Χώροι εποπτευόμενης χρήσης

Ο «ελάχιστος εαυτός» και η διαχείριση ως «όραμα»

Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου από την Ρήξη φ. 151

Υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τη λειτουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης (Χ.Ε.Χ), όπου χρήστες υψηλού κινδύνου θα κάνουν ασφαλή χρήση ουσιών, με την επίβλεψη προσωπικού και ιατρικής υποστήριξης στην περίπτωση υπερβολικής δόσης ή επιπλοκών λόγω της χρήσης.

Χρήστες υψηλού κινδύνου είναι οι χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών, συνήθως άστεγοι, με πολλαπλά προβλήματα υγείας και με αδύναμο κίνητρο για θεραπεία.
Οι Χ.Ε.Χ (αγγλιστί Shooting rooms ή shooting galleries) αποσκοπούν στη μείωση των επικίνδυνων συμπεριφορών του εξαρτημένου, όπως η από κοινού χρήση σύριγγας, η μείωση της μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών (HIV, η ηπατίτιδα C, κ.α) και η βελτίωση της δημόσιας υγείας με τη μείωση της χρήσης στους δρόμους της Αθήνας. Πάγιο αίτημα της αυτοδιοίκησης, τα τελευταία χρόνια.
Οι εξαρτημένοι εγγράφονται σε ένα ειδικό μητρώο και το νομοσχέδιο εξασφαλίζει ότι η κατοχή και η χρήση ναρκωτικών ουσιών εντός των χώρων δεν αποτελεί αδίκημα.

Το ζήτημα των Χ.Ε.Χ. έχει διχάσει την κοινή γνώμη και τον επιστημονικό κόσμο, καθώς η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σαφώς, αποτελούν για τους χρήστες μια πρώτη πύλη επαφής με δομές υγειονομικής φροντίδας, ενώ σε ορισμένες χώρες έχουν μειωθεί οι θάνατοι από υπερβολική δόση και η δημόσια χρήση. Από την άλλη, στην Ελβετία, την πρώτη χώρα που λειτούργησε X.E.X (Βέρνη 1984), διαπιστώθηκε ελάχιστη μείωση της κοινωνικής βλάβης, η οποία οδήγησε στην απόλυτη πολιτική μείωσης βλάβης με την κρατική χορήγηση συνθετικής ηρωίνης, κρίνοντας αναποτελεσματική την απλή διευκόλυνση της χρήσης.

Επίσης, χρειάζεται να εξεταστεί πώς θα προλαμβάνονται οι θάνατοι από άλλες ουσίες ή συνδυασμό τους κατά τη χρήση ( από τη μύτη ή από το στόμα) πριν ή μετά την «εποπτευόμενη χρήση», καθώς τον 21ο αιώνα μιλάμε για πολυτοξικομανείς χρήστες.
Τέλος, το Ν/Σ δεν περιέχει καμιά θεραπευτική πρόταση για αναγκαία θεραπευτικά προγράμματα (έγκυες και μητέρες, άτομα με συνύπαρξη τοξικομανίας και ψυχικής διαταραχής, κ.α), για σωματική αποτοξίνωση, για την Πρόληψη και την Επανένταξη.

Ερωτήματα και σκέψεις

Σαφώς, η απάντηση στο ανθρωπιστικό ερώτημα : «να σώσουμε κάποιους χρήστες, όταν μπορούμε να το κάνουμε;» είναι ναι! Στη χώρα μας, όμως, το ζήτημα με τους Χ.Ε.Χ, δεν είναι αυτό. Είναι ότι εντάσσονται σε μια πατρίδα που έχει απολέσει την ανάγκη να «συλλογάται λεύτερα». Στην οποία χάνουμε το συνολικό, κοινό όραμα, για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Που χάνουμε το κοινοτικό, συμβιωτικό μοντέλο κοινωνίας, που μπορούσε να δίνει νόημα και στη θεραπεία των εξαρτημένων συνανθρώπων μας. Κυριαρχεί η κερδοσκοπική λογική, που έκανε τη σχέση «επικοινωνία» και την διαχείριση, «όραμα».

