Από το αρχείο του Μουσείου Αρμενικής Γενοκτονίας
Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ιστορία είναι γνωστό πως δεν είναι και οι καλύτερες. Δείχνει να προτιμά τη μυθολογία έναντι των πραγματικών γεγονότων. Και για να είναι βέβαιο το κράτος ότι όλα είναι όπως πρέπει, τα πάντα περνούν από τη σωστή... μορφοποίηση, με πρώτα και καλύτερα τα σχολικά βιβλία.
α βιβλία που διδάσκονται στα σχολεία της Τουρκίας προετοιμάζονται από το υπουργείο Εθνικής Εκπαίδευσης (ΜΕΒ) ή πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο Κατάρτισης και Εκπαίδευσης, γράφει ο Τούρκος πανεπιστημιακός Τανέρ Ακσάμ στην εφημερίδα Armenian Weekly. Γι' αυτό και υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της σχολικής διδακτικής ύλης και των κυβερνητικών πολιτικών. Εάν ανατρέξει κανείς σε βιβλία Ιστορίας του δημοτικού και του γυμνασίου που διδάσκονται τα παιδιά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, μπορεί να μάθει την «αλήθεια» της Τουρκίας για την Γενοκτονία των Αρμενίων.
«Διατρέχοντας τα βιβλία Ιστορίας, βρήκα πράγματα που πρέπει να τα χαρακτηρίσω σοκαριστικά και λυπηρά» σημειώνει ο Τανέρ Ακσάμ (φωτο).Καταρχήν, τα βιβλία χαρακτηρίζουν τους Αρμενίους ως ανθρώπους «που είναι εγκάθετοι ξένων, οι οποίοι έχουν στόχο να διασπάσουν το κράτος και τη χώρα και που δολοφόνησαν Τούρκους και μουσουλμάνους».
Την ίδια ώρα η Γενοκτονία των Αρμενίων αναφέρεται ως «Αρμενικό Ζήτημα» στα σχολικά βιβλία και περιγράφεται ως ένα ψέμα που λέγεται για να εξηγηθούν οι παραπάνω συμπεριφορές και στόχοι, ενώ αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας που κινδυνεύει επίσης από τις ιεραποστολές και τις δραστηριότητές τους.
Δεύτερον, τα βιβλία είναι γραμμένα με πρόχειρο και αυθαίρετο τρόπο. «Ακόμα και μια στοιχειώδη έρευνα στο Google θα βελτίωνε το προϊόν που περιλαμβάνεται στα βιβλία, τα οποία είναι γεμάτα κραυγαλέα λάθη. Κατά τη γνώμη μου, αυτά τα σχολικά βιβλία αποτελούν ύψιστη πράξη ασέβειας προς τους μαθητές της σημερινής Τουρκίας» γράφει ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός.
Eίναι φανερό πως όλο αυτό έχει στόχο την καταστροφή της ταυτότητας των Αρμενίων
Εκείνο όμως που προκαλεί μεγαλύτερο σοκ είναι ότι αυτά τα βιβλία διδάσκονται υποχρεωτικά και στα αρμενικά σχολεία. Στη Τουρκία υπάρχουν 16 αρμενικά σχολεία, και μόνο στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης. Από αυτά τα 11 είναι δημοτικά και ακόμα δύο γυμνασιακής εκπαίδευσης. Σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης φοιτούν συνολικά περίπου 3.000 σπουδαστές. Αυτά τα παιδιά, την ώρα του μαθήματος της Ιστορίας που είναι υποχρεωτικό, μαθαίνουν ότι είναι «προδότες και κοινωνικά στοιχεία που δολοφόνησαν Τούρκους ενώ υποκινούνται εύκολα από ξένους» και πως τα προβλήματά τους αποτελούν «απειλή για την κοινωνία».
Όπως υπογραμμίζει ο Τανέρ Ακσάμ, «είναι φανερό πως όλο αυτό έχει στόχο την καταστροφή της ταυτότητας (τους)» από πλευράς κυβέρνησης. Επίσης είναι δυνατό να διακρίνει κανείς την πολιτική εξάλειψης της αρμενικής παιδείας, παρατηρώντας τη μείωση του αριθμού των σχολείων και των μαθητών που φοιτούν σε αυτά, στην τουρκική επικράτεια σε βάθος χρόνου 40 ετών.
Στο άρθρο του στην Armenian Weekly ο Ακσάμ τεκμηριώνει τις απόψεις του παραθέτοντας κάποια σημεία που υπάρχουν στα σχολικά βιβλία Ιστορίας, επιχειρώντας να δείξει και ότι το σχέδιο του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ υπό τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για «μια ελεύθερη και δημοκρατική Τουρκία» περνάει μέσα από την παραχάραξη των ιστορικών γεγονότων. Γιατί η Γενοκτονία των Αρμενίων είναι γεγονός και δεν αποτελεί ιστορία επιστημονικής φαντασίας, οπότε δεν μπορεί ο καθένας να την διηγείται όπως του αρέσει.
Η έντυπη παραχάραξη της Ιστορίας
Χαρακτηριστικά της πολιτικής που ακολουθεί η Άγκυρα σε αυτό το Σχέδιο για τη Νέα Τουρκία, είναι τα παραδείγματα τα οποία σταχυολογεί ο Τούρκος ιστορικός από τα σχολικά βιβλία Ιστορίας.
Στην 8η τάξη του τουρκικού δημοτικού σχολείου –αντιστοιχεί στη Β΄ Γυμνασίου στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα– το σχετικό βιβλίο έχει συγγράψει ο Σαλίμ Ουλκέρ. Εγκρίθηκε τον Μάιο του 2013 και για περίοδο πέντε ετών. Το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων καλύπτεται στο 7ο Κεφάλαιο του βασικού βιβλίου και του βιβλίου ασκήσεων για τον μαθητή. Ο μαθητής αφού διδαχθεί πώς ήταν «Η Τουρκία μετά τον Ατατούρκ: Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι συνέπειές του», καλείται να απαντήσει στο ερώτημα «Τι θα πρέπει να γίνει για να προωθήσουμε τη δικαίωση της χώρας μας (της Τουρκίας) έναντι των ισχυρισμών των Αρμενίων;» αλλά και να μάθει απ’ έξω τις «Δυνάμεις που απειλούν την Τουρκία και την εθνική ασφάλεια».
Την έγκριση του ΜΕΒ έχει και ένα άλλο βιβλίο που διδάσκεται σε άλλη τάξη της τουρκικής δημοτικής εκπαίδευσης από το 2011. «Γραμμένο από επιτροπή, το βιβλίο Ιστορίας αναφέρεται στη Σφαγή στα Άδανα που κατέληξε στο θάνατο 20.000 Αρμενίων το 1909, ως “Η Ανταρσία των Αρμενίων στα Άδανα”. Πρόκειται για ορολογία που ούτε το Κόμμα Ένωση και Πρόοδος (CUP), το οποίο ήταν τότε στην εξουσία, δεν χρησιμοποίησε» σημειώνει ο Ακσάμ.
Αρμένιοι κρεμάστηκαν παραδειγματικά στην Πόλη το 1915
Σύμφωνα με το βιβλίο Ιστορίας, ο νόμος που επέτρεπε την εκτόπιση πληθυσμών «ήταν προϊόν ανάγκης αλλά είχε κι έναν άλλον σημαντικό ρόλο – να προστατέψει τους Αρμενίους. Από ποιον; Από τους άλλους Αρμενίους». Οι ανακρίβειες και εδώ είναι πολλές. Αναφερόμενοι στην «ανταρσία» οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι οι στασιαστές «δεν δίστασαν να σκοτώσουν Αρμενίους που δεν ήταν μαζί τους», ενώ προειδοποίησαν πως «εάν θέλετε να ζήσετε πρέπει πρώτα να σκοτώσετε τον γείτονά σας». Με βάση το βιβλίο, δηλαδή, οι Αρμένιοι δολοφόνησαν «πολλούς ανθρώπους που ζούσαν σε χωριά, ακόμα και παιδιά, κάνοντας επιθέσεις σε τουρκικά χωριά, τα οποία ήταν απροστάτευτα μια και όλοι οι άνδρες πολεμούσαν στο μέτωπο κατά των Ρώσων (1877-1878)».
