Ο Δημήτρης Χ., είναι ένας μόνο από τους μαθητές της πέμπτης και έκτης τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης, που απάντησαν στο ερώτημα «Τι είναι οικονομική κρίση, πώς τη βλέπω, και τι προτείνω για να αντιμετωπιστεί», στο πλαίσιο μιας πρωτοβουλίας του Συλλόγου των Γονέων και Κηδεμόνων. Την επιμέλεια του όλου εγχειρήματος ανέλαβε ο καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, Δημήτρης Μάρδας.
Οι σκέψεις των παιδιών δεν συγκινούν απλά, αλλά εκπλήσσουν: με την ωριμότητα, αυστηρότητα και διαύγειά τους. Αλλά ταυτόχρονα προκαλούν θλίψη... Παρακάτω σταχυολογούνται κάποιες από αυτές.
«Έχουμε τους πιο χάλια πολιτικούς στο σύμπαν»
Κωνταντίνος Μ. Σε λίγο θα είμαστε άστεγοι και θα παρακαλάμε τους αστυνομικούς να μας βάλουν φυλακή για να έχουμε φαγητό και να έχουμε στέγη...Το κυριότερο είναι ότι έχουμε τους πιο χάλια πολιτικούς στο σύμπαν.
Εύα Τ. Μια φορά και έναν καιρό, υπήρχε μια χώρα που είχε όλα τα καλά του κόσμου... Οι άνθρωποι ήταν γενναίοι, φιλόδοξοι και ευγενικοί... Ήταν εργατικοί. Σιγά-σιγά όμως άρχισαν να κλέβουν, να μην δουλεύουν και έγιναν άπληστοι. [...]Οι άλλες χώρες βλέποντας το χαμό που επικρατούσε άρχισαν να τους εκμεταλλεύονται γιατί τους ζήλευαν... Το χειρότερο όμως ήταν ότι μέσα τους ένιωθαν απαίσια εξαιτίας της αρρώστιας των πολιτικών για το χρήμα.
«Να μην αφήσουμε κανένα να τσακίζει το αύριό μας»
Δέσποινα Γ. [...]Πρέπει να γεμίσουμε την ψυχή μας με αγάπη, το μυαλό μας με αισιοδοξία, και την καρδιά μας με ελπίδα. Να στηρίξουμε έστω και με μια μικρή αγκαλιά τους δικούς μας ανθρώπους. Να μην αφήσουμε κανένα να τσακίζει το αύριό μας...
Παναγιώτης Π. [...]Χωρίς καλούς συνεργάτες, μορφωμένους, έξυπνους, δίκαιους και τίμιους δε γίνεται δουλειά...Να βρεθούν δουλειές για τους μορφωμένους νέους που φεύγουν στο εξωτερικό, γιατί αυτοί είναι η ελπίδα μας, επιτέλους δικαιοσύνη, τιμωρίες στους παραβάτες...
Πρωτέας Μ. [...]Αν ήμουν εγώ πρωθυπουργός, θα έπαιρνα κάποιους άνεργους στο γραφείο μου να δουλεύουν με χρήματα που έχω από το κράτος. Μετά από λίγους μήνες όμως, θα προσπαθούσα να τους βρω δουλειά στα μαγαζιά. Αυτός είναι ο στόχος, να έχει κάποιος δουλειά στην αγορά...
Όλγα Π. Άνθρωποι έξω πεινάνε, άλλοι είναι άρρωστοι και δεν έχουν χρήματα για φάρμακα, γίνονται συσσίτια για τους άστεγους! Εδώ μας έφεραν αυτοί οι ανίκανοι που κόβουν συνέχεια μισθούς για να καταφέρουν να πληρώσουν τα χρέη τους!!! Όμως αυτά τα χρέη δεν πρόκειται να ξεχρεωθούν ποτέ.
