Του Άρη Οικονόμου
Για κάποιο λόγο που ακόμη δεν έχει ερμηνευθεί, αν και φαίνεται πως έχει σχέση με το συνεχώς μεγαλύτερο τύπωμα χρημάτων εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών για την αντιμετώπιση του εκάστοτε κραχ, η κάθε επόμενη φούσκα που δημιουργείται στα χρηματιστήρια είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενη – οπότε οι κεντρικές τράπεζες, μη γνωρίζοντας κάτι άλλο, αυξάνουν αμέσως μετά ακόμη περισσότερο τη ρευστότητα.
Σήμερα πάντως βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία πραγματικά γιγαντιαία φούσκα, πολύ μεγαλύτερη από αυτές του 2007 και του 2000 – εύλογα θα έλεγε κανείς, αφού οι κεντρικές τράπεζες έχουν τυπώσει σχεδόν 14 τρις $ μετά το 2008, τα οποία έχουν σχεδόν στο σύνολο τους κατευθυνθεί στα χρηματιστήρια, καθώς επίσης στα ακίνητα. Η Fed έχει βέβαια σταματήσει να τυπώνει, δηλώνοντας πως θα ξεκινήσει την «αναρρόφηση» της υπερβάλλουσας ρευστότητας σύντομα – μη ακολουθούμενη όμως από τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες που συνεχίζουν το «παιχνίδι».
Περαιτέρω, οι κεντρικές τράπεζες θέλουν να πιστέψουμε ότι, η έξοδος από την πολιτική της ποσοτικής διευκόλυνσης (QE) θα είναι ήσυχη – κάτι που φυσικά είναι αδύνατον, με κριτήριο πολλές ανάλογες περιπτώσεις. Πόσο μάλλον όταν σήμερα υπάρχουν παντού μεγάλες φούσκες – όπως στα ομόλογα, στα ακίνητα από την Κίνα έως την Αυστραλία και τον Καναδά, καθώς επίσης στις παράλογες αποτιμήσεις των επιχειρήσεων στα χρηματιστήρια.
Την ίδια στιγμή το παγκόσμιο χρέος, ακριβώς λόγω της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, έχει αυξηθεί κατά 50% υπερβαίνοντας τα 220 τρις $ – όπως επίσης το συνολικό αμερικανικό χρέος όπου, μπορεί μεν να μειώθηκαν τα ενυπόθηκα δάνεια που προκάλεσαν την κρίση του 2007/08, αλλά αυξήθηκαν υπερβολικά τα φοιτητικά, τα καταναλωτικά, τα δάνεια για την αγορά αυτοκινήτων κοκ., ενώ το δημόσιο χρέος διπλασιάστηκε στα 19 τρις $.
Συνεχίζοντας είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, οι μεγαλύτερες φούσκες στο αμερικανικό χρηματιστήριο αφορούν τις εταιρείες τεχνολογίας – όπου, για παράδειγμα, οι μετοχές της ομάδας FANG (Facebook, Amazon, Netflix, Google) έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Η φθηνότερη είναι η Google (929,36) που διαπραγματεύεται με 30 φορές τα ετήσια κέρδη της – όταν η Amazon με περισσότερο από 200 φορές και η Netflix είναι ακόμη πιο ακριβή, παρά το ότι «καίει» τεράστιες ποσότητες χρημάτων (γράφημα).
Η αιτία είναι κυρίως το είδος των επενδυτών τους, αποτελούμενο από ETF – επειδή οι επενδυτές, μετά τα δύο προηγούμενα κραχ, έχασαν την εμπιστοσύνη τους στους διαχειριστές κεφαλαίων και προτίμησαν τα παθητικά ETF, τα οποία ουσιαστικά λειτουργούν αυτόματα. Εν τούτοις, όσο περισσότερα χρήματα εισρέουν στα ETF, τόσο πιο πολλά οδηγούνται στις παραπάνω εταιρείες (FANG) – οπότε αυξάνονται οι τιμές τους, με αποτέλεσμα να προσελκύονται ακόμη περισσότερα χρήματα από τα ETF. Έτσι όμως έχει δημιουργηθεί μία εξαιρετικά επικίνδυνη πυραμίδα που, όταν σημειωθούν οι πρώτοι κραδασμοί, είναι αδύνατον να μην καταρρεύσει.
Ένας επόμενος κίνδυνος των ETF είναι το ότι, έχουν πάντοτε το 100% των χρημάτων τους τοποθετημένα – χωρίς να διαθέτουν καθόλου ρεζέρβες για σταθεροποιήσουν τις αποτιμήσεις τους, όταν υπάρχουν διορθώσεις. Επομένως, όταν προκύψει κάποια μεγάλη διόρθωση, τότε θα έλθουν αντιμέτωπα με μεγάλες εκροές κεφαλαίων εκ μέρους των φοβισμένων πελατών τους που θα βλέπουν τη μεγάλη πτώση των τιμών τους – οπότε θα επιταχυνθεί η κατάρρευση τους, παρασέρνοντας τις μετοχές των εταιριών, στις οποίες θα έχουν επενδύσει.
Στα πλαίσια αυτά εταιρείες όπως η Amazon (987,58 $), η οποία είναι μεν εξαιρετική αλλά πολύ ψηλά αποτιμημένη ή η Facebook (171,98), θα χάσουν πάνω από το 50% των τιμών τους – ενώ αυτές που καίνε χρήματα (=δεν έχουν κέρδη), όπως η Netflix (181,33) ή η Tesla (355,17), θα χάσουν ίσως πάνω από το 90%. Φυσικά οι επιχειρήσεις με χαμηλότερη αποτίμηση, όπως η Microsoft (72,20) και η Google, δεν θα χάσουν τόσα πολλά – αν και δεν θα αποφύγουν τη μεγάλη πτώση.
Τέλος, όσον αφορά την Apple (158,81), η οποία δεν έχει μόνο φανατικούς πελάτες αλλά, επίσης, αντίστοιχους επενδυτές, η αποτίμηση της στα περίπου 800 δις $ είναι ασφαλώς υπερβολική – ιδίως όταν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των κερδών της οφείλεται στο iPhone, ενώ η αγορά των smart phones θεωρείται ήδη κορεσμένη.
Ανάρτηση από: http://www.analyst.gr