Μια σχετικά άγνωστη ηρωική ελληνική πράξη αντίστασης και τα κτηνώδη αντίποινα των Ναζί. Σκότωσαν τουλάχιστον 325 άτομα. Γιατί η τόσο σημαντική εκτέλεση δεν έλαβε την αναγνώριση που της άξιζε
Η Ελληνική Αντίσταση κατά τη διάρκεια της Κατοχής είναι γεμάτη ιστορίες γενναιότητας και ηρωισμού. Μια από αυτές είναι και η δολοφονία του υποστρατήγου Φραντς Κρεχ από τμήμα του ΕΛΑΣ τον Απρίλιου του 1944. Ήταν ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στις κατοχικές δυνάμεις που προκάλεσε οργή ακόμα και στον ίδιο τον Χίτλερ. Τα αντίποινα των Ναζί ήταν κτηνώδη.
Η επιχείρηση
Στις 22 Απριλίου 1994 ο ΕΛΑΣ Λακωνίας έλαβε πληροφορίες από πράκτορες των βρετανικών συμμαχικών αποστολών για την κίνηση του υποστράτηγου Φραντς Κρεχ (Generalmajor Franz Krech). Ενημερώθηκαν πως ο Γερμανός αξιωματικός θα κάνει μια συγκεκριμένη διαδρομή με το επιτελείο της γερμανικής F Στρατιάς.
Άμεσα σχεδιάστηκε ενέδρα. Η Διμοιρία του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Λακωνίας, με διοικητή τον ανθυπολοχαγό πεζικού του Ελληνικού Στρατού Μανώλη Σταθάκη, έλαβε θέσεις στο δρόμο Μολάων - Μονεβάσιας, από όπου ο ΕΛΑΣ γνώριζε ότι θα διέρχονταν η αυτοκινητοπομπή του υποστρατήγου την επόμενη ημέρα.
Το μεσημέρι της 27ης Απριλίου 1944 πομπή έξι οχημάτων της F Στρατιάς έκανε την εμφάνισή της στο σημείο. Τα αυτοκίνητα ακινητοποίησε νάρκη που είχε τοποθετήσει ο ΕΛΑΣ στον δρόμο. Ακολούθησε καταιγισμός πυρών από τους Έλληνες αντάρτες.
Όλα συνηγορούν ότι ο Κρεχ σκοτώθηκε από τα πυρά και όχι από τη νάρκη. Η μάχη κράτησε λίγα λεπτά με τους Γερμανούς τελικά να οπισθοχωρούν. Άφησαν πίσω το σώμα του υποστρατήγου και ακόμα τέσσερις νεκρούς.
Η εκτέλεση του Φραντς Κρεχ (φωτό) προκάλεσε οργή στα κορυφαία κλιμάκια του ναζιστικού καθεστώτος. Οι γερμανικές δυνάμεις προχώρησαν στην εκτέλεση των 200 της Καισαριανής ενώ σύμφωνα με την απολογία του Χέλμουτ Φέλμι στη δίκη της Νυρεμβέργης ο συνταγματάρχης Παπαδόγκωνας λόγω προσωπικής συμπάθειας στον υποστράτηγο Κρεχ, διέταξε χωρίς ανωτέρα εντολή είτε από την Γερμανική διοίκηση είτε από το Υπουργείο Εσωτερικών, την θανάτωση 100 αντιστασιακών ή ύποπτων για αντιστασιακή δράση. Παράλληλα οι Ναζί εκτέλεσαν άλλα 25 άτομα στην Αθήνα. Συνολικά το λιγότερο 325 άνθρωποι εκτελέστηκαν, ενώ υπήρξαν και άλλοι νεκροί στο δρόμο της επιστροφής της 117 Μεραρχίας από τους Μολάους στη Σπάρτη. Ταγματασφαλίτες έκαψαν το πατρικό σπίτι του Μανώλη Σταθάκη στον Ασωπό. Η οικογένειά του για να γλιτώσει κατέφυγε στην Ελαφόνησο.
Ο Χέλμουτ Φέλμυ δικαιολόγησε τον αριθμό των εκτελεσμένων λόγω της ιδιότητας του Κρεχ ως διοικητή Μεραρχίας. Η περιοχή της Πελοποννήσου κηρύχθηκε τον Μάιο ως «ζώνη επιχειρήσεων» δηλαδή ανοιχτό πολεμικό μέτωπο.
