Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να τροποποιήσεις, να αναθεωρήσεις, να ξαναγράψεις την Ιστορία με τρόπο που να σε βολεύει. Άλλωστε, όπως λέει και ο Τούρκος ιστορικός Σουκρού Ιλιτζάκ, μια από τις χρήσεις της Ιστορίας είναι να σε κάνει να αισθάνεσαι καλά με τον εαυτό σου.
Ένας είναι των
μεταμοντερνιστών. Στο ομώνυμο με την επικεφαλίδα του παρόντος βιβλίο της, η
Μαίρη Λέφκοβιτς γράφει πως «στις πιο ακραίες και αντιρρεαλιστικές μορφές του, ο
μεταμοντερνισμός φαίνεται να υποστηρίζει την ιδέα ότι τα γεγονότα δεν είναι
τίποτε περισσότερο από απόψεις, ότι η αντικειμενικότητα είναι αδύνατη και ότι
δεν υπάρχει η αλήθεια παρά μόνον η άποψη της πλειοψηφίας, ή μια κυρίαρχη
παραδοχή, σε όλα τα πεδία επιστημονικής έρευνας». (1)
Ένας άλλος τρόπος
είναι με την χρήση των κατάλληλων λέξεων, ώστε να δίνεται μια διαφορετική
ερμηνεία στις πράξεις των ανθρώπων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην
διαμόρφωση των γεγονότων.
Έτσι, ο καθηγητής
κ. Καλύβας, αναφερόμενος στον Δεκέμβρη του 1944 γράφει: «Όταν ο Ουίνστον
Τσώρτσιλ θα επιλέξει να στηρίξει την κυβέρνηση
Παπανδρέου τον Δεκέμβριο του 1944, η εξουσία της δεν ξεπερνάει τα όρια του
κέντρου της Αθήνας». (2)
Η «επιλογή» του Τσώρτσιλ, όπως και κάθε «επιλογή» δράσης, προϋποθέτει φυσικά την ύπαρξη τουλάχιστον δύο, αν όχι και περισσοτέρων εναλλακτικών δράσεων και λύσεων. Από την διατύπωση λοιπόν του κυρίου καθηγητή φαίνεται πως τον Δεκέμβριο του 1944 ο Τσώρτσιλ προβληματίζονταν εάν θα έπρεπε να στηρίξει στρατιωτικά την κυβέρνηση Παπανδρέου, κάτι που τελικά επέλεξε να κάνει.
Στην πραγματικότητα ο Τσώρτσιλ είχε επιλέξει να «υποστηρίξει» τον Παπανδρέου και μάλιστα με την βία, δηλαδή με ένοπλη σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ, από τα μέσα του 1944, όταν πια ήταν φανερό πως η ο πόλεμος τελείωνε με την ήττα της Γερμανίας κι έπρεπε η Αγγλία να ξανακερδίσει την κυριαρχία της στην Ελλάδα. Σε σημείωμα του στον Ήντεν ο Τσώρτσιλ έγραψε στις 6 Αυγούστου 1944: «Είτε θα υποστηρίξουμε τον Παπανδρέου, αν χρειαστεί και με τη βία όπως έχουμε συμφωνήσει, είτε θα πάψουμε να έχουμε τις οποιεσδήποτε βλέψεις στην Ελλάδα». Το μόνο του
πρόβλημα ήταν ο Στάλιν. Ήδη στις 23 Αυγούστου 1944 ο Κόκκινος Στρατός είχε
καταλάβει το Βουκουρέστι, πρωτεύουσα της Ρουμανίας σύμμαχο των Γερμανών κι
ετοιμάζονταν να καταλάβει και την άλλη σύμμαχη χώρα του Άξονα, την Βουλγαρία.
