Μια αιρετική (;), ακραία (;) αλλά απαραίτητη άποψη, για
να καταλάβουμε την μικροφυσική της εξουσίας και της «δημοκρατίας» είναι αυτή που
θεωρητικοποίησε ο Γκύ Ντεμπόρ. Αναφερόμενος στη κυριαρχία της «ανταλλαγής»
εμπορευματικών αξιών και θεάματος, μιλούσε για το «ενσωματωμένο θέαμα». Μια λειτουργία
του εμπορευματικού καπιταλισμού που ενσωμάτωνε στο σύστημα τις πολιτικές μορφές
δράσεις, τις κοινωνικές στάσεις και τους θεσμούς. Αντίστοιχα, με την «θεαματική
κοινωνία» υπάρχει η «θεαματική δημοκρατία», πολιτικό ισοδύναμο της ολοκληρωτικής
εμπορευματικής οικονομίας.
Για τον Γκύ Ντεμπόρ, η διεκδίκηση
της «δημοκρατίας» από την Αριστερά, δεν έχει νόημα αν δεν παλεύει ενάντια στην
«θεαματική δημοκρατία». Η «θεαματική δημοκρατία» αποτελεί τον πιο μοντέρνο ολοκληρωτισμό
το καιρό της νεωτερικότητας και της ατομικιστικής διαστρέβλωσης του Διαφωτισμού.
Το ζήτημα, βέβαια για τον καταστασιακό «φιλόσοφο» ήταν ότι η Αριστερά, ως
ο «άτακτος δίδυμος» του νεοφιλευθερισμού, δεν είχε ή δεν μπορούσε να
έχει πια τέτοιο στόχο, καθώς ενδιαφέρεται για «πολιτικές μεταρρυθμίσεις» και όχι
για την αμφισβήτηση του φαντασιακού του καπιταλισμού, όπως αυτό συμπυκνώνεται στο
χρήμα, το «Κράτος», το εμπόρευμα και το θέαμα.
Ακόμα πιο «αιρετικά», διατεινόταν ότι η Αριστερά μιλώντας
για «αληθινή δημοκρατία», εξαντλεί ουσιαστικά το πρόγραμμά της σε συνθήματα «εκδημοκρατισμού»
και «ανθρωπίνων-ατομικών δικαιωμάτων». Με τον τρόπο αυτό πέφτει στις παγίδες της
«θεαματικής-εμπορευματικής δημοκρατίας», «προσφέροντας τον εαυτό της ως
γαρνιτούρα της διαχείρισης του εμπορευματικού κόσμου». Άλλωστε όπως, έδειχναν
τα επαναστατικά και αντικαπιταλιστικά κινήματα, δημοκρατία και καπιταλισμός είναι
ασύμβατες έννοιες και γι’αυτό πίστευαν ότι εξαπλώνοντας τα «δημοκρατικά
δικαιώματα» θα κατέρρεε ο καπιταλισμός. Κατ’αυτό τον τρόπο όμως, άθελά τους,
ώθησαν το καπιταλιστικό σύστημα να πάρει την εκσυγχρονισμένη μορφή του, η οποία
προβλέπει μια «αφηρημένη» ισότητα και μια α-πολιτική «ελευθερία», που ταυτίζεται
με την «ελευθερία» των καταναλωτών μιας κοινωνίας της αγοράς.
«Η θεαματική δημοκρατία
είναι συνέπεια της μόνης δυνατής δημοκρατίας στην εμπορευματική κοινωνία: της δημοκρατίας
των ελεύθερων και ίσων αγοραστών και πωλητών εμπορευμάτων» (Anselm
Jappe). Ο αγώνας για δημοκρατία με άλλη έννοια και οπτική,
στο πλαίσιο της οποίας οι άνθρωποι ορίζουν συνειδητά την ιστορία τους και διαμορφώνουν
τις πλευρές του δημιουργικού βίου τους (επιστήμη, τέχνη, πολιτική, οικονομία, κλπ)
ως μια αυτόνομη κοινότητα που αυτενεργεί, είναι εφικτή μόνο με το ξεπέρασμα της
υποταγής του ανθρώπου στην εμπορευματική κυριαρχία.
Αλλιώς μπορεί να καταλήξουμε(πράγμα το οποίο απεύχομαι)
σ’αυτό που γράφει ο Γκυ Ντεμπόρ, στο βιβλίου του, «Σχόλια πάνω
στην κοινωνία του θεάματος»(Εκδόσεις Ελεύθερος τύπος – 1988): «Συμπεραίνουμε
ότι επίκειται αναπόφευκτα μια αλλαγή φρουράς στη δοτή κάστα που διαχειρίζεται την
κυριαρχία και που κυρίως διευθύνει την προστασία αυτής της κυριαρχίας».
Ανάρτηση από: http://tokoinonikoodofragma.wordpress.com
