Πάνε τώρα 8 εβδομάδες που μία μερίδα του γαλλικού έθνους κάθε Σάββατο κατεβαίνει σε μαζικές συγκεντρώσεις στις μικρές ή μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, και μία άλλη μερίδα σε μικρότερες ομάδες που κινείται στους κυκλικούς κόμβους και στα διόδια. Θέλουν ν’ ακουστούν τα παράπονα κι οι διεκδικήσεις τους και έχουν αρχίσει ν’ αναπτύσσουν διαφόρους τύπους δράσεων.
Αυτό που είχε ληφθεί ως διαμαρτυρία δίχως αύριο, μεταμορφώνεται σταδιακά σε ένα κίνημα που μάχεται για την αληθινή Δημοκρατία.
Ωστόσο, σήμερα όπου δεν καλλιεργούμε παρά μόνο τη λατρεία της στιγμής και την έλλειψη απόστασης, τα ανέκδοτα αντικαθιστούν την ανάλυση της ουσίας, οι πολιτικές βλέψεις υποκαθιστούν στη ματιά του κοινωνιολόγου, την αισθησιακή μάσκα των βαθύτατων αιτιών. Και καθώς υποπτευόμαστε τη διάσταση και τη δύναμη του φαινομένου, όταν η πληροφόρηση χειραγωγείται, γίνεται αναληθής και χονδροειδής κι αυτό φτάνει μέχρι τα ανώτερα κρατικά αξιώματα. Με την ευκαιρία των καθιερωμένων ευχών για το νέο έτος στο λαό, ο πρόεδρος της γαλλικής Δημοκρατίας χαρακτήρισε τα κίτρινα γιλέκα όχλο μίσους. Ολική τύφλωση ή συκοφαντία;
Εδώ θα σας πρότεινα, να ρίξουμε μια ματιά σε ένα ευρύτερο εννοιολογικό πλαίσιο και να αναπτύξουμε μία πιο παγκόσμια οπτική στην όλη διαδικασία. Ίσως θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε τις προοπτικές του μέλλοντος αυτού του αδημοσίευτου κινήματος.
Εννοιολογικό πλαίσιο
Δεν προσπαθούμε εδώ να θυμίσουμε το μεγάλο πλαίσιο της πτώσης των ιδεολογιών, την απουσία σχεδίων των κοινωνιών, τον ολοένα αυξανόμενο σε όλα τα μέτωπα αντιανθρωπισμό, το χρήμα που κυβερνά τον κόσμο σκορπίζοντας φτώχεια, βία αλλά και μίσος.
Απλώς, επιθυμούμε να παρατηρήσουμε ένα πιο πρόσφατο πλαίσιο και περισσότερο εξειδικευμένο στη Γαλλία:
Το βράδυ της 29ης Μαΐου του 2005, οι Γάλλοι έρχονται να απορρίψουν πλειοψηφικά τη συνθήκη της καθιέρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγματος λέγοντας «Όχι, δεν θέλουμε να ακολουθήσουμε αυτή την οδό». Οι Γάλλοι, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι πολίτες, εξαπολύουν μία προειδοποίηση δίχως προηγούμενο στους θεσμούς των Βρυξελλών και τα πολιτικά κόμματα.
Εν τούτοις, η συνθήκη αυτή δεν θα ήταν παρά μία τυπικότητα. Κατά την άνοιξη του 2004, τα προγνωστικά έγερναν κατά πολύ υπέρ του ναι. Οι δύο μεγάλοι πολιτικοί σχηματισμοί, το UMP [Ένωση για ένα Λαϊκό Κίνημα – μία γαλλική πολιτική παράταξη προσκείμενη στη δεξιά και την κεντροδεξιά] και το PS [Σοσιαλιστικό Κόμμα – γαλλική πολιτική παράταξη της αριστεράς και της κεντροαριστεράς] ήταν κατά πλειοψηφία υπέρ της συνθήκης. Αυτό το κείμενο, ένας συμβιβασμός στην ουσία με θεσμικό βάρος, έπρεπε να περάσει, όπως ακριβώς περνά ένα απλό γράμμα απ’ το ταχυδρομείο.