Η συμμαχία των Αρμενίων με τους Ρώσους υποχρέωσε την Τουρκία να τους εκτοπίσει από τα εδάφη τους κυρίως για να τους προστατέψει. «Μάλιστα», γράφουν, «έλαβαν και μέτρα για την ανακούφιση των εκτοπισθέντων. Ανέβαλαν την καταβολή των φόρων τους, τους επέτρεψαν να πάρουν όποια προσωπικά περιουσιακά στοιχεία ήθελαν, κρατικοί αξιωματούχοι επιφορτίστηκαν με την προστασία τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μέχρι τη νέα πατρίδα έτσι ώστε να μην δεχθούν επιθέσεις, ενώ ιδρύθηκαν αστυνομικά τμήματα που προστάτευαν τις ζωές και τις περιουσίες τους».
Αρμένιοι από το Ζεϊτούν εκτοπίστηκαν στο Μαράς, το 1915· μισή ώρα μετά τη φωτογράφιση, οι Τούρκοι τους έκαψαν όλους
Εξάλλου, όπως αναφέρεται και στο βιβλίο Ιστορίας στην 10η τάξη της μέσης τουρκικής εκπαίδευσης, αν και οι Αρμένιοι ζούσαν ζωή χαρισάμενη κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην ουσία πρόδωσαν την πατρίδα τους και συμμάχησαν με τους Ρώσους και γι' αυτό οι Οθωμανοί έχασαν τον πόλεμο εναντίον τους. Όσο για τις σφαγές 80.000-300.000 Αρμενίων την περίοδο του Αμπντουλχαμίτ Β΄, στο βιβλίο δεν υπάρχει λέξη μια και «εκείνη την εποχή δεν σκοτώθηκε κανένας Αρμένιος».
Δεν πείραξαν ούτε Έλληνες
Σε αυτό το βιβλίο, Τούρκοι και Αρμένιοι σπουδαστές μαθαίνουν για τους βιασμούς και τις δολοφονίες που έκαναν οι Αρμένιοι κατά των Τούρκων εκείνη την εποχή, ενώ «αποσαφηνίζεται μεταξύ άλλων» ότι οι μόνοι πληθυσμοί που εκτοπίστηκαν ήταν των στασιαστών Αρμενίων. «Στο μεταξύ, οι κοινότητες “Ασσυρίων, Χαλδαίων, Εβραίων και Ελλήνων” στις ίδιες περιοχές υποτίθεται ότι παρέμειναν ανενόχλητες. Οι συγγραφείς του βιβλίου το παρουσιάζουν αυτό ως μεγάλη και αναμφισβήτητη αλήθεια» γράφει ο Τανέρ Ακσάμ και συνεχίζει ότι αυτή η… αλήθεια πλασαρίστηκε πολύ τις δεκαετίες του ΄80 και του ’90.
Αρμένιος ιερέας προσεύχεται για τους συμπατριώτες του, Τραπεζούντα 1915
«Αργότερα έγινε σαφές από τα αρχεία της οθωμανικής αυτοκρατορίας ότι όχι μόνο εκτοπίστηκαν όλοι οι Αρμένιοι, χωρίς εξαίρεση, αλλά και από κάθε επαρχία και πόλη της Ανατολίας, ακόμα κι από πόλεις της Θράκης όπως η Ραιδεστός και η Ανδριανούπολη» προσθέτει ο Τούρκος ιστορικός.