Μετά την εκτέλεση ο υποστράτηγος Κρεχ προήχθη τιμητικά σε αντιστράτηγο(Generalleutnant) από τον Χίτλερ ενώ κηδεύτηκε στην Αθήνα. Τις διαταγές για τα κτηνώδη αντίποινα τις έδωσε ο άμεσα υπηρεσιακά ανώτερος πολεμικός διοικητής της Πελοποννήσου υποστράτηγος Καρλ φον Λε Σουίρ.
Μια… ξεχασμένη ηρωική πράξη
Παρά την τεράστια σημασία της και τα τρομερά αντίποινα η εκτέλεση του Κρεχ δεν πήρε μεγάλη δημοσιότητα μεταξύ των Συμμάχων σε αντίθεση με την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε που έγινε μια μέρα πριν. Ο συγγραφέας Διονύσης Χαριτόπουλος στο βιβλίο του «Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων» υποστηρίζει πως αυτό συνέβη γιατί στην επιχείρηση κατά του Κρεχ δεν συμμετείχαν Άγγλοι. Εκείνη την εποχή η αγγλική κυβέρνηση είχε δώσει εντολή να αποσιωπώνται οι επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ για να μειωθεί η ισχύς του στο μεταπολεμικό status quo. Συγκεκριμένα ο Χαριτόπουλος γράφει:
«Πώς γράφεται η ιστορία: Η απαγωγή του Γερμανού υποστρατήγου Κράιπε στην Κρήτη προβλήθηκε με κάθε τρόπο επειδή έγινε από τον Άγγλο αξιωματικό Πάτρικ Λι Φέρμορ και έτσι κατέστη θρυλική. Συμπτωματικά την ίδια ακριβώς μέρα στην Πελοπόννησο ο μόνιμος υπολοχαγός Εμμανουήλ Σταθάκης με αντάρτες του ΕΛΑΣ εκτελούν τον Γερμανό αντιστράτηγο Κρεχ και το γεγονός αποσιωπάται, ουδείς αναφέρεται στη σημαντική για όλα τα Βαλκάνια επιτυχία».
Για την εκτέλεση Κρέχ το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών και οι Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών διέρρευσαν πληροφορίες για λόγους προπαγάνδας. Σύμφωνα με αυτές ο Κρεχ εκτελέστηκε από την Γκεστάπο ως αντιφρονούντας. Δόθηκε μάλιστα στην δημοσιότητα πλαστογραφημένο γράμμα του όπου καλούσε τους Γερμανούς στρατιώτες σε λιποταξία. Οι πληροφορίες υποστήριζαν επίσης ότι ο Κρεχ (αλλά και ο Κράιπε) θα συμμετείχαν στο κίνημα των αντιφρονούντων «Ελεύθερων Γερμανών». Ήταν μάλλον μια αδέξια προσπάθεια προπαγάνδας καθώς δεν έπεισαν κανέναν και τα αντίποινα δεν αποφεύχθηκαν.
Στο γεγονός ότι η σημαντικότατη επιχείρηση της εκτέλεσης του Κρεχ δεν έλαβε την αναγνώριση που της άξιζε, σίγουρα έπαιξε ρόλο ότι ο Μανώλης Σταθάκης (φωτό) συμμετείχε ενεργά στον Εμφύλιο. Μετά τη «Συμφωνία της Βάρκιζας» καταδιώχθηκε για τη δράση του. Κατέφυγε στον Πάρνωνα. Το Μάρτη του 1947 ανέλαβε στρατιωτικός διοικητής του Αρχηγείου Μαινάλου (Αρκαδίας) και τον Απρίλη του 1948 του ανατέθηκε η διοίκηση του Αρχηγείου Αργολιδοκορινθίας. Με διαταγή του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣ Ελλάδας, ονομάστηκε αντισυνταγματάρχης του ΔΣΕ.
Στις 3 Μαρτίου 1949 Μανώλης Σταθάκης και η ομάδα του κυκλώθηκαν από κυβερνητικές δυνάμεις στο όρος Ζήρεια (Κυλλήνη) της Κορινθίας. Ενώ μαινόταν χιονοθύελλα ο Σταθάκης, διαπιστώνοντας ότι ξεμένει από σφαίρες, πυροβολεί την βαριά τραυματισμένη Γιαννούλα Γιανακούρα και στη συνέχεια αυτοκτονεί.
Υπάρχει επίσης μια αναφορά για τον αντάρτη Απόστολο Καλοΐδη, ο οποίος συμμετείχε στην επιχείρηση κατά του Κερχ, και φέρεται να είναι αυτός που σκότωσε τον Γερμανό υποστράτηγο. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου ο Καλοΐδης συνελήφθη και φυλακίστηκε. Αυτοκτόνησε κόβοντας τον λαιμό του.
Ανάρτηση από: https://www.janus.gr/