«Έχω την αίσθηση ότι το κράτος κοροϊδεύει όλους τους Έλληνες»
Μαριλίζα Π. Τα παιδιά στην ηλικία 1-14 χρόνων υποφέρουν γιατί στερούνται τα παιγνίδια, το φαγητό, τις γνώσεις που χρειάζονται. Ενώ οι ηλικίες των 15-35... δε βρίσκουν δουλειά αγχώνονται... και το πιο σημαντικό χάνουν την εμπιστοσύνη προς τους συνανθρώπους μας[...]Έχω την αίσθηση ότι το κράτος κοροϊδεύει όλους τους Έλληνες.
Τζούλια Β. [...]Η κυβέρνησή μας βάζοντας χαράτσια νομίζει ότι θα σώσει την Ελλάδα. Όχι όμως μόνο δεν τη σώζει αλλά την καταστρέφει, γιατί οι άνθρωποι άμα δεν έχουν να φάνε φεύγουν σε άλλες χώρες και έτσι απλά καταστρέφουμε την Ελλάδα...
Στέλλα Κ. [...]Το κράτος αυξάνει τους φόρους για περισσότερα έσοδα, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αδυνατούν να τους πληρώσουν. Έτσι το κράτος δεν έχει αρκετά έσοδα...Το κράτος δεν έχει χρήματα να δώσει στους δανειστές κι έτσι αναγκάζεται να μειώσει μισθούς και συντάξεις. Όλα αυτά είναι μια αλυσίδα που σπάει σιγά-σιγά, κρίκος-κρίκος.
«Να φτιάξουμε μια νέα Ελλάδα. Τέλος!»
Κωνσταντίνος Μ. Οικονομική κρίση είναι ένα πρόβλημα στην μελλοντική μου ζωή και την παρούσα μου ζωή...[...]Λέω καλύτερα, να πάρουμε τα λεφτά που μας χρωστά η Γερμανία, να ξεπληρώσουμε αυτούς που δανειστήκαμε και να διαχειριστούμε καλά και σοφά τα λεφτά μας για να φτιάξουμε μια νέα Ελλάδα. Τέλος!!!
Αναστασία Μ. [...]Αν εκμεταλλευόμασταν το γεωγραφικό πλούτο μας, τις καταγάλανες θάλασσες και τη σημαντική ιστορία μας, θα μπορούσε ο παράγοντας του τουρισμού να γεμίσει τα ταμεία του κράτους. Ομως ένα παιδί δε θα μπορούσε να δώσει λύσεις για όλα αυτά. Γι' αυτό καλό θα είναι η κυβέρνηση να σκεφτόταν λίγο περισσότερο...
Κυριακή Μ. [...]Θα έπρεπε να κόβουν τους μισθούς και τις συντάξεις από αυτούς που παίρνουν μεγάλους μισθούς και συντάξεις και όχι από αυτούς τους ανθρώπους που δουλεύουν σαν τα σκυλιά... Τα παιδιά νιώθουν άσχημα και νομίζουν ότι φταίνε αυτά.
«Δεν χρειάζεται να ζητάμε τα πάντα»
Χαράλαμπος Π. [...] Δε χρειάζεται να ζητάμε τα πάντα. Να προσπαθούμε να μη θέλουμε όλο και περισσότερα για να μην φέρνουμε τους γονείς μας σε δύσκολη θέση...Όλοι να είμαστε χαρούμενοι και αισιόδοξοι, ότι κάποτε θα φύγουμε από την οικονομική κρίση.
Θοδωρής Κ. [...]Κάποιοι άνθρωποι εκμεταλλεύονται άλλους ανθρώπους. Αυτοί είναι οι πολιτικοί. Οι πολιτικοί φτιάχνουν ομάδες και τις κάνουν για το συμφέρον τους, δηλαδή νοιάζονται μόνο για τον εαυτόν τους.
«Δεν γίνεται να αυτοκτονούν όλες οι γενιάς μιας οικογένειας!»