Έπρεπε να προλάβει. Τον Οκτώβριο του 1944 συναντά τον Στάλιν και υπογράφουν
συμφωνία για το μοίρασμα των Βαλκανίων μεταξύ Αγγλίας και ΕΣΣΔ. Η Ρουμανία
ανήκει κατά 90% στην Ρωσία και κατά 10% στην Αγγλία. Βουλγαρία και
Γιουγκοσλαυία μοιράζονται 50-50. Όποιος προλάβει. Και η Ελλάδα ανήκει κατά 90%
στην Αγγλία και κατά 10% στην Ρωσία. Τώρα ο Τσώρτσιλ έχει τα χέρια του ελεύθερα
για να επιχειρήσει την παλινόρθωση της βρετανικής κυριαρχίας στην χώρα μας. Και
φυσικά το έπραξε με τρόπο ωμό και αιματηρό.
Η χρησιμοποίηση της
έκφρασης «ο Τσώρτσιλ θα επιλέξει να στηρίξει την κυβέρνηση Παπανδρέου», δημιουργεί
και μια ψεύτικη εικόνα ισοτιμίας ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις, την Αγγλική του
Τσώρτσιλ και την Ελληνική του Παπανδρέου.
Για τον Τσώρτσιλ
όμως τα πράγματα είναι απλά. Η Ελλάδα ανήκει στην σφαίρα της βρετανικής
κυριαρχίας. Δεν είναι «κτήση», ούτε προτεκτοράτο, βρίσκεται όμως και θα
παραμείνει υπό βρετανική κηδεμονία. Και ο Παπανδρέου, όπως και κάθε έλληνας
Πρωθυπουργός, είναι απλώς ο διαχειριστής αυτής της σχέσης κηδεμονίας.
Το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου
1944 ο Παπανδρέου, προσπαθώντας να βρει διέξοδο στην τεταμένη κατάσταση,
κατέθεσε πρόταση για σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον
αρχηγό των Φιλελευθέρων Θεμιστοκλή Σοφούλη, με παραίτηση του ίδιου του
Παπανδρέου και όλων των υπουργών (ΕΑΜικών και μη ΕΑΜικών). Και ενώ όλες οι
αντιμαχόμενες πλευρές στην Αθήνα (περιλαμβανομένων του ΚΚΕ και του Βρετανού
πρέσβη Λήπερ) αποδέχθηκαν την πρόταση του Παπανδρέου,
ο Τσώρτσιλ αρνήθηκε να τη συζητήσει καν και
έστειλε τηλεγράφημα στον Λήπερ με σαφείς οδηγίες:
«Πρέπει να υποχρεώσετε τον
Παπανδρέου να κάνει το καθήκον του και να τον διαβεβαιώσετε ότι, εάν το κάνει,
θα υποστηριχθεί με όλες τις δυνάμεις μας. Αν παραιτηθεί, φυλακίστε τον
έως ότου συνέλθει, όταν πια θα έχουν τελειώσει οι μάχες. Θα μπορούσε το
ίδιο καλά να αρρωστήσει και να μην μπορεί να τον πλησιάσει κανείς. […] Έχει
περάσει ο καιρός που η οποιαδήποτε ομάδα Ελλήνων πολιτικών θα μπορούσε να
επηρεάσει αυτή την εξέγερση του όχλου. Η μόνη του ελπίδα [του Παπανδρέου] είναι
να βγει απ' αυτή την κατάσταση, τασσόμενος ανεπιφύλακτα στο πλευρό μας.
Χωρίς δισταγμό ο Τσώρτσιλ διέταξε την κατάπνιξη της εξέγερσης και σε σχετικό μήνυμά του προς το στρατηγό Σκόμπι ανέφερε επί λέξει: «Μη διστάσετε να ενεργήσετε ωσάν να ευρίσκεστε σε μια κατακτημένη πόλη όπου έχει ξεσπάσει μια τοπική εξέγερσις». Και σε επόμενο τηλεγράφημα του στον Βρετανό πρέσβη στην Αθήνα Ρέτζιναλντ Λήπερ γράφει ότι αυτός και ο Παπανδρέου έπρεπε να ακολουθήσουν τις διαταγές του Σκόμπι για όλα τα θέματα που αφορούσαν τη δημόσια τάξη και ασφάλεια.
1) Μαίρη Λέφκοβιτς, «Μάθημα Ιστορίας,
μια Φυλετική Οδύσσεια» εκδόσεις Ενάλιος
2) Στάθης Καλύβας «Όταν ήμασταν
Αφγανιστάν» ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19/9/2021