@ Το πανόραμα μιας επταετίας (ΝΕΤ)
Η χούντα δεν ξεκίνησε το ‘67
Πολλή συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια για την χούντα των συνταγματαρχών. Για κάποιο λόγο που δεν μπορώ να αντιληφθώ, η δικτατορία του Παπαδόπουλου έχει μετατραπεί σε μέτρο σύγκρισης και «δημοκρατικότητας» για όλες τις κυβερνήσεις, ενώ η λέξη «χούντα» είναι στα στόματα όλων.
Βουλευτής της Χρυσής Αυγής αναρτά φωτογραφία του ηθοποιού Κώστα Βουτσά να τσουγκρίζει αυγό με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο, για να απαντήσει στις κατηγορίες του Κώστα Βουτσά εναντίον της Χρυσής Αυγής.
Η στάση συγγραφέων, ποιητών, ηθοποιών, καλλιτεχνών αλλά και των απλών ανθρώπων –στην διάρκεια της χούντας- έχει συζητηθεί πολύ. Από την φωτογραφία του Μάνου Χατζιδάκι με τον Μακαρέζο μέχρι τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και την Βίκυ Μοσχολιού που τραγούδησαν τον ύμνο της «Επαναστάσεως». Από τον «πνευματικό κόσμο», μόνο η δήλωση του Γιώργου Σεφέρη ήταν ξεκάθαρη εναντίον της χούντας.
Γενικά, οι Έλληνες θέλουν την αντίσταση και την επανάσταση να τις κάνει ο άλλος. Αυτοί δεν καταδέχονται. Και τον κρίνουν μάλιστα για τον τρόπο που θα αντισταθεί.
Οι Έλληνες δεν είναι ικανοποιημένοι ούτε από αυτούς που έφυγαν στο εξωτερικό στην διάρκεια της δικτατορίας.
«Πήγαν στο Παρίσι για διακοπές και έλεγαν πως έκαναν αντίσταση». Έτσι λένε οι Έλληνες.
Τους ήθελαν να μην πάνε στο Παρίσι ή όπου αλλού, αλλά να κάτσουν εδώ και να υποστούν βασανιστήρια, ενώ οι Έλληνες θα ήταν αραχτοί στις πολυθρόνες και θα έβλεπαν τον «Άγνωστο Πόλεμο».
Πριν κρίνεις τον άλλον για την στάση του στην διάρκεια της δικτατορίας, πες μας τι έκανες εσύ στην διάρκεια της δικτατορίας.
Κι αν δεν είχες γεννηθεί τότε, πες μας τι έκανες μετά την χούντα. Κι αν πάλι και τότε δεν είχες γεννηθεί, πες μας τι κάνεις σήμερα.
Γιατί, αν σήμερα –που δεν κινδυνεύεις από βασανιστήρια και εξορία- είσαι αποκτηνωμένος πάνω σε έναν καναπέ, μπροστά σε μια τηλεόραση και νοιάζεσαι μόνο για την κωλάρα σου, δεν μου φαίνεται και πολύ πιθανό να είχες πάρει τα όπλα επί χούντας ή να έβαζες βόμβες. Άσε που εσύ την καταδικάζεις την βία…
Κοιτάξτε ποια είναι η στάση της πλειοψηφίας των Ελλήνων σήμερα και δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείτε ποια θα ήταν η στάση τους απέναντι στη χούντα των συνταγματαρχών.
Κάποιοι λένε πως μια χούντα με τανκς θα δείξει ποιοι θα αντισταθούν και ποιοι θα συνεργαστούν με τη χούντα ή θα την αποδεχτούν.
Διαφωνώ. Δεν χρειάζονται τανκς. Η στάση απέναντι στο σημερινό καθεστώς δείχνει ποια θα ήταν η στάση του καθενός απέναντι στη χούντα.
Ούτως ή άλλως, τα τανκς είναι περιττά σήμερα. Την κάνει την δουλειά και η τηλεόραση.
Αν περιμένεις να βγουν τα τανκς στους δρόμους για να δείξεις ποιος είσαι, γιατί παρακαλάς σήμερα για μια θεσούλα στην Δημόσια Τηλεόραση; Κακομοίρη…
Χωρίς να θέλω να δικαιολογήσω όλους όσοι δεν αντιστάθηκαν στην χούντα του Παπαδόπουλου, θα πρέπει να τους αναγνωρίσουμε πως υπήρχαν και τα χρόνια πριν από τη χούντα.
Τα χρόνια πριν από το ’67 δεν ήταν χρόνια δημοκρατίας.
Η χούντα δεν διαδέχτηκε ούτε διέκοψε μια δημοκρατία.
Η χούντα του Παπαδόπουλου συνέχισε ένα «έργο» που παιζόταν επί δεκαετίες στην Ελλάδα.
Το «έργο» περιλάμβανε διωγμούς, βασανιστήρια και εξορίες κομμουνιστών και δημοκρατών, πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, ξερονήσια, παρακράτος, νεοφασίστες, πολιτικές δολοφονίες, πολιτικές εκτροπές, εκλογές που ψήφιζαν και τα δέντρα, συνεχείς παρεμβάσεις της βασιλικής οικογένειας, και ένα σωρό άλλα τέτοια πράγματα που, συνήθως, δεν συμβαίνουν σε δημοκρατίες.
«Η χούντα δεν τελείωσε το ’73» λέει το σύνθημα των τελευταίων ετών.
Ναι αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η χούντα δεν ξεκίνησε το ’67.
Όποιος κατηγορεί με μένος αυτούς που δεν αντιστάθηκαν στη χούντα, ξεχνάει πως πολλοί από αυτούς είχαν περάσει πολλά εφιαλτικά χρόνια πριν από τη χούντα.
Πολλοί είχαν βασανιστεί, είχαν εξοριστεί, δεν μπορούσαν να βρουν δουλειά, ενώ, αν αυτό δεν είχε συμβεί στους ίδιους, είχε συμβεί στους γονείς τους ή σε κάποιο μέλος της οικογένειάς τους -σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο αγαπημένος Κώστας Βουτσάς-, οπότε όλη η οικογένεια βρισκόταν υπό συνεχή διωγμό.
Ο θείος μου ποτέ δεν ξέχασε πως το πρώτο ξύλο της ζωής του το έφαγε όταν ήταν 15 χρονών. Οι φασίστες μπήκαν στο σπίτι του στη Ζάκυνθο και τον σάπισαν στο ξύλο μπροστά στα μάτια της μάνας του. Ο θείος μου δεν είχε κάνει τίποτα. Το «αδίκημά» του ήταν ότι έμοιαζε πολύ με τον μεγαλύτερο αδελφό του που ήταν κομμουνιστής.
Ο θείος μου έφαγε πολύ ξύλο και στη συνέχεια, οπότε κάποια στιγμή αποφάσισε να γίνει κομμουνιστής για να το τρώει «δικαιολογημένα».
Κι αυτός ο άνθρωπος –που πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και επέστρεψε, όπως χιλιάδες άλλοι, από την Αλβανία με τα πόδια-, έπρεπε να περιμένει να έρθει στην εξουσία ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1981, για να αναγνωριστεί η εθνική αντίσταση και να μην χαμηλώνει πια τα μάτια όταν συναντούσε στον δρόμο αυτούς που τον έκαναν μαύρο στο ξύλο. Και μπορεί ο θείος μου να ήταν ΚΚΕ και να μην ψήφισε ποτέ ΠΑΣΟΚ αλλά έλεγε «του το χρωστάω αυτό του Παπανδρέα». «Παπανδρέα» τον έλεγε τον Παπανδρέου.
Ο Γκορ Βιντάλ είχε γράψει πως δημοκρατία υπήρξε μόνο στην αρχαία Αθήνα και μόνο για μερικές δεκαετίες. Έτσι είναι.
Η χούντα του Παπαδόπουλου δεν είναι αρκετή για να βαφτίσουμε «δημοκρατία» αυτό που ακολούθησε μετά από το 1974 και αυτό που προηγήθηκε του 1967.
Ο αγώνας για δημοκρατία συνεχίζεται. Από λίγους. Πάντα έτσι ήταν.
(Πριν από δυο χρόνια, είχα γράψει για την κούραση των ανθρώπων. Το αφιερώνω σε αυτούς που έχουν την απαίτηση την επανάσταση να την κάνουν οι άλλοι. Είναι εύκολο να παίζεις με τις ζωές των άλλων:
