Η συζήτηση για τον φασιστικό κίνδυνο, είχε αρχίσει λίγες μέρες νωρίτερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Η κυρίαρχη άποψη στους κύκλους των δημοσιογράφων και πολιτικών αναλυτών ήταν και εξακολουθεί να είναι πως η εκλογική και δημοσκοπική άνοδος της «Χρυσής Αυγής», οφείλεται στη φτωχοποίηση και την ανεργία μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας μας και ιδιαίτερα της νεολαίας. Πολύ σωστά όμως επισημάνθηκε ότι και στην Ισπανία και την Πορτογαλία υπάρχει κρίση, ΔΝΤ, τρόϊκα, φτώχεια και ανεργία, χωρίς όμως να αναπτύσσεται κάποιο φασιστικό πολιτικό μόρφωμα.
Και κανείς φυσικά δεν σκέφθηκε ν’ αναφερθεί στην Αργεντινή, την πρώτη διδάξασα, όπου κι εκεί δεν υπήρξε ανάλογο φαινόμενο, όχι μόνο φασιστικό, ούτε καν ακροδεξιό. Κι αυτό σε μια χώρα που έζησε όχι μονάχα οικονομική, μα και πολιτική κρίση, κρίση που έφτασε στα όρια της εξέγερσης και του λυντσαρίσματος πολιτικών. Τίποτα. Το φαινόμενο και το προνόμιο φαίνεται να είναι αποκλειστικά ελληνικό, μια ακόμη πρωτιά για τη χώρα μας.
Ο πρώην υπουργός Σωτ. Χατζηγάκης, με άρθρο του στο ΒΗΜΑ (15/9/13) ισχυρίζεται ότι ο «εθνικολαϊκισμός» στρατολογεί μεγάλο τμήμα της εκλογικής του βάσης ανάμεσα στους «αποκλεισμένους, τους άνεργους, τους ελάχιστα ειδικευμένους, που απασχολούνται πρόσκαιρα και αμείβονται ισχνότατα».
Δεν μας εξηγεί όμως, γιατί όλοι αυτοί, οι ουσιαστικά «απόκληροι», δεν στρέφονται προς τα’ αριστερά, πρώτ’ απ’ όλα στο ΚΚΕ, που διαθέτει μια μεσσιανική προοπτική γι’ αυτούς, ή σε άλλα πιο δυναμικά σχήματα, ειδικά οι νεότεροι των απόκληρων, στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ ας πούμε, ή σε πιο οργανωμένα αριστερά σχήματα, στον ΣΥΡΙΖΑ π.χ., που στο τέλος τέλος προβάλλει και σαν μια πιθανή αυριανή κυβέρνηση.
Κι εδώ υπάρχει το παράδοξο. Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ και σε άλλες πιο δυναμικές κι αντιεξουσιαστικές ομάδες οργανώνονται νέοι μεσαίων και ανώτερων κοινωνικών ομάδων (ο γιός της Γιάννας Αγγελοπούλου χαρακτηριστικό παράδειγμα), επιβεβαιώνοντας την Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ πως «ήταν τα πλουσιόπαιδα που πρωτοστατούσαν στην εξέγερση του Μάη 68».
Η κατάσταση αυτή φανερώνει τις αδυναμίες της ελληνικής Αριστεράς, όπως η περίπτωση του Μάη 68 φανέρωσε τις αδυναμίες της αριστεράς στις χώρες της Δυτ.Ευρώπης. Στη δεκαετία του 60, τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα αυτών των χωρών, διατηρούσαν αμείωτη τη δύναμη τους στα συνδικάτα κι όλο τον κορμό της εργατικής τάξης, είχαν όμως χάσει την επαφή με τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα και ιδιαίτερα τη διανόηση και την σπουδάζουσα νεολαία. Στη σημερινή Ελλάδα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η Αριστερά διαθέτει αρκετή επιρροή στη σπουδάζουσα νεολαία και στη διανόηση γενικά, στην υπόλοιπη κοινωνία όμως, η παρουσία της και η επιρροή της είναι ανύπαρκτη.