Βαγγέλης Γ. [...]Μερικοί άνθρωποι για να σωθούν από τα χρέη τους αυτοκτονούν. [...]Δεν έχω καταλάβει γιατί το κάνουν, γιατί τα χρέη θα γυρίσουν στα παιδιά τους και από τα παιδιά στα εγγόνια τους και ούτω καθεξής. Δε γίνεται να αυτοκτονούν όλες οι γενιές της οικογένειας αυτής αν δεν έχει να ξεπληρώσει τα χρέη της...
Μελίνα Ο. [...]Το πρόβλημα που μας απασχολεί είναι η αδικία στους φόρους. [...] Όμως πιστεύω ότι η πιο σημαντική λύση στην οικονομική κρίση είναι η παιδεία, διότι αν καλλιεργηθεί σωστά, η δική μας η γενιά θα παίρνει πιο σωστές αποφάσεις. Θα ψηφίζουμε πιο σωστά.
Θεοχάρης Τ. Η Γερμανία μας χρωστά πάρα, μα πάρα πολλά λεφτά. Άρα αν δεν μας τα δώσει, τότε εμείς οι Έλληνες έχουμε τεράστιο οικονομικό και χρηματικό πρόβλημα, αλλά κάτι πρέπει να κάνουμε.
«Το κράτος να δίνει στον πολίτη κεφάλαιο για να ανοίξει δική του επιχείρηση»
Χρήστος Θ. Στην Ελλάδα θα πρέπει [...]να εκμεταλλευτούμε ό,τι έχουμε. Δηλαδή να μην εισάγουμε προϊόντα από άλλες χώρες αφού τα έχουμε στην Ελλάδα. Ακόμα το κράτος να δίνει ένα κεφάλαιο σε ένα πολίτη για να ανοίξει δικιά του επιχείρηση...
Στέλιος Δ. Ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί η κρίση είναι να είμαστε ενωμένοι [...] να αλληλοστηριζόμαστε... Επίσης πρέπει να μπούμε δυναμικά στο εμπόριο και ορισμένα στοιχεία (άνεμος, νερό , ήλιος) να τα αξιοποιήσουμε με το σωστό τρόπο. Πρέπει να βρούμε νέες καλλιέργειες και να τις εξάγουμε...
"Να εξάγουμε ούζο και φέτα και να μη φεύγουν έξω τα λεφτά της Ελλάδας"
Θεοφάνης Φ. Για να ξεπεραστεί (η κρίση) μπορούμε να εξάγουμε ελληνικά προϊόντα, όπως ούζο και φέτα. Να διαφημίσουμε την Ελλάδα σε άλλες χώρες γιατί είναι όμορφη και έχει πολλά αρχαία. Να παράγουμε στην Ελλάδα τα προϊόντα που χρειαζόμαστε και να μην τα παίρνουμε από το εξωτερικό γιατί...τα λεφτά της Ελλάδας θα φεύγουν έξω, ενώ αν τα παράγουμε εμείς θα μείνουν στην Ελλάδα.
Κίκα Χ. Αν ήμουν εγώ πρωθυπουργός ή βουλευτής σίγουρα δε θα έκανα αυτά που κάνουν οι τωρινοί πολιτικοί... Οι οικονομικά αδύναμοι να πληρώνουν φόρους ανάλογα με το εισόδημά τους και οι πιο πλούσιοι το ίδιο. Γιατί τώρα συμβαίνει το αντίθετο...
Θοδωρής Τ. Οι δυο κυριότερες αιτίες της οικονομικής κρίσης είναι η ανικανότητα των πολιτικών και η φοροδιαφυγή.[...]Όσο για το θέμα της ανικανότητας των πολιτικών μας, θα πρέπει να συμμετέχουμε ενεργά στις εκλογές.
«Εχω αίσθημα αγωνίας για το μέλλον»
Γιάννης Μ. Εγώ όταν σκέπτομαι την κρίση έχω ένα συναίσθημα αγωνίας για το τι θα γίνει στο μέλλον... Θα πρότεινα στους κύριους που έχουν πιο μεγάλη δύναμη από άλλους ανθρώπους δηλαδή τους πολιτικούς, να βοηθήσουν και αυτοί στο να γίνει καλύτερη η Ελλάδα δηλαδή μην βάζουν μόνο σε εμάς φόρους, αλλά να πληρώνουν και οι ίδιοι φόρο [...]
Σοφία Χ. Αυτός που την άρχισε να τη σταματήσει γιατί η κρίση φέρνει αναστάτωση στους ανθρώπους... Οι πολιτικοί, ο δήμαρχος δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να σταματήσουν την αναστάτωση. Ελπίζουν όμως ότι οι επόμενες γενιές θα τη σταματήσουν. Τη ζωή ο θεός μας την έδωσε όχι για να στεναχωριόμαστε άλλα για να τη χαιρόμαστε!!!
Αναστάσης Λ. Η οικονομική κρίση είναι δύο πράγματα: Το ένα είναι το ότι δεν κινείται το χρήμα και το δεύτερο είναι η κρίση των ηθικών αξιών... [...] Για να ξεπεραστεί η κρίση προτείνω να δώσουμε ευκαιρίες σε νέους επιχειρηματίες, να εξάγουμε προϊόντα, να δώσουμε έμφαση στην ανάπτυξη του τουρισμού, και να μειωθούν λίγο οι φόροι.
Χρήστος Σ. Την οικονομική κρίση τη συναντάμε κάθε μέρα στη ζωή μας. Κάθε μέρα βλέπουμε άστεγους. Μερικοί από αυτούς είχαν μια δουλειά και ένα σπίτι. Όταν τους απέλυσαν δεν είχαν να πληρώσουν φόρους και δάνεια και γι' αυτό τους πήραν το σπίτι...
Γιάννης Χ . Όσο για το ποιος έφταιξε που φθάσαμε σε αυτό το σημείο, νομίζω ότι είναι οι λανθασμένες αποφάσεις των ίδιων μας των εαυτών. Τα προηγούμενα χρόνια ξοδεύαμε χρήματα για ανούσιους λόγους και κανείς δε σκεφτόταν ότι κάποτε θα φθάναμε σε «αδιέξοδο»...
«Να τους εμπιστεύομαι, ή να μη τους εμπιστεύομαι»;
Σίμος Μ. Οι πολιτικοί [...] μας λένε όλο ότι θα φύγει η οικονομική κρίση, αλλά δεν γίνεται τίποτα. Τώρα, πρέπει να τους εμπιστεύομαι ή δεν πρέπει να τους εμπιστεύομαι; Επειδή εγώ είμαι νέος άνθρωπος, είμαι πολύ λυπημένος και θαυμάζω τους πολίτες και τους γονείς μου. Για μένα, ελπίζω να βρω μια δουλειά...
Βασίλης Σ. Φαίνεται σαν να μη με νοιάζει, γιατί είμαι ένα απλό παιδί, όμως (την κρίση) την καταλαβαίνω γιατί βλέπω τον κόσμο σε τι δύσκολη θέση βρίσκεται...Για να την αντιμετωπίσουμε θα έλεγα, κάθε άνθρωπος να ξοδεύει πιο λίγα λεφτά και να μην πηγαίνει κάθε ημέρα βόλτα.
"Εγώ έχω τη λύση!"
Δημήτρης Ν. Εγώ έχω τη λύση: Αν για κάποιο διάστημα κατεβάζαμε τους φόρους και τις τιμές των προϊόντων πρώτης ανάγκης, τότε οι έμποροι που θα πουλάνε αυτά τα προϊόντα θα βγάζουν λεφτά για να ζήσουν και οι αγοραστές θα έχουν ό,τι χρειάζονται. Επομένως, οι έμποροι δε θα αναγκάζονται να απολύουν το προσωπικό τους και οι υπάλληλοι θα έχουν λεφτά για να ζήσουν.
