Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗ ΔΑΦΝΗ ΣΦΕΤΣΑ*
"Η Ευρωζώνη γίνεται εβδομάδα με τη βδομάδα παρελθόν" εκτιμά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Λαφαζάνης και υποστηρίζει ότι αν η χώρα δεν απαλλαγεί από τη "δικτατορία του ευρώ" δεν μπορεί να κάνει ούτε ένα βήμα διεξόδου και προόδου. Ο Παν. Λαφαζάνης μιλάει για την ανάγκη ενότητας των δυνάμεων της αριστεράς, αναφέροντας ότι η συμπαράταξη "πρώτα απ’ όλα του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αλλά και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, έχει καταστεί, σχεδόν, όρος επιβίωσης του ελληνικού λαού". Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι σημαίνει ο στόχος του προϋπολογισμού 2012 για πρωτογενές πλεόνασμα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το διαφημιζόμενο πρωτογενές πλεόνασμα είναι κυριολεκτικά μια τρύπα στο νερό! Ο προϋπολογισμός του 2012 δεν είναι μόνο ένας προϋπολογισμός χαριστικής βολής για τον τόπο αλλά δεν διαθέτει και καμία αξιοπιστία. Τα δεδομένα του για το έλλειμμα και την ύφεση, πέραν των άλλων, είναι πλήρως στον «αέρα»! Ο προϋπολογισμός του 2012 έχει καταρρεύσει, πριν καν ψηφιστεί!
ΕΡ: Σε μια εναλλακτική πολιτική, πως θα μπορούσε να γίνει δυνατός ο ισοσκελισμός χωρίς νέα μέτρα σε βάρος των νοικοκυριών; Όπως συνεχώς ρωτάν οι μνημονιακοί υπουργοί, που θα έβρισκε ο ΣΥΡΙΖΑ τα λεφτά;
ΑΠ: Ως αριστερά -και αναφέρομαι συνολικά- οφείλουμε επί τέλους να επεξεργαστούμε πολύ σοβαρά μια ριζοσπαστική, συνεκτική αλλά και πειστική πολιτική και προγραμματική εναλλακτική πρόταση απέναντι στον σημερινό αστικό συνασπισμό, χωρίς την οποία η αντιμνημονιακή ρητορική μοιάζει με ρόδα που γυρίζει στον αέρα.
ΕΡ: Στο πλαίσιο αυτό πως θα μπορούσαν να ισοσκελιστούν οι προϋπολογισμοί, χωρίς θυσίες;
ΑΠ: Κατά τη γνώμη μου, οι ισοσκελισμένοι, σώνει και καλά, προϋπολογισμοί, είναι μια ανοησία και δεν μπορεί να είναι στόχος της αριστεράς. Το πρόβλημα της χώρας δεν ήταν εν γένει τα μεγάλα ελλείμματα. Το έλλειμμα, ακόμα και το μεγάλο, δεν είναι ντε και καλά πρόβλημα. Το θέμα είναι ποια χαρακτηριστικά έχει ο προϋπολογισμός και που κατευθύνονται τα ελλείμματα. Το θέμα ήταν και είναι ότι οι προϋπολογισμοί και τα ελλείμματά τους δεν χρησιμοποιούντο αναπτυξιακά αλλά για να στηρίξουν το χρηματιστικό κεφάλαιο, πανύψηλα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων, εκτεταμένα πελατειακά δίκτυα, γραφειοκρατικές αντιπαραγωγικές δομές και σχέσεις διαπλοκής.
ΕΡ: Επομένως η Αριστερά;
ΑΠ: Η αριστερά δεν χρειάζεται απαραιτήτως να υιοθετήσει τη λογική της δραστικής μείωσης των ελλειμμάτων και πολύ περισσότερο την «ορθοδοξία» των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. Αυτό που η αριστερά πρέπει πρωτίστως να πράξει είναι να διαμορφώσει ένα ριζικά νέο προϋπολογισμό δικαιοσύνης στα έσοδα και νέας αναπτυξιακής, επενδυτικής, παραγωγικής και κοινωνικά αποτελεσματικής αξιοποίησης των δαπανών του, συμπεριλαμβανομένων και των ελλειμμάτων του! Το έλλειμμα από «συμφορά», μπορεί να γίνει μοχλός οικονομικής και κοινωνικής απογείωσης! Το τεράστιο βάρος από το οποίο πρέπει πρώτα απ’ όλα να απαλλαγεί η χώρα και ο προϋπολογισμός, είναι το χρέος!
ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει;
ΑΠ: Το χρέος δεν είναι μόνο φοβερά άδικο αλλά και απολύτως μη βιώσιμο. Ένα ασήκωτο βάρος, με τους τόκους και τα χρεολύσια, για την οικονομία και τον προϋπολογισμό. Το «κούρεμα» του 50% με τη συμφωνία της 26ης Οκτώβρη, που μάλλον και αυτό ναυαγεί, δεν δίνει καμία απάντηση στο πρόβλημα. Η μόνη ρεαλιστική και υπεύθυνη διέξοδος για το χρέος είναι η προσωρινή στάση πληρωμών για τη διαγραφή του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους του, η οποία, αν δεν επιτευχθεί, η στάση πληρωμών επί του χρέους θα πρέπει να γίνει μόνιμη. Κι όμως, ακόμα και τώρα, η αριστερά δεν προβάλλει δημόσια αυτή τη θέση!
