Ο J.K. Galbraith, στο έργο του Η κοινωνία της αφθονίας, περιγράφει τον τρόπο, με τον οποίο κάποιες ιδέες γίνονται αποδεκτές κοινωνικά. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας τείνει να εγκολπώνεται ιδέες που διαμορφώνονται έτσι, ώστε να γίνουν πρώτα απ’ όλα αρεστές. Μάλιστα, απαριθμεί μια σειρά από παράγοντες που τις κάνουν γοητευτικές σε ένα ευρύτερο κοινό: αρχικά, αναφέρει, οι περισσότεροι αποδέχονται ό,τι τους βολεύει και ό,τι κολακεύει το αίσθημα του αυτοσεβασμού τους. Πιο σημαντικό, όμως, θεωρεί ότι οι άνθρωποι συνήθως επιδοκιμάζουν ό,τι μπορούν να καταλάβουν. Η κατανόηση κι η εξοικείωση με μια ιδέα μάς ελκύει σε βαθμό να γαντζωθούμε απ’ αυτήν και να τη διαφυλάττουμε ωσάν θησαυρό. Δέχεται έτσι, ο καθείς, όσα περιμένει ν’ ακούσει. Μάλιστα, ονομάζει τις ιδέες που χαίρουν εκτίμησης σε μια εποχή, επειδή είναι παραδεκτές, ως συμβατική σοφία.
Όταν κάποιος επιλέγει να τοποθετηθεί στη θέση ενός ακροατηρίου, τότε οι πολιτικοί δημαγωγοί θα φροντίσουν να του πουν όσα εκείνος θέλει να ακούσει.
Μάλιστα, όταν το κοινό διαθέτει κάποια μόρφωση, επιθυμεί να ακούει με πρωτότυπες διατυπώσεις τις ιδέες που του παρουσιάζονται, ακόμη κι αν είναι μπαγιάτικες. Ο εξεζητημένος τρόπος που παρουσιάζονται δημιουργεί ένα είδος μυστικισμού. Σε περίπτωση που οποιοσδήποτε τολμήσει να αμφισβητήσει τις ξαναζεσταμένες ιδέες, τότε κατηγορείται ότι δεν έχει εμβαθύνει αρκετά στα επιχειρήματά του. Η συμβατική σοφίαταυτίζεται με την «υγιή», σοβαρή, επιστημονική σκέψη κι η θέση της γίνεται ουσιαστικά απόρθητη. Ουκ ολίγες φορές, η πρωτοτυπία μιας συμβατικής σοφίας, που καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον, ακόμη κι αν βασίζεται σε κάτι πάλι κοινά παραδεκτό, κερδίζει έδαφος στα ώτα του ακροατηρίου. Είναι καθησυχαστικό οι ιδέες μας να γίνονται αποδεκτές από μια πλειοψηφία κι ακόμη περισσότερο, όταν ακούγονται απ’ το στόμα διασήμων και κοινωνικά αναγνωρισμένων προσώπων.
Ουσιαστικά, η άρθρωση της συμβατικής σοφίας αποκτά στοιχεία ιεροτελεστίας. Οι ειδικοί –είτε είναι οικονομολόγοι είτε επιχειρηματίες είτε επιστήμονες είτε λόγιοι, κατά το κοινώς λεγόμενον– συγκεντρώνονται, για να επιβεβαιώσουν μια ήδη γνωστή άποψη, μόνο και μόνο για να επικυρωθεί αυτή απ’ το κοινό των ειδημόνων. Η προβολή της συμβατικής σοφίας αποτελεί κριτήριο για την επιτυχία της. Ωστόσο, ό,τι συμβαίνει, η ίδια η ζωή με άλλα λόγια, έρχεται να διαψεύσει τις καθιερωμένες αντιλήψεις για τον κόσμο. Ο ίδιος ο κόσμος δε λογαριάζει από συμβατικές σοφίες.Κάτι πραγματικά ρηξικέλευθο θα μπορούσε να απειλήσει τον κοινωνικό ιστό και την ίδια την ύπαρξή του. Γι’ αυτό, οι καθιερωμένες ιδέες, που ουσιαστικά αποτελούν εν δυνάμει ιδεολογίες, τον συγκρατούν και τον συντηρούν και μάλιστα τον ανανεώνουν, όταν παρουσιάζονται με νέο περιτύλιγμα. Οι κήρυκες της συμβατικής σοφίας είναι καλά βολεμένοι και ευρέως αποδεκτοί κοινωνικά. Αν μια σκέψη συνειδητά αρνείται να προσαρμοστεί στις κοινωνικές συνθήκες, τότε είναι επικίνδυνη.