Στο χώρο της Αριστεράς τώρα, ο Λ.Ριζάς με άρθρο του τον περασμένο Ιούλιο επισημαίνει, πως υπεύθυνα για την παρακμή του κοινοβουλευτισμού και το φούντωμα της Χ.Α. είναι τα κόμματα που κυβερνάνε από το ’74 και δώ. Αυτά υποβαθμίζουν τους θεσμούς ενισχύοντας στο έπακρο την εκτελεστική εξουσία και μάλιστα τον στενό πυρήνα της, την ίδια την κυβέρνηση σε βάρος των άλλων θεσμών και λειτουργιών. Αυτή η υποβάθμιση του κοινοβουλευτισμού και της αστικής νομιμόμητας, ανοίγει το δρόμο στη Χ.Α., όπως η υπο χωρητικότητα των Τσάμπερλεν – Νταλαντιέ άνοιγε το δρόμο στο Χίτλερ και τον Μουσολίνι. Ωστόσο, θα πρέπει να θυμηθούμε πως ο υποσκελισμός των υπόλοιπων εξουσιών και θεσμών από την εκτελεστική εξουσία και μάλιστα την ίδια την κυβέρνηση, δεν είναι τωρινό φαινόμενο, δεν ξεκίνησε από τον Βενιζέλο και το Σαμαρά. Η Ελλάδα από το 1974 είναι στην ουσία Πρωθυπουργική Δημοκρατία και από το 1985 αυτό κατοχυρώθηκε συνταγματικά. Ζήσαμε εποχές όπου ο μοίραρχος φρουρός της βίλας του Καστρίου, υποκαθιστούσε υπουργούς. Όπου ο πρωθυπουργός καταργούσε όχι μονάχα υπουργούς από τηλεοράσεως, αλλά και τους νόμους, καλώντας τους πολίτες να μην τους εφαρμόσουν.
Το φούντωμα της Χ.Α. που παρατηρεί ο Λ.Ριζάς αρχίζει ακριβώς με την υπαγωγή της χώρας μας στην κηδεμονία της Τρόϊκας, όταν όλα τα συσσωρεμένα προβλήματα ήρθαν στην επιφάνεια και ζητούσαν πιεστικά λύση, μαζί με τα καινούργια που δημιουργούσε η κοινωνική υποβάθμιση των μεσοστρωμάτων με την επιβληθείσα λιτότητα και την κατάρρευση των πελατειακών σχέσεων.
Στη δυσαρέσκεια αυτών των μεσαίων στρωμάτων πάτησε και εξακολουθεί να πατά η Χ.Α. στρατολογώντας τον σκληρό εκλογικό της πυρήνα. Άλλωστε το ίδιο είχε συμβεί και στην Ιταλία και κυρίως τη Γερμανία του μεσοπολέμου. Και εκεί το φούντωμα του φασιστικού και του ναζιστικού κινήματος στηρίχθηκε στην δυσαρέσκεια των μεσαίων αστικών κυρίως στρωμάτων και την αμέριστη υποστήριξη φυσικά των εργοστασιαρχών και των μεγαλοκτηματιών.
Οι φτωχοί κι εργατικοί κάτοικοι του Αγ.Παντελεήμονα, δεν είχαν και εξακολουθούν να μην έχουν τίποτε εναντίον των αλλοδαπών που κατέκλυσαν τη γειτονιά τους, όπως τουλάχιστον βγαίνει από τα ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες, ή προβλήθηκαν σε κανάλια. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τους «νοικοκυραίους» που δεν πρόλαβαν να πουλήσουν ή να δώσουν αντιπαροχή τις μονοκατοικίες τους και να δραπετεύσουν στα βόρεια προάστια, αναγκασμένοι τώρα να συγχρωτίζονται με μελαμψούς αλλοδαπούς. Αυτοί βλέπουν με πολύ καλό μάτι τον ξυλοδαρμό των μεταναστών, πιστεύοντας πως έτσι θα καθαρίσει η γειτονιά τους και μαζί θα ξαναπάρουν τα πάνω τους οι αξίες των ακινήτων τους, δίνοντας τους το πολυπόθητο εισιτήριο για τη γή της επαγγελίας, που σήμερα ονομάζεται Αγ.Στέφανος.