ΕΡ: Η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου βρίσκεται ήδη στον αέρα. Η καμπάνα πια χτυπά για τις μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, ακόμα και για τη Γερμανία. Οι ισχυροί ωστόσο της Ευρώπης, εκτός από τον πόλεμο στις κοινωνίες, δείχνουν να μην έχουν άλλο σχέδιο για το μέλλον της. Γιατί, εκτιμάτε, η Γερμανία επιμένει, ακόμη και την ύστατη ώρα, στο νεοφιλελεύθερο δόγμα χωρίς να κάνει ούτε ένα βήμα πίσω;
ΑΠ: Δεν είναι μόνο η Γερμανία που επιμένει στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, αλλά, δυστυχώς, όλες οι κυβερνήσεις από κοινού στην Ε.Ε. και μάλιστα στην πιο ακραία μορφή του! Αυτό που ιδιαιτέρως κάνει η Γερμανία (κυρίως) είναι να μην αποδέχεται προτάσεις για έκδοση ευρωομολόγων και την εκτύπωση χρήματος από την ΕΚΤ για την ευνοϊκή χρηματοδότηση χωρών. Κι αυτές οι προτάσεις, όμως, τις οποίες υποστηρίζουν και μερίδες της Αριστεράς στη χώρα μας και την Ευρώπη, δεν είναι παρά «ασπιρίνες» και δεν θα μπορέσουν, κατά τη γνώμη μου, να προσφέρουν θετική διέξοδο στην Ευρωζώνη. Η Ευρωζώνη, για την οποία τόσο ευρεία συναίνεση υπήρξε και συνεχίζεται στη χώρα μας, γίνεται εβδομάδα με τη βδομάδα παρελθόν. Η Ευρωζώνη πολύ δύσκολα μπορεί να υπάρξει σε συνθήκες νεοφιλελευθερισμού και καπιταλισμού, εκτός, ίσως, αν συνοδευτεί με τη διαμόρφωση ενός ακραία αντιδραστικού αυταρχικού «ευρωζωνικού» υπερκράτους, με τη σφραγίδα της Γερμανίας. Αλλά τότε αλίμονο…
ΕΡ: Η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑΟΣ με επικεφαλής έναν άνθρωπο των αγορών δείχνει τη συσπείρωση που έχει πετύχει το αστικό μπλοκ. Με την αντίπερα όχθη τι γίνεται; Γιατί την ώρα που ο αντίπλαος προχωρά τόσο γοργά στην ανασυγκρότηση του, η Αριστερά αναρωτιέται ακόμη ποιοι είναι οι σύμμαχοι της;
ΑΠ: Όταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μίλαγα για την ανάγκη και τη ρεαλιστικότητα της συμπαράταξης της αριστεράς, πολλοί με παρουσίαζαν ως «συνοδοιπόρο» του ΚΚΕ και ορισμένοι με κακεντρέχεια ως όχημα, περίπου, για τη μετάβαση του ΣΥΝ στο ΚΚΕ! Σήμερα, σχεδόν, όλος ο κόσμος της αριστεράς, των φίλων του ΚΚΕ συμπεριλαμβανομένων, βλέπει ότι δεν υπάρχει άλλη λύση! Η συμπαράταξη των αριστερών δυνάμεων, πρώτα απ’ όλα του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αλλά και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, έχει καταστεί, σχεδόν, όρος επιβίωσης του ελληνικού λαού και ύπαρξης προοπτικής για τη χώρα! Πιστεύω ότι η προγραμματική βάση αυτής της συμπαράταξης, όσο και αν είναι δύσκολη, μπορεί να υπάρξει και να είναι συνεκτική. Αρκεί να εκφραστεί ισχυρή ενωτική βούληση και διάθεση από όλους να κάνουν βήματα προσέγγισης, χωρίς να χάνουν τη φυσιογνωμία τους.
ΑΠ: Όταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μίλαγα για την ανάγκη και τη ρεαλιστικότητα της συμπαράταξης της αριστεράς, πολλοί με παρουσίαζαν ως «συνοδοιπόρο» του ΚΚΕ και ορισμένοι με κακεντρέχεια ως όχημα, περίπου, για τη μετάβαση του ΣΥΝ στο ΚΚΕ! Σήμερα, σχεδόν, όλος ο κόσμος της αριστεράς, των φίλων του ΚΚΕ συμπεριλαμβανομένων, βλέπει ότι δεν υπάρχει άλλη λύση! Η συμπαράταξη των αριστερών δυνάμεων, πρώτα απ’ όλα του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ αλλά και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, έχει καταστεί, σχεδόν, όρος επιβίωσης του ελληνικού λαού και ύπαρξης προοπτικής για τη χώρα! Πιστεύω ότι η προγραμματική βάση αυτής της συμπαράταξης, όσο και αν είναι δύσκολη, μπορεί να υπάρξει και να είναι συνεκτική. Αρκεί να εκφραστεί ισχυρή ενωτική βούληση και διάθεση από όλους να κάνουν βήματα προσέγγισης, χωρίς να χάνουν τη φυσιογνωμία τους.