Τουλάχιστον, αυτό είχαν φανταστεί πολιτικοί, παρατηρητές, δημοσιογράφοι, εταιρίες δημοσκοπήσεων… Οι Γάλλοι όμως γρήγορα αντιπαρατέθηκαν στο διάλογο που τους έδωσε την ευκαιρία να θέσουν θεμελιώδη ερωτήματα πάνω στην οικονομία, τη δημοκρατία και τα κέντρα εξουσίας. Η «αρχαία αγορά» διήρκησε ένα χρόνο, από την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος μέχρι την ημέρα των εκλογών. Αξιομνημόνευτη ήταν η πολιτική αλληλουχία, κατά τη διάρκεια της οποίας εκφράστηκαν κυρίως οι φόβοι μίας Γαλλίας, βουτηγμένης ήδη στην οικονομική και την κοινωνική κρίση.
Τουλάχιστον, αυτό είχαν φανταστεί πολιτικοί, παρατηρητές, δημοσιογράφοι, εταιρίες δημοσκοπήσεων… Οι Γάλλοι όμως γρήγορα αντιπαρατέθηκαν στο διάλογο που τους έδωσε την ευκαιρία να θέσουν θεμελιώδη ερωτήματα πάνω στην οικονομία, τη δημοκρατία και τα κέντρα εξουσίας. Η «αρχαία αγορά» διήρκησε ένα χρόνο, από την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος μέχρι την ημέρα των εκλογών. Αξιομνημόνευτη ήταν η πολιτική αλληλουχία, κατά τη διάρκεια της οποίας εκφράστηκαν κυρίως οι φόβοι μίας Γαλλίας, βουτηγμένης ήδη στην οικονομική και την κοινωνική κρίση.
Οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί, θα αποδεκτούν το γαλλικό όχι για ένα χρονικό διάστημα, για να το ξεχάσουν πολύ γρήγορα με άλλες συνθήκες αντικατάστασης ενάντια στη θέληση του λαού. Αυτή η άρνηση για δημοκρατία θα σημαδέψει τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σ’αυτήν ακριβώς την τεχνοκρατική και υπερφιλελεύθερη Ευρώπη είναι που οι Γάλλοι είπαν το όχι το Μάιο του 2005.
Από τότε, δύο τάσεις συναντάμε στη Γαλλία:
- Ποιος ο λόγος να ψηφίζουμε αφού η ψήφος μας δεν γίνεται σεβαστή; Ποιος ο λόγος να διαδηλώνουμε αφού δεν μας ακούει κανείς; Μα η συνεχής πάλη για να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και να αποκαταστήσουμε τη Δημοκρατία!
- Το πρώτο πλαίσιο, τροφοδοτούμενο από τον χειραγωγούμενο, αναληθή Τύπο, τρέφει σε καθημερινή βάση την προτροπή στη κατανάλωση και τον υπνωτισμό της μάζας, κάτι που επικρατεί τα τελευταία 15 χρόνια.
Όμως οι Γάλλοι, έχουν στην ιστορία τους, την ανατροφή και τη διαμόρφωσή τους, τη Γαλλική Επανάσταση. Αρκετοί λησμόνησαν τις λεπτομέρειες της ιστορίας και τα ακριβή γεγονότα. Αλλά όλοι κράτησαν ζωντανά στη μνήμη τους ότι το έθνος που επανασταστεί, μπορεί να ανατρέψει τη μοναρχία. Είναι εκείνη η δύναμη του λαού που δεν λησμονείται.
Στη μνήμη τους επιπροσθέτως, υπάρχει η οργανωμένη αντίσταση για τέσσερα ολόκληρα χρόνια κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, αντίσταση με ρίσκο τη ζωή των ιδίων και των προσφιλών τους προσώπων.
