Η σωστή πλευρά της Ιστορίας.
Η παραπάνω φράση έχει φορεθεί πολύ τελευταία. Στην πραγματικότητα δεν σημαίνει τίποτε. Όπως δεν σημαίνει τίποτα και η φράση "καλό Παράδεισο". Η Ιστορία δεν έχει πλευρές. Έχει γεγονότα. Και οι άνθρωποι τα ερμηνεύουν ανάλογα με τις πολιτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις και το μορφωτικό τους επίπεδο.
Σήμερα θυμόμαστε τον Νικηφόρο Μανδηλαρά. Σαν σήμερα δολοφονήθηκε από τους απριλιανούς φασίστες στις ακτές της Ρόδου.
Ο Μανδηλαράς, αμέσως μετά την επικράτηση των χουντικών στις 21 Απριλίου 1967, ήξερε πως αν έπεφτε στα χέρια τους κινδύνευε η ζωή του. Στην δίκη του ΑΣΠΙΔΑ, όπου ήταν και ο πιο μαχητικός συνήγορος ξεσκέπασε πολλές αποτις συνωμοσίες των χουντικών κι από τότε ήταν καρφί στα μάτια τους. Έτσι, στις 17 Μαίου 1967 επιβιβάστηκε λαθραία στο πλοίο RITA-V με σκοπό να διαφύγει στην Κύπρο. Πέντε ημέρες αργότερα όμως ψαράδες βρήκαν το πτώμα του στην παραλία Γενναδίου της Ρόδου.
Κατά την εκδοχή των (χουντικών) αρχών, ο καπετάνιος του πλοίου Πέτρος Πόταγας έριξε τον Μανδηλαρά στη θάλασσα με ένα σωσίβιο, προκειμένου ο τελευταίος να κολυμπήσει ως την ακτή και να αποφύγει τη σύλληψη. Όμως ο δικηγόρος πηδώντας από το πλοίο, τραυματίστηκε στο κεφάλι και στη συνέχεια πνίγηκε και το πτώμα του ξεβράστηκε στην ακτή.
Υποστηρίζεται ωστόσο με βάση στοιχεία που υπάρχουν, ότι ο Νικηφόρος Μανδηλαράς πρέπει να βγήκε στην ακτή, όπου συνελήφθη και δολοφονήθηκε. Πρώτον ο Μανδήλαρας με τη σωματική διάπλαση που είχε (ήταν και δεινός κολυμβητής) ήταν απίθανο να τραυματιστεί πηδώντας από το πλοίο και να μην καταφέρει να κολυμπήσει μέχρι τη στεριά. Επίσης από φωτογραφίες του νεκρού Μανδηλαρά φαίνεται πως είχε δεχτεί χτυπήματα στο κεφάλι και είχε μια τρύπα στο θώρακα. Ακόμα όταν βρέθηκε το πτώμα του έτρεχε αίμα από το αυτί του, κάτι που δε θα μπορούσε να συμβεί αν είχε πνιγεί. Η δε έκθεση των γιατρών που εξέτασαν τη σορό του δεν υπεβλήθη άμεσα, αλλά αφού έφτασε από το εξωτερικό, λίγες μέρες αργότερα, ο ιατροδικαστής Καψάσκης.Επιπλέον υπάρχει η μαρτυρία του Ροδίτη δικηγόρου Γιώργου Χιωτάκη, φίλου του Μανδηλαρά, δημάρχου Ρόδου το 1964 και πολιτευτή της Ένωσης Κέντρου, σύμφωνα με την οποία στις 18 Μαΐου τον πλησίασε μέσα στο δικαστικό μέγαρο ένας χωρικός και του είπε πως μεταφέρει μήνυμα του Μανδηλαρά που κρύβεται στην παραλία της Λάρδου. Ο Χιωτάκης με τον ίδιο χωρικό έστειλε μήνυμα στον Μανδηλαρά ζητώντας του να ορίσει τόπο συνάντησης, καθώς όμως δεν έλαβε απάντηση αποφάσισε την επομένη να ψάξει να τον βρει μόνος του. Στη διαδρομή με το αυτοκίνητο τον παρακολουθούσαν άνδρες της ασφάλειας και έμαθε ότι οι αρχές αναζητούσαν έναν δραπέτη. Δύο μέρες αργότερα ο Χιωτάκης έμαθε από τις εφημερίδες ότι ξεβράστηκε το πτώμα ενός αγνώστου άνδρα στην παραλία Γενναδίου.
Στη δίκη που ακολούθησε ο καπετάνιος Πέτρος Πόταγας καταδικάστηκε σε δώδεκα μήνες φυλάκιση για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Αργότερα ο Πόταγας έφυγε οικογενειακώς για την Νότια Αφρική, όπου πολύ σύντομα απεβίωσε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Παρ' όλες τις προσπάθειες που έγιναν μετά την πτώση της δικτατορίας για να γίνει αναψηλάφηση της υπόθεσης, δεν κατέστη δυνατή η επανάληψη της δίκης. Στις 7 Δεκεμβρίου 1984 η υπόθεση ανασύρθηκε από το αρχείο και η Ολομέλεια Εφετών Αθηνών αποφάσισε την άσκηση νέας ποινικής δίωξης, χαρακτηρίζοντας τον θάνατο του Μανδηλαρά ανθρωποκτονία από πρόθεση. Η ποινική δίωξη στράφηκε κυρίως κατά των Κ. Παπαδόπουλου, αδελφού του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου, και Ι. Λαδά, ενώ ανακριτής ορίστηκε ο Εφέτης Αθηνών Α. Φλούδας. Σύμφωνα με βούλευμα που εκδόθηκε δύο χρόνια αργότερα, για τους παραπάνω προέκυψαν στοιχεία για ηθική αυτουργία. Εν τέλει η διερεύνηση δεν τελεσφόρησε και η υπόθεση ξαναμπήκε στο αρχείο.
Η υπόθεση Μανδηλαρά όμως συνεχίστηκε. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν άρχισε να σιγοψήνεται το βρώμικο 89, μια απογευματινή εφημερίδα που επαίρονταν για την ανεξαρτησία της ανακοίνωσε πως σε συγκεκριμένη ημερομηνία θα αποκάλυπτε ποιος πρόδωσε τον Μανδηλαρά. Την υπόσχεση της μάλιστα αυτή ανανέωνε σχεδόν κάθε βδομάδα.
Καθώς όμως πλησίαζε η υπεσχημένη ημερομηνία και τα πάθη οξύνονταν , η ανακοίνωση έπαψε να εμφανίζεται, μέχρι που πέρασε ο καιρός και κανείς δεν ζήτησε να μάθει αν υπήρχε προδότης (και κρίνοντας από τα γεγονότα σίγουρα υπήρχε) και φυσικά ΠΟΙΟΣ ήταν.
Και ο Νικηφόρος εξακολουθεί να τρέχει στις ερημιές της Ρόδου, αναζητώντας την σωστή πλευρά της Ιστορίας.