Η υπερβολική «καλοσύνη» των Τούρκων φαίνεται κι από κάτι άλλο που φαντάζονται ότι έκαναν για τους Αρμένιους. Αφενός σχεδίασαν με κάθε λεπτομέρεια τη μεταφορά τους σε άλλες περιοχές, για να μην ταλαιπωρηθούν, ενώ «ηλικιωμένοι, ασθενείς, τυφλοί, χήρες και ορφανά δεν εκτοπίστηκαν [...] επίσης υπήρξε μέριμνα ώστε οι περιοχές όπου μετανάστευσαν οι Αρμένιοι να έχουν εύφορες καλλιεργήσιμες εκτάσεις [...] οι άνθρωποι μπορούσαν να συνεχίσουν τη ζωή τους κάνοντας το ίδιο επάγγελμα που έκαναν και εκεί όπου έμεναν πριν». Διαβάζοντας το κανείς, λέει ο Ακσάμ, «βγάζει το συμπέρασμα ότι τελικά οι Αρμένιοι ήταν πολύ τυχεροί που εκτοπίστηκαν. Όχι μόνο ήταν ασφαλείς, αλλά τους δόθηκαν ευκαιρίες παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες! Τι περισσότερο να θέλει κανείς;»
Ποιοι μαζικοί τάφοι;
Ανεξάρτητοι (;) ερευνητές, τους οποίους επικαλούνται οι Τούρκοι συντάκτες των βιβλίων Ιστορίας της γείτονος, υποστηρίζουν πως «300.000 Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους λόγω του πολέμου και ασθενειών. Δυστυχώς όμως οι Τούρκοι και οι μουσουλμάνοι που δολοφονήθηκαν ή εκτοπίστηκαν με τη βία από τους Αρμένιους ήταν 600.000».
Εξάλλου, σημειώνουν το... λογικό: «εάν το οθωμανικό κράτος ήθελε να αφανίσει τους Αρμενίους είχε νόημα να πάρει τόσα μέτρα προφύλαξης κατά τη διάρκεια ή μετά τον εκτοπισμό; Εκτός αυτού, πού βρίσκονται οι μαζικοί τάφοι όλων αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι υποτίθεται σκοτώθηκαν;». Ειδικά γι' αυτό το σημείο ο Τανέρ Ακσάμ γράφει: «ίσως κάποιος, χρησιμοποιώντας τους ισχυρισμούς των βιβλίων ως επιχείρημα, θα έπρεπε να υποβάλει αίτημα στην τουρκική κυβέρνηση για να κάνει απεριόριστες ανασκαφές».
Κλείνοντας το εμπεριστατωμένο άρθρο του, ο Τούρκος πανεπιστημιακός, ο οποίος ζητά την κατάργηση των βιβλίων παραχάραξης της Ιστορίας, διευκρινίζει ότι η έρευνά του περιορίστηκε μόνο στο έτος 1915. Και προσθέτει πως είναι χρήσιμο να γίνει κάτι ανάλογο προκειμένου να διαπιστωθεί τι γράφουν τα σχολικά βιβλία Ιστορίας για τους άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς, όπως οι Έλληνες και οι Ασσύριοι, αλλά και για τους Εβραίους, σε ολόκληρη την οθωμανική περίοδο.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι στη Νέα Τουρκία των Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Αχμέτ Νταβούτογλου δεν υπάρχει τίποτα νέο. Μόνο συνέχεια μιας πολιτικής που στρέφεται εναντίον των μειονοτήτων, στο πλαίσιο ενός αδίστακτου σχεδίου δεκαετιών. Μέχρι να εξαλειφθεί καθετί διαφορετικό, καθετί που στην πραγματικότητα αποτελεί κομμάτι από το παζλ της ταυτότητας της Τουρκίας. Εάν δεν αντιδρά κανείς, εάν δεν ακούγεται η αλήθεια, το μακρόπνοο σχέδιο θα καρποφορήσει πράγματι μια νέα χώρα. Μόνο που η Ιστορία της θα είναι, μεταξύ άλλων, βασισμένη στο ψέμα και πνιγμένη στο αίμα τουρκόφωνων, και μη, χριστιανικών πληθυσμών.
- Το κείμενο του Τανέρ Ακσάμ, μαζί με τις παραπομπές για τις πηγές που χρησιμοποίησε στην έρευνά του μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο στην Armenian Weekly, αναζητώντας το με τον τίτλο Turkish Textbooks and the Armenian Genocide.