Του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου
Η συνοικία, το…συν του οίκου μας. Η πραγματική και πνευματική διεύρυνση του βίου μας. Τα χρόνια που μεγάλωνα, αποτελούσε ακόμα τον δικό μας, γλυκό τόπο της οδού Ονείρων, έτσι όπως κελάρυζε το τραγούδι του Χατζιδάκι, από μακριά. Συνδεόταν, παράδοξα αλλά και ομόδοξα με όλες εκείνες τις συνοικίες της μαγικής πολύβουης πόλης, που απλωνόταν, λίγο πιο πέρα!
Σφιχταγκαλιαζόταν, ταυτόχρονα και με τις μυθικές ταινίες του ελληνικού σινεμά, όπου οι ήρωες ήταν παιδιά των συνοικισμών, που πολέμησαν στον αλβανικό μέτωπο και γύρισαν στη φτωχική τους φωλιά, με μπόι, ίσαμε κει πάνω, όχι από το χρήμα, αλλά από την υπερηφάνεια των γύρω τους. Ο ήρωας της γειτονιάς, που προστάτευε την ανθρωπιά, το φιλότιμο και το ήθος των απλών λαϊκών ανθρώπων. Θυμάμαι να είναι το πρώτο παράθυρο σε έναν αέρα κοινωνική δικαιοσύνης, χωρίς να ξέρω ακόμα τον Τζώρτζ Όργουελ, που μιλούσε για την επαναστατική ύλη της common decency, της κοινής ευπρέπειας των απλών ανθρώπων.
Για πολλούς, τα ευγενή αλλά αδυσώπητα συνειδησιακά διλήμματα των ασπρόμαυρων ταινιών της Φίνος Φιλμς, κεντούσαν ένα «βαθύ κοινωνικό ήθος», που θεωρούσα συνειρμικά το ανθρωπολογικό πρότυπο του όποιου αριστερού ανθρώπου. Το καντηλάκι της συμπόνιας και της αξιοπρέπειας για τους φτωχούς και τους αδικημένους. Άλλωστε μάθαινα, σιγά-σιγά για τους δοσίλογους της αντίστασης και τα ρετάλια της ζωής, που το καθεστώς είχε για τσιράκια και μπράβους, μαζί με τη νέα μικροαστική τάξη που η αμερικανοκίνητη λούμπεν αστική τάξη, γιγάντωσε μέσα από τους λαθρόβιους της Κατοχής και του εμφυλίου. Χίτες, νταβατζήδες, μαχαιροβγάλτες…συρφετός…! Πολλοί, δίπλα μας, μια ανάσα από μας!
Και πόσο παράξενο!!!. Ο Νίκος Κούρκουλος, ο Γιώργος Φούντας, ο Καζάκος, ο Σταύρος Τσιώλης, ο Ντίνος Δημόπουλος, ο Γρηγόρης Γρηγορίου, ο επαναστάτης καλός άνθρωπος Θανάσης Βέγγος, μακράν…ο Φώσκολος, ήταν οι πρώτοι… «καθοδηγητές» μου. Θέμα συνείδησης. Η πάλη να μην διαλυθούν αξίες και αρχές, στις μυλόπετρες του κράτους και των ισχυρών, προτού ο Αλμπέρ Καμύ «μου μιλήσει» για τον επαναστατημένο άνθρωπο και τον ολοκληρωτισμό. Η αγωνία του μικρού στη…τσέπη ανθρώπου, αλλά τεράστιου στα ιδανικά. Αυτό ήταν αριστερά για μένα, τότε. Τουλάχιστον, η αφετηρία της. Οι ιδέες και όχι η κοιλιά. Το «όχι άλλο κάρβουνο» και όχι ένας ατομικιστικός βολονταρισμός, περισσότερα λεφτά, «στομάχι» για όλους, προκειμένου να φτάσουμε κάποτε στην …«αταξική κοιλιά» ! Η λαϊκή, κοινωνική ηθική που νικά την πείνα, τότε μπορούσε ακόμα να δίνει ήθος και δικαίωση στον καταπιεσμένο άνθρωπο.