Αρκετές από τις προηγούμενες αλλά και τις πρόσφατες λαϊκές κινητοποιήσεις είχαν υποτιμηθεί: Το κίνημα των Αγανακτισμένων ή 15Μ (15 Μαϊου 2011 ) στην Ισπανία, θα αντικατασταθεί στη Γαλλία- ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πρώτης παγκόσμιας συνάθροισης στις 15 Οκτωβρίου – οι ομάδες όμως θα διασπαστούν από τις ταξικές δυνάμεις και ο Τύπος θα επιτελέσει για άλλη μια φορά το χειραγωγούμενο και απαξιωτικό του έργο.
Το 2012, η κοινωνική αυτή έκρηξη φαίνεται να ‘χει καταλαγιάσει. Θα κάνει την επανεμφάνισή της λίγο αργότερα, τα έτη 2015 και 2016, με διαδηλώσεις κι απεργίες με τη μορφή «Nuits debout» [Σύνολο διαδηλώσεων στις δημόσιες πλατείες που ξεκίνησαν με τη διαδήλωση για την απόρριψη του νόμου σε ότι αφορά τα εργασιακά.
Αυτή η δυναμική εξαπλώθηκε σε μία παγκόσμια αμφισβήτηση απέναντι στους πολιτικούς θεσμούς και τα οικονομικά συστήματα], για να διαλυθούν με τη σειρά τους από τις αστυνομικές δυνάμεις. Κατά τα έτη 2016 και 2017, νέες συγκεντρώσεις θα δεχτούν την απαξίωση ή θα περάσουν στη σιωπή και τη λήθη αλλά παραμένουν όμως αξιοσημείωτες: Οι συναντήσεις του Jean-Luc Melenchon και η πρωτοεμφανιζόμενη France Insoumise (σ.τ.μ. η Ανυπότακτη Γαλλία) συγκέντρωσε δεκάδες και δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, ξεπερνώντας μάλιστα τις 100.000 σε κάποιες πόλεις της Γαλλίας.
Αυτή η δυναμική εξαπλώθηκε σε μία παγκόσμια αμφισβήτηση απέναντι στους πολιτικούς θεσμούς και τα οικονομικά συστήματα], για να διαλυθούν με τη σειρά τους από τις αστυνομικές δυνάμεις. Κατά τα έτη 2016 και 2017, νέες συγκεντρώσεις θα δεχτούν την απαξίωση ή θα περάσουν στη σιωπή και τη λήθη αλλά παραμένουν όμως αξιοσημείωτες: Οι συναντήσεις του Jean-Luc Melenchon και η πρωτοεμφανιζόμενη France Insoumise (σ.τ.μ. η Ανυπότακτη Γαλλία) συγκέντρωσε δεκάδες και δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, ξεπερνώντας μάλιστα τις 100.000 σε κάποιες πόλεις της Γαλλίας.
Αυτό που τσιτσίριζε τότε, στα νοικοκυριά, στις πόλεις και την ύπαιθρο, ήταν η φωτιά… και ο βίαιος άνεμος φυσούσε πάνω στα κάρβουνα: ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με δυσκολία και μετά βίας εκλεγμένος, έδειξε επιδεικτική περιφρόνηση για το λαό, από τη μία με απαξιωτικές λέξεις και φράσεις (όπως ανθρωπάκια μεταξύ άλλων) κι από την άλλη με απόλυτη αποφασιστικότητα ήθελε να τελειώσει με τα κοινωνικά κεκτημένα «που στοίχιζαν ένα κάρο χρήματα!«.
Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν ταχύτατα επιτέθηκαν κατευθείαν στο λαό: σε ΑΜΕΑ, συνταξιούχους, μαθητές, ανέργους, εργαζομένους… Οι διαδηλώσεις και οι κινητοποιήσεις ξαναβρήκαν το δρόμο τους: για την άμυνα του δικαιώματος στην εργασία, την προστασία για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των ΜΜΜ, για να διασωθεί ό,τι έχει απομείνει στο δημόσιο τομέα (νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια). Χιλιάδες λαού στους δρόμους. Η πολιτική απάντηση: αλαζονεία, υπεροψία και περιφρόνηση δημοσίως, που έφθασε μέχρι τα αυτιά του διεθνή Τύπου.
Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν ταχύτατα επιτέθηκαν κατευθείαν στο λαό: σε ΑΜΕΑ, συνταξιούχους, μαθητές, ανέργους, εργαζομένους… Οι διαδηλώσεις και οι κινητοποιήσεις ξαναβρήκαν το δρόμο τους: για την άμυνα του δικαιώματος στην εργασία, την προστασία για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των ΜΜΜ, για να διασωθεί ό,τι έχει απομείνει στο δημόσιο τομέα (νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια). Χιλιάδες λαού στους δρόμους. Η πολιτική απάντηση: αλαζονεία, υπεροψία και περιφρόνηση δημοσίως, που έφθασε μέχρι τα αυτιά του διεθνή Τύπου.
Η αύξηση λοιπόν του φόρου πετρελαίου, αρκούσε για να λειτουργήσει σαν σπινθήρας στη φωτιά του συσσωρευμένου θυμού, της απελπισίας για το άγνωστο ενός κακόβουλου πόνου.[1]
Από την πρώτη κιόλας κινητοποίηση του Νοεμβρίου, η επίδειξη αποτελασματικότηας είχε ολοκληρωθεί στο μέτρο που επιβεβαιώνεται:
- Η ικανότητα των θυμωμένων γάλλων για κινητοποιήσεις, η τόση κοινωνική αδικία, σκέψεις ότι Γαλλία δεν είναι μόνο το Παρίσι και ότι η δύναμη βρίσκεται στις πόλεις και τα χωριά της επαρχίας! Και ότι τα ΜΜΕ κοροϊδεύουν δίχως μέτρο για να προστατεύσουν τη νέα μοναρχία.
- Το κύμα θα μπορούσε ίσως να αντιμετωπιστεί και να περιοριστεί τη στιγμή εκείνη, εάν η κυβέρνηση είχε απαντήσει θετικά στην ακριβή απαίτηση των πολιτών για τη μείωση του φόρου στα καύσιμα. Η κοροϊδία και η χειραγώγηση όμως πολλαπλασίασαν το θυμό και κυρίως τη συνείδηση του λαού.
Κίνημα συνείδησης
Έχοντας σημαία ένα κίτρινο γιλέκο, χωρίς στάμπα αλλά με το μεγάλο πλεονέκτημα να γίνεται ορατό από παντού, οι άνθρωποι ξεκίνησαν να συγκεντρώνονται από αγανάκτηση και γρήγορα γύρω από την ταυτότητα του λαού του οποίου ο Πρόεδρος, η κυβέρνηση και τελικά οι δυνάμεις κοροϊδεύουν. Πολύ σύντομα επίσης, το κίνημα θέλει να μην έχει συγκεκριμένη φόρμα, δίχως επίσημο εκπρόσωπο, χωρίς κανένα περιορισμό, ακέφαλο και πολυμορφικό. Τα άτομα βρίσκονται στους κυκλικούς κόμβους των πόλεων που ζουν, μπλοκάρουν τη κυκλοφορία κι εκεί γίνονται ο αντίλαλος και η βιτρίνα της μιζέριας στη Γαλλία: Φτώχεια, με ή χωρίς εργασία, συνταξιούχοι σε ανέχεια, υπερβολικές επιβαρύνσεις, άδικη φορολογία, είναι μερικά από τα καυτά θέματα για τα οποία οι άνθρωποι συζητούν μεταξύ τους, ανακαλύπτουν, αναγνωρίζουν και μαθαίνουν να είναι ενωμένοι πέραν του διχασμού της κοινής γνώμης.
Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες υπάρχει ακόμα το αίσθημα της συντεχνίας και το βλέπουμε στα ταξί, στους μαθητές/τριες – φοιτητές/τριες, τις νοσοκόμες, ακόμα και τους δικηγόρους, να συντάσσονται με τα Κίτρινα Γιλέκα και να υποστηρίζουν το κίνημα.