Στην περίπτωση αυτή, όμως, πάλι οι σύγχρονες κοινωνίες, που ξεπέρασαν τις πιο ανεξέλεγκτες καταστάσεις του παρελθόντος, φροντίζουν να κάνουν τις αληθινά ανατρεπτικές ιδέες είτε να μοιάζουν ουτοπικές κι εκτός πραγματικότητας είτε να φαίνονται ανοσιουργήματα και επικίνδυνες για το «κοινό καλό». Τέτοιες ιδέες ακραιφνώς ανατρεπτικές και ολιστικά απελευθερωτικές, που στην πραγματικότητα αρνούνται να προσαρμοστούν στην επιβεβλημένη κοινωνική πραγματικότητα και δεν εντάσσονται στις συναλλαγές της δοσμένης πολιτισμικής συνθήκης είναι όσες συγκροτούν την αναρχική θεώρηση. Δε συναποτελούν μια πολιτική ιδεολογία, όπως ο αναρχισμός, ο οποίος στην ουσία επιδιώκει απελευθερωτικές κοινωνικές διαδικασίες μέσα στα όρια του πολιτισμού.
Είναι, στην ουσία, μια άρδην ανατρεπτική κατάσταση. Δεν αφορά στον κόσμο, όπως τον ξέρουμε, ως κοινά αποδεκτή ιδέα. Δε θέλει να ξαναζεστάνει το μπαγιάτικο φαγητό που σερβίρει κάθε λογής εξουσία. Προτείνει κάτι που δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε, γιατί δε μας είναι οικείο στην κοινωνική μας καθημερινότητα. Στρέφεται σε έναν κόσμο, που έχουμε μέσα μας, αλλά μας φοβίζει και δε μας καθησυχάζει, γιατί μας ζητάει να ξεπεράσουμε τα συμβατικά μας όρια, να ξεβολευτούμε πνευματικά και σωματικά. Δε μας υπόσχεται ασφάλεια, δε μας προσφέρει ανταλλάγματα ούτε μας χαϊδεύει τα αυτιά, αλλά τουλάχιστον μας γλιτώνει από πολλές αυταπάτες κι επιπλέον μας θυμίζει κάτι που στ’ αλήθεια είμαστε. Δε μας πασάρει μια έτοιμη εικόνα για τον κόσμο, αλλά μας βάζει μέσα στον ίδιο τον κόσμο.
Είναι ευτύχημα, λοιπόν, που οι αναρχικές ιδέες δεν είναι άλλη μία συμβατική σοφία.Δεν χωράνε σε καμιά κοινωνία και σε κανέναν πολιτισμό, δεν έχουν ακροατήρια κι ομιλητές με «κύρος». Εμπνέουν σεβασμό, γιατί απευθύνονται στην ελεύθερη βούληση του καθενός, διεγείρουν την συμπαντική μας σοφία και την αλληλοεκτίμηση. Η Αναρχία είναι μέσα στον καθένα, αλλά κοιμάται κάτω από τόνους λέξεων συμβατικής σοφίας, που εκπέμπονται από κάθε λογής οθόνες και μικρόφωνα, θορυβώντας, προκαλώντας αποσυνθετικούς ήχους κι εμποδίζοντάς μας να την ακούμε.
σύντροφοι για την Αναρχική απελευθερωτική δράση
Ανάρτηση από: http://anarchypress.wordpress.com