Οι έμποροι που βλέπουν τα μαγαζιά τους άδεια από πελατεία, αναγαλλιάζουν βλέποντας την καταστροφή των πάγκων των αλλοδαπών μικροπωλητών, πιστεύοντας πως αυτή είναι η αρχή του τέλους του παραεμπορίου. Η πραγματικότητα ήταν πολύ διαφορετική όπως αποκαλύφθηκε τις τελευταίες μέρες. Οι επιθέσεις ήσαν επιλεκτικές και στόχο είχαν να δημιουργήσουν εντυπώσεις, όπως και οι γριούλες που στιβαροί άνδρες βοηθούσαν να περάσουν στο απέναντι πεζοδρόμιο και που στην πραγματικότητα ήσαν συγγενείς των μελών της Χ.Α. Όμως οι μύθοι έχουν ήδη δημιουργηθεί κι όπως όλοι οι μύθοι είναι ιδιαίτερα ανθεκτικοί.
Ένας ακόμη πυλώνας του σκληρού εκλογικού πυρήνα, ήσαν οι πρώην παρατρεχάμενοι των δύο πρώην μεγάλων κομμάτων, πρασινοφρουροί και γαλαζοφρουροί, που με τον κλονισμό των πελατειακών σχέσεων βρέθηκαν μετέωροι. Αυτοί οι τελευταίοι μάλιστα, μαζί με τους χούλιγκανς των γηπέδων και τους μπράβους φρουρούς των φυτειών φράουλας και άλλα ύποπτα στοιχεία, αποτέλεσαν και το βασικό στελεχικό δυναμικό του νεοναζιστικού κόμματος.
Το σχέδιο του Μιχαλολιάκου, αν ήταν πραγματικά του ίδιου και δεν είχε κάποια εξωτερική βοήθεια, ήταν πολύ καλά και προσεκτικά επεξεργασμένο σε όλες του τις λεπτομέρειες. Πρώτα έχτισε τον στελεχικό κορμό της οργάνωσης του, υπομονετικά, ώστε να έχει έναν ομογενοποιημένο και αφοσιωμένο στρατό. Περίμενε υπομονετικά την κατάλληλη ευκαιρία για δράση. Διάλεξε προσεκτικά τις συνοικίες στόχους. Κι όταν ήρθε ο καιρός, άρχισε τις εξορμήσεις.
Είναι αλήθεια πως στις προσπάθειες του τον βοήθησαν πάρα πολύ αρκετοί δημοσιογράφοι, εκδότες και καναλάρχες. Το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ και ο Αναστασιάδης, το ΚΟΝΤΡΑ ΤΣΑΝΕΛ και ο Τράγκας, είναι μερικοί απ’ αυτούς που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαφήμιση του.
Το ίδιο προσεκτικά επεξεργασμένο σχέδιο ακολουθεί και σήμερα. Ο Τ.Φωτόπουλος στο άρθρο του «Ο περισπασμός της Χρυσής Αυγής» ισχυρίζεται ότι η δολοφονία του Π.Φύσσα «κατά πάσα πιθανότητα δεν ήταν προσχεδιασμένη δολοφονία, εφόσον άλλωστε δεν είχε κανένα κίνητρο η ΧΑ να αναγκάσει ακόμη και κάποιους προστάτες της μέσα στη Κοινοβουλευτική Χούντα να συναινέσουν σε άγριες διώξεις εναντίον μελών της που πιθανότατα θα έχουν και αρνητικές επιπτώσεις στα εκλογικά ποσοστά της».
Δυστυχώς, κάνει λάθος. Ο Π.Φύσσας είχε προσεκτικά επιλεγεί σαν στόχος δολοφονικής επίθεσης. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που έδιναν διψήφια ποσοστά στη Χ.Α., σήμαναν την αντίστροφη μέτρηση για τη ζωή του αντιφασίστα τραγουδοποιού. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των προγνωστικών, ο Κασσιδιάρης ούρλιαζε. «Είμαστε πια ένα εκατομμύριο. Δεν μας σταματά τίποτε!»
Και πραγματικά είχε έρθει η ώρα των ανοιχτών επιθέσεων σε αντιφασίστες Έλληνες. Η αρχή έγινε με τους αφισοκολλητές του ΚΚΕ.
Τους χρειαζόταν όμως κι ένας νεκρός. Αρκετά σημαντικός ώστε ο θάνατος του να σπείρει το φόβο, όχι όμως πολύ σημαντικός ώστε να διακινδυνεύσουν συλλήψεις και διώξεις. Όμως, όπως και οι σχεδιαστές της δολοφονίας του Λαμπράκη δεν είχαν υπολογίσει τον αστάθμητο παράγοντα, τον «τίγρη» που πήδηξε στο τρίκυκλο συλλαμβάνοντας τους δολοφόνους, έτσι κι οι ναζιστές συμμορίτες δεν φαντάστηκαν πως θα βρισκόταν μια κοπελίτσα να τους χαλάσει τα σχέδια.
Ακόμη και τώρα όμως, συνεχίζουν να εφαρμόζουν το σχέδιο τους. Αναδιπλώνονται σίγουρα, με ψέματα κι αοριστολογίες προσπαθούν να θολώσουν τα νερά, οι επιθέσεις όμως σε αλλοδαπούς συνεχίζονται αμείωτες, απλώς κανείς δεν ασχολείται μ’ αυτές, καθώς όλοι είναι επικεντρωμένοι στη δολοφονία και στις αποκαλύψεις των πρώην μελών της Χ.Α. Σύμφωνα με τις καινούργιες δημοσκοπήσεις το ποσοστό της Χ.Α. έχει πέσει, όχι όμως κάτω από το ποσοστό των εκλογών του 2012.
Η εκλογική τους βάση επομένως είναι συσπειρωμένη και το στελεχικό τους δυναμικό αλώβητο. Παρά τις μεταθέσεις, διαθεσιμότητες και παραιτήσεις, δεν γνωρίζουμε ακόμη το βάθος της διείσδυσης των ναζιστών στα Σώματα Ασφαλείας. Τέλος, οι πάτρωνες και χρηματοδότες τους παραμένουν ακόμη άγνωστοι κι αθέατοι. Δεν έχουν λοιπόν παρά να περιμένουν να κοπάσει ο πολύς θόρυβος να ξεχαστεί κάπως η δολοφονία, να συνέλθουν οι προστάτες τους και οι υποστηρικτές τους μέσα κι έξω απο την κρατική μηχανή, να ξαναρχίσουν οι αντεγκλήσεις των πολιτικών, ν’ αναθερμανθεί η θεωρία των δύο άκρων, να ξαναρχίσουν οι διάφοροι «αντιεξουσιαστές» τις επιθέσεις σε τζαμαρίες κι αυτοκίνητα και τότε θα ξαναρχίσουν τη δράση τους.
Στο ίδιο άρθρο του, ο Τ. Φωτόπουλος ισχυρίζεται πως η Χ.Α. δεν είναι «συστημική» οργάνωση κυρίως λόγω «των προγραμματικών στόχων της που είναι παρόμοιοι με τους στόχους κάθε ιστορικού εθνικοσοσιαλιστικού ή «φασιστικού» κόμματος: αντίθεση τόσο στο κεφάλαιο όσο και στην αυτόνομα οργανωμένη εργασία, οικονομική αυτάρκεια, εθνικοποίηση ενεργειακών πηγών, «Ευρώπη των εθνών» αντί για την σημερινή «Ευρώπη του κεφαλαίου» κ.λπ.. Όμως όλα αυτά είναι ανάθεμα για την Υ/Ε που διαχειρίζεται την παγκοσμιοποίηση και, σε συνεργασία με τη ντόπια ελίτ, έχει επιβάλλει την οικονομική κατοχή στο Λαό μας κλπ».
Όμως και πάλι κάνει λάθος. Μπορεί ο Μουσολίνι κι ο Χίτλερ να πετούσαν αντικεφαλαιοκρατικές κορώνες, μπορεί ο Σαλαζάρ να ανακήρυσσε την Πορτογαλία «σωματειακή και αβασίλευτη δημοκρατία», όμως στην πραγματικότητα κυριαρχούσε το μεγάλο κεφάλαιο, όπως και στην Ισπανία του Φράνκο και την Ελλάδα των συνταγματαρχών (βλ. Ν. Πουλαντζά «η κρίση των δικτατοριών»). Ειδικά στη Γερμανία, που μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, η παραγωγική της δύναμη ήταν σκορπισμένη σε μικρές βιοτεχνίες και οικοτεχνίες, η ναζιστική διακυβέρνηση ήταν αυτή που την συγκέντρωσε σε μεγάλες ιδιωτικές μονάδες. Και σε πια φασιστική χώρα είδε ο κ. Φωτόπουλος εθνικοποίηση ενεργειακών πηγών; Και τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Μιχαλολιάκος και η παρέα του απαρνηθήκανε ολόκληρο δωδεκάθεο, προκειμένου να χτίσουν συμμαχίες που τους επέτρεψαν να ξεφύγουν απ’ τον στενό κύκλο της σέχτας και να γίνουν κοινοβουλευτική δύναμη, στις προγραμματικές τους θέσεις θα κολλήσουν;
Δυστυχώς, η Χ.Α. δεν είναι απλά μια «συστημική» οργάνωση, είναι μια πολύ επικίνδυνη οργάνωση. Διαθέτει ένα στελεχικό δυναμικό ομοιογενές ιδεολογικά, πολύ καλά οργανωμένο, εξοπλισμένο άρτια. Διαθέτει ένα πολύ καλά επεξεργασμένο σχέδιο, με ξεκάθαρους στόχους. Διαθέτει ανεξάντλητους πόρους, άγνωστο από πού. Διαθέτει πάτρωνες και συμμάχους σε επιχειρηματικούς κύκλους, στην εκκλησία κα τα σώματα Ασφαλείας. Διαθέτει έναν πολύ σημαντικό και συμπαγή εκλογικό πυρήνα της τάξης του 6%, απ’ τον οποίο μπορεί και στρατολογεί νέα μέλη. Τέλος η δράση της αναπτύσσεται σε μιαν εποχή κρίσης και αστάθειας, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής. Και η Ιστορία έχει αποδείξει πως ακόμη και μια μικρή ομάδα που ξέρει τι θέλει και είναι αποφασισμένη να το πετύχει, μπορεί ν’ αλλάξει τον συσχετισμό των δυνάμεων αν η συγκυρία είναι σαν την σημερινή.
Ο δραματικός τίτλος του κειμένου αυτού, είναι δανεισμένος από μιαν αμερικανική ταινία που ιστορεί μερικές σελίδες από την πολύμηνη μάχη του Στάλινγκραντ. Στους μήνες που κράτησε αυτή η μάχη, που έκρινε την πορεία του πολέμου και πιθανότατα την τύχη της ανθρωπότητας, το σύνθημα που κυριαρχούσε ανάμεσα στους μαχητές του Κόκκινου Στρατού, γυναίκες και άνδρες ήταν,
-Δεν υπάρχει Γή πέρα απ’ τον Βόλγα!
Πολέμησαν απελπισμένα, σαν Έλληνες, μέχρι που κατάφεραν να συντρίψουν τη ναζιστική ύβρη και να στείλουν τα τέρατα πίσω στα Τάρταρα.
Για να μην αναγκαστούμε και μείς να φωνάξουμε το ίδιο σύνθημα, πρέπει ν’ αφυπνισθούμε όσο είναι καιρός. Χρειάζεται συστράτευση σ΄ ένα πανεθνικό κίνημα δημοκρατικής άμυνας. Ιδιαίτερη ευθύνη γι’ αυτό φέρουν οι ηγεσίες των αριστερών κομμάτων. Τα κόμματα που κυβερνούν, φοβούνται τη συμμετοχή των απλών ανθρώπων σε τέτοιες διαδικασίες, μάλλον σε οποιεσδήποτε διαδικασίες. Όμως εδώ χρειάζεται επαγρύπνηση, κινητοποίηση, διαφώτιση, ώστε να προβληματισθούν όσοι παρασύρθηκαν.