Οι Χ.Ε.Χ, εντάσσονται στη λογική μιας υπερμοντερνικότητας, που ορίζεται με δυο τρόπους. Τον έναν, εξέφρασε ο Αμερικανός καθηγητής Ρίτσαρντ Φάλκ, στο βιβλίο του «Ο πλανήτης που κινδυνεύει». Είναι η επιβιωτική συμπεριφορά, που δημιουργεί «ηθική δέσμευση στην επιβίωση» με κάθε τρόπο, έναντι ενός εφιαλτικού μέλλοντος. Ο αγώνας εστιάζει όχι τόσο στην επιθυμία για αλλαγή, όσο στην αποφυγή μιας συντριπτικής ήττας, που προσαρμόζει τον άνθρωπο στον «ελάχιστο εαυτό» του. Συνήθως, αυτό οδηγεί στην έλλειψη εμπιστοσύνης για το μέλλον (τη θεραπεία;). Ο άμεσος κίνδυνος θανάτου σαφώς πείθει, αλλά την ίδια στιγμή ακινητοποιεί.

Ο άλλος, είναι ο δογματικός νεοηθικισμός του ατομικού δικαιώματος έναντι του κοινωνικού οράματος: του «θέλω», του αυτοπροσδιορισμού, της νομικής προστασίας της επιθυμίας (πόσο μάλλον της αυτοκαταστροφής και της ανελευθερίας). Διόλου παράξενο που, στην Ευρώπη, στην υλοποίηση εμπλέκονται Μ.Κ.Ο, φανατικοί φορείς του «θρησκευτικού» δικαιωματικού λόγου, οι οποίες ήταν αυτές που έδιναν στοιχεία για το έργο των Χ.Ε.Χ και όχι οι τοπικές ή κρατικές αρχές.

Ταυτόχρονα, οι Χ.Ε.Χ εντάσσονται στη λογική του «καθαρού» κέντρου των πόλεων. Ο «εξωραϊσμός», η τουριστική μεγέθυνση του Airbnb, οι υπηρεσίες, μοιάζει να προσαρμόζει ειδικούς airbnb χώρους χρήσης. Είναι η πολυποίκιλη ολοκλήρωση της Αθήνας, ως καπιταλιστικής νεοφιλελεύθερης μητρόπολης της «προοδευτικής» Ευρώπης, γεμάτης από κάθε είδους «safe spaces». Μια πόλη για όλα τα γούστα και λάιφ στάιλ, που ως ευρωπαϊκή πόλη που σέβεται τον εαυτό της έχει τα «shooting rooms» της, υγειονομική ατραξιόν ανάλογη των «πολιτιστικών» αξιοθέατων για την άγρια και ατίθαση τουριστική νεολαία των «εδώ και τώρα» συγκινήσεων. Κοινό όραμα, φαστ φουντ κοινωνικού πολιτισμού, των νεοσσών υποψήφιων δημάρχων του συρμού.

Ως μέσον, εμπεδώνει την παγκόσμια θέση για την τοξικοεξάρτηση ως: «χρονία, υποτροπιάζουσα νόσο του εγκεφάλου», στενά συνδεδεμένη με τη βιοεξουσία των φαρμακευτικών εταιρειών και του κοινωνικού ελέγχου μέσω στατιστικών. Ενώ την ίδια στιγμή, η αντιφατική λογική: κατανάλωση παράνομων ουσιών, ψωνισμένων από τη μαύρη αγορά, με τη διακριτική ανοχή της αστυνομίας σε νόμιμο χώρο, θα διευκολύνει την παραδόξως λογική πρόταση της νομιμοποίησης των ναρκωτικών, ως υπέρτατη μείωσης βλάβης.

Πλησιάζουμε άραγε τη λαχτάρα του Γουίλιαμ Μπάροουζ, ο οποίος αδημονούσε για μια «γενιά που δε θα νιώθει, ούτε ηδονή, ούτε πόνο;»

Ανάρτηση από: http://ardin-rixi.gr