Πολύ γρήγορα επίσης, λαϊκές συναθροίσεις οργανώνονται: επιχειρηματολογούν, λαμβάνουν τις πληροφορίες, ερευνούν, συμβουλεύονται, μαθαίνουν…ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΥΝ!
Έτσι λοιπόν, εισχωρούμε στα Κίτρινα Γιλέκα και λέμε ότι: εμείς είμαστε το έθνος, εμείς θέλουμε να ξαναπάρουμε τη δύναμη και τη ζωή στα χέρια μας.
Φωτογραφίες από την τελευταία κινητοποίηση των Κίτρινων Γιλέκων σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας, στις 5 Ιανουαρίου 2019.
Ο ρόλος της γενικής πολιτικής του Τύπου
Ο Τύπος κατέχει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση αυτού του κύματος. Δεν πράττει όμως ένα ρόλο αντιπολίτευσης όπως θα έπρεπε. Βρίσκεται στις υπηρεσίες του κράτους δίνοντας περιορισμένες και μεροληπτικές ειδήσεις, συχνά αναληθείς: Οι αριθμοί των κινητοποιήσεων ελλατώθηκαν από τα μεγάλα ΜΜΕ με τρόπο αστείο (περνώντας από τις πολλές εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτών στους δρόμους, σε μερικές δεκάδες μόλις χιλιάδες), οι εικόνες που βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας δείχνουν μονάχα ταραχοποιούς στα κίτρινα, τα ΜΜΕ υποβιβάζουν και προσβάλλουν τους διαδηλωτές του κινήματος.
Αυτή η αδιάλλακτη χειραγώγηση της πληροφόρησης θα μεγαλώσει κι άλλο το θυμό. Συν τοις άλλοις, αρχίζουν να υποψιάζονται μία ενορχηστρωμένη χειραγώγηση προερχόμενη άνωθεν από τη συγκέντρωση που έγινε στις 2 Δεκεμβρίου, όπου κάποια άτομα συννελήφθησαν στην Αψίδα του Θριάμβου. Η δαιμονοποίηση γίνεται αλλόκοτη.
Καμμία όμως στρατηγική δεν θα λειτουργήσει, ούτε η συκοφαντική δυσφήμιση (κίνηση προερχομένη από την ακροδεξιά), ούτε και η ελεγχόμενη και μεροληπτική προβολή εικόνων (με έναν όχλο μίσους και βίας), ούτε η αναφορά σε αμφισβητήσιμες φιγούρες που παρουσιάζονται σαν ηγέτες του κινήματος, ούτε και οι υποτιθέμενες απόπειρες πολιτικής και συνδικαλιστικής ανάληψης, ούτε κι ο φόβος (δυνάμεις καταστολής) θα αποθαρρύνουν το λαό. Και να σκεφτεί κανείς, πως έχουν την εντύπωση ότι πέτυχαν χάρη στο ξεκάθαρο σενάριο της αντιπολίτευσης: «Συμπολίτες, μην κατεβαίνετε στις συγκεντρώσεις, ο κίνδυνος είναι υψηλός, είναι άκρως επικίνδυνο…»
Καμμία όμως στρατηγική δεν θα λειτουργήσει, ούτε η συκοφαντική δυσφήμιση (κίνηση προερχομένη από την ακροδεξιά), ούτε και η ελεγχόμενη και μεροληπτική προβολή εικόνων (με έναν όχλο μίσους και βίας), ούτε η αναφορά σε αμφισβητήσιμες φιγούρες που παρουσιάζονται σαν ηγέτες του κινήματος, ούτε και οι υποτιθέμενες απόπειρες πολιτικής και συνδικαλιστικής ανάληψης, ούτε κι ο φόβος (δυνάμεις καταστολής) θα αποθαρρύνουν το λαό. Και να σκεφτεί κανείς, πως έχουν την εντύπωση ότι πέτυχαν χάρη στο ξεκάθαρο σενάριο της αντιπολίτευσης: «Συμπολίτες, μην κατεβαίνετε στις συγκεντρώσεις, ο κίνδυνος είναι υψηλός, είναι άκρως επικίνδυνο…»
Οι υπερβολές αυτές θα οδηγήσουν το λαό να συνειδητοποιήσει ότι αυτοί που πίστευαν πως «ό,τι έβλεπαν και άκουγαν στην τηλεόραση ήταν αληθινό», κατά χιλιάδες συνειδητοποιούν ότι δεν ήταν όλα παρά ένα ψέμα, μία προπαγάνδα! Η αγανάκτηση στο άκρον άωτον.