ΕΡ: Σε πρόσφατο άρθρο σας υποστηρίζετε την ανάγκη συμπαράταξης της αριστεράς ώστε από κυβερνητική θέση να προχωρήσει σε συμμαχίες με την ευρωπεριφέρεια για τη διάλυση της ευρωζώνης και σε έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ποιες ορίζετε ως χώρες της ευρωπεριφέρειας; Αφού, όπως λέτε, η αριστερά μπορεί να γίνει πλειοψηφούσα παράταξη με την χώρα εντός Ε.Ε. και ευρωζώνης, γιατί η ευρωπαϊκή αριστερά δεν μπορεί να ανατρέψει τη νεοφιλελεύθερη αρχιτεκτονική τους;
ΑΠ: Υποστηρίζω τη στάση πληρωμών επί του χρέους και την έξοδο από το ευρώ ως αφετηριακά σημεία μιας αριστερής κυβέρνησης, για την εφαρμογή ενός προοδευτικού προγράμματος σοσιαλιστικής προοπτικής στην Ελλάδα. Αυτός ο δρόμος εξόδου από το ευρώ και συνολικής σύγκρουσης με την Ε.Ε., ως προϋπόθεση για προοδευτικές και σοσιαλιστικές εξελίξεις, νομίζω ότι είναι ο θετικότερος για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης και ιδιαίτερα της ευρωπεριφέρειας, με την έννοια των οικονομικά πιο αδύνατων χωρών. Είναι προφανές ότι η συνεργασία των αριστερών δυνάμεων των ευρωπαϊκών χωρών πάνω σε αυτές τις κατευθύνσεις μπορεί να διαμορφώσει νέα δεδομένα στην Ευρώπη. Νέες θετικές καταστάσεις με σειρά από χώρες που θα επιτυγχάνουν, η μια μετά την άλλη, την προοδευτική ανατροπή, θα αποκτούν την ανεξαρτησία τους και θα ακολουθούν νέους προοδευτικούς και σοσιαλιστικούς ορίζοντες, εκτός Ευρωζώνης και εκτός κανόνων ΕΕ και καθιστώντας την τελευταία παρελθόν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θεωρώ ότι μπορεί να επαναδιαμορφωθεί, σε σύγχρονες προοδευτικές και σοσιαλιστικές βάσεις, μια νέα, πολύ προωθημένη, ισότιμη, προοδευτική και σοσιαλιστική ευρωπαϊκή συνεργασία!
ΕΡ: Η επιμονή στη συζήτηση για το ευρώ δεν υπερεκτιμά τις δυνατότητες και τα όρια ενός νομίσματος; Το ευρώ φταίει για την πολιτική των ισχυρών σε Ελλάδα και Ευρώπη; Στόχος του κύριου Παπαδήμου, του κύριου Παπανδρέου κλπ είναι η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη ή η έξοδος από την κρίση σε βάρος της εργασίας με όποιο μέσο;
ΑΠ: Το ευρώ δεν είναι ένα απλό νόμισμα όπως όλα τα άλλα εθνικά νομίσματα, αν και καθένα από τα τελευταία έχει τη δική του θεσμική ιδιαιτερότητα. Το ευρώ πάνω στις ράγες της ΟΝΕ και στο πλαίσιο της ενιαίας «απελευθερωμένης» αγοράς της Ε.Ε. συνιστά ένα σκληρό μηχανισμό ηγεμονίας, ταξικού πολέμου και αποκλίσεων στην Ε.Ε., σε βάρος των εργαζομένων και ιδιαίτερα των οικονομικά ασθενέστερων.
Οι νεοφιλελεύθερες μονεταριστικές ηγεμονικές λογικές γέννησαν το ευρώ και το ευρώ με τη σειρά του τις στηρίζει, τις ενισχύει και τις αναπαράγει. Αν ο Παπανδρέου και ο Παπαδήμος τρομοκρατούν κι εκβιάζουν με την παραμονή στην Ευρωζώνη, είναι γιατί αυτή η παραμονή είναι απαραίτητη για το μεγάλο εγχώριο κεφάλαιο, πρώτα απ’ όλα το χρηματιστικό, για την ταξική λεηλασία της χώρας. Επιπλέον, γιατί ξέρουν ότι η άρνηση των μνημονίων, οδηγεί ευθέως στην έξοδο από το ευρώ και στη στάση πληρωμών επί του χρέους. Από κει και η «δικτατορία» του ευρώ που έχουν επιβάλλει, από την οποία, αν δεν απαλλαγεί η χώρα, δεν μπορεί να κάνει ούτε ένα βήμα διεξόδου και προόδου.
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην «Αυγή της Κυριακής» στις 27/11/2011.