Κι αργότερα, η αλλαγή του κοινωνικού και ακαδημαϊκού επιπέδου των παιδιών των αριστερών, τους οδήγησε κοντά στην εξουσία του «εκσυγχρονισμού» στη δεξιά και στην αριστερή μορφή του. Μαθαίνοντάς τους, τα κόλπα της εξουσίας και τις πιρουέτες που χρειάζεσαι για να συχνάζεις στα «αντιεξουσιαστικά» Εξάρχεια, αλλά το «βαθύ κράτος» του εαυτού σου, να γεύεται τις Βρυξέλλες και το Ντουμπάι!
Έτσι, με τα χρόνια, συνειδητοποιούσα ότι η λαϊκή, βιωμένη δικαιοσύνη του απλού κομμουνιστή, πόρρω απείχε από την τακτικιστική ερμηνεία της «πάλης των τάξεων» όπως την καθιέρωσε ο μαιτρ το είδους Λένιν και στα χρόνια μας εκτόξευσε ο καιροσκοπισμός του ΣΥΡΙΖΑ και της ευρύτερης αριστεράς.
Ήταν η κατάληξη, όσων περιέγραψε, η Έλλη Παππά, στο τελευταίο αυτοβιογραφικό βιβλίο, όταν θα μιλήσει για «καταπάτηση αρχών και αξιών» στο όνομα της επαναστατικής …ευελιξίας. Που σε συνθήκες ανάγκης, για την πολεμική επικράτησης του νέου καθεστώτος, μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αλλάζει κατεύθυνση, συμμάχους και σκοπούς για να πετύχει την τελική επικράτηση της «επανάστασης». Ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα», σε ευαίσθητο, αριστερό περιτύλιγμα, δικαιωμένο από τη νομοτέλεια της «επανάστασης».
Άλλωστε, η «ηθική» που καταπατούσε, συχνά χωρίς διαστασμό και κανόνες, ήταν η «αστική ηθική», επομένως δεν υπήρχε κανένα ηθικό δίλημμα προκειμένου να «αλλάξουμε τον κόσμο», όπως πρόσταξε ο Μαρξ. Ακόμα κι αν στην ουσία, οι νεοφιλελεύθεροι αριστεριστές μας, «ντύνονται» πια απόλυτα την αστική ηθική του αεθνικού κεφαλαίου, του μηδενιστικού υπερκαπιταλισμού με τον φερετζέ των «δικαιωμάτων» και της δήθεν χειραφέτησης.
Πριν από αυτό όμως, η αδυσώπητη ζωή και ο ανθρώπινος ψυχισμός, μας σπρώχνει, εντέλει, να εξηγήσουμε τον κόσμο και την ανθρώπινη ύπαρξη, ώστε μαζί μ’αυτό να κατανοήσουμε και την εξουσιαστική νομοτέλεια και «εντολή» του Κάρολου, η οποία λειτούργησε ως εύφλεκτο υλικό για κάθε είδους ακρωτηριασμούς, παραποιήσεις και υπερφίαλους συσχετισμούς δύναμης χωρίς ήθος! Οδηγώντας εντέλει την ανθρωπιστική επανάσταση σε μια μηδενιστική ανάστροφη πορεία ενάντια στις αρχές της.
Τι καλύτερο από το να μας σκιαγραφήσει τον …Κούρκουλο, τον Καζάκο και τον Βέγγο, ο υπέροχος Αλμπέρ Καμύ:
«Τι είναι ένας επαναστατημένος άνθρωπος; Ένας άνθρωπος που λέει όχι. Αρνιέται, αλλά δεν παραιτείται: είναι ακόμα κι αυτός που λέει ναι από την πρώτη του κίνηση. Ένας σκλάβος που σ’ολη του τη ζωή δεχόταν διαταγές ξαφνικά κρίνει μια νέα εντολή απαράδεκτη. Ποιο είναι το περιεχόμενο αυτού του «όχι»;
Σημαίνει, λόγου χάρη, «η υπόθεση τραβάει μακρυά» , «μέχρι εκεί και μη παρέκει», «το παρακάνετε» κι ακόμα «υπάρχει ένα όριο που δε θα ξεπεράσετε». (…) Αποδείχνει πεισματάρικα ότι υπάρχει κάτι μέσα του που «αξίζει τον κόπο να…» , που ζητάει να το προσέξουν.».
«Ο επαναστατημένος άνθρωπος» – Αλμπέρ Καμύ (Εκδόσεις Μπουκουμάνη- 1971).
Ανάρτηση από: https://tokoinonikoodofragma.wordpress.com