Ο Τύπος από την πλευρά του, συνεχίζει να προσποιείται ότι αγννοεί το πώς γίνεται μία μεγάλη πλειοψηφία του λαού ακόμα και εκείνη που δεν κινητοποιείται στους δρόμους, να υποστηρίζει ένθερμα το κίνημα, διότι ακριβώς η μεγάλη πλειοψηφία αναγνωρίζει τις διεκδικήσεις και τις απαιτήσεις της… των οποίων τη θέση ο Τύπος δεν αποκαθιστά στο δημόσιο διάλογο.
Διεκδικήσεις των Κίτρινων Γιλέκων
Ήταν πρώτα απ’όλα αυθόρμητες και τα συνθήματα στους δρόμους ήταν καθαρτικά. Σήμερα, οι καρποί των αμέτρητων συναντήσεων και συναθροίσεων των πολιτών ενισχύονται, αποκτούν βαρύτητα και ευρεία κλίμακα. Αποσαφηνίζονται σαν να ήταν υπαγορευμένες. Ιδού ένα παράδειγμα, κλιμακωτής διάχυσης στα κοινωνικά δίκτυα (που αποτελούν την κύρια πηγή πληροφόρησης και οργάνωσης) σε 21 σημεία που δείχνουν πριν από όλα μία άγρια θέληση για δικαιοσύνη: δημοκρατική, φορολογική, οικονομική και κοινωνική και μία αγοραστική δύναμη που να επιτρέπει να περάσουν οι πολίτες από την επιβίωση στη ζωή.[2]
Στη φωτογραφία οι διεκδικήσεις των Κίτρινων Γιλέκων, όπως πρωτοείδαν το φως της δημοσιότητας, παρακάτω στο τέλος του κειμένου εξηγούνται και σε κείμενο.
Παρ’όλα αυτά, στους δρόμους και τους κόμβους, το σύνθημα που ακούγεται ιδιαίτερα από την απαρχή του κινήματος μέχρι σήμερα είναι το: Μακρόν, παραιτήσου!
Στα πλακάτ κι εφεξής στους τοίχους των πόλεων: RIC (Δημοψήφισμα Κοινωνικής Πρωτοβουλίας).
Όσο πιό ξεκάθαρες είναι οι διεκδικήσεις, τόσο περισσότερη αξία αποκτά η κινητοποίηση. Όλο και περισσότερο η συμπάθεια του υπόλοιπου πληθυσμού μετατρέπεται σε υποστήριξη. Σε μία πρόσφατη δημοσκόπηση, το 77% των γάλλων θα ήταν υπέρ της επιστροφής του ISF (Φόρου στα μεγάλα εισοδήματα) και το 80% υπέρ του Δημοψηφίσματος Κοινωνικής Πρωτοβουλίας…
Να λοιπόν τι απασχολεί πολύ σοβαρά την Εξουσία…που προσπαθεί να ενισχύσει την κλίμακα και το αίσθημα της ανασφάλειας: χάνει έδαφος και απαντά με την πιο ανεξέλγκτη καταστολή που έχουμε ως τώρα ζήσει στη σύγχρονη ιστορία της Γαλλίας.
Κατασταλτική βία
Η κυβέρνηση, παραχωρώντας τη νομιμότητα μιας σταθερής καταστολής με το πρόσχημα να απαντήσει στη βία (βαριές υλικές ζημιές) προερχόμενη από ορισμένους ταραχοποιούς, έστειλε μία στρατιωτική δύναμη στο πεδίο δίχως προηγούμενο. Όχι μόνο στον αριθμό ανθρώπων που εξαπλώθηκε, αλλά κυρίως στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και τις μεθόδους για την καταστολή.
Ωστόσο, ο «Υπερασπιστής των δικαιωμάτων»[3], Jacques Toubon, ασφαλώς όχι αριστερός, σήμανε συναγερμό με ιδιαίτερο τρόπο. Δημοσίευσε μία έκθεση με τίτλο: «η διατήρηση της τάξης με την οπτική των κανόνων δεοντολογίας»[4], όπου έχει περιγραφεί ξεκάθαρα η επικινδυνόητα των ULBD (ένας ειδικός στρατός άμεσης επέμβασης που χρησιμοποιεί σφαίρες από καουτσούκ, σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο που να μην μπορούν να σκοτώσουν αλλά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρούς τραυματισμούς), η δεοντολογική απαγόρευση να χρησιμοποιεί τη δύναμη ενώ ενδέχεται να μην είναι απαραίτητο, περικυκλώνοντας διαδηλωτές ακόμα και με ειρηνικούς σκοπούς, να χτυπούν και να ρίχνουν κάτω τους διαδηλωτές και να προχωρούν σε αυθαίρετες συλλήψεις πολιτών, που δεν αποτελούν δημόσιο κίνδυνο.
Στον αντίποδα, τα παραδείματα δυσαρέσκειας πολλαπλασιάζονται, συνοδευόμενα από δεκάδες βίντεο, ευρέως διαδεδομένα στα κοινωνικά δίκτυα.
Σε μία μέρα, 10 άνθρωποι είναι νεκροί κατά τη διάρκεια αυτών των διαδηλώσεων (ατυχήματα κυρίως αλλά και ένα άτομο κατευθείαν από την αστυνομική καταστολή), καταμετρούμε πάνω από 4.000 βαρειά τραυματίες μεταξύ των οποίων δεκάδες που έχουν χάσει κάποιο μάτι, με πολλαπλές κακώσεις στο πρόσωπο, εγκαύματα κλπ… Πέραν αυτών, να προσθέσουμε 4.570 ανακρίσεις, αυθαίρετες στη πλειοψηφία τους.
Οι σκηνές βίας είναι πρωτοφανείς, προέρχονται ενίοτε από ασφαλίτες χωρίς διακριτικό σήμα, ενίοτε και από υψηλόβαθμους: πολλαπλά χτυπήματα σ’ έναν άοπλο και απροστάτευτο πολίτη, σκηνές ντροπής (συχνά μπροστά στα μάτια ανήλικων παιδιών), πυροβολισμοί στα τυφλά ή στοχευμένοι σκοπίμως (στο κεφάλι κατά προτίμηση), περικυκλώσεις, συστηματικοί ψεκασμοί και βροχή από προϊόντα ιδιαίτερα τοξικά πάνω σε γυναίκες, παιδιά, ΑΜΕΑ, ηλικιωμένους.
Ορισμένοι ξένοι παρατηρητές κρούουν το καμπανάκι του κινδύνου. Ήδη, η Διεθνής Αμνηστία στις 17 Δεκεμβρίου συνέταξε μία πλήρη έκθεση πάνω στην «υπερβολική χρήση κατασταλτικών μέσων κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων των Κίτρινων Γιλέκων»[5], εκθέτοντας με αυτόν τον τρόπο μία απερίγραπτη προσβολή και την παράνομη χρήση ορισμένων όπλων αποτροπής. Όμως η παράνομη αστυνομική βία έχει έκτοτε εντατικοποιηθεί.
Ο δημοσιογράφος David Dufresne, οργανώνει στο λογαριασμό του στο Twitter[6] μία συλλογή περιγραφών και μαρτυρεί το σχίσμα που ετοιμάζεται στις τάξεις των δυνάμεων της αστυνομίας. Όπως εκεί, έτσι και στις τάξεις των Κίτρινων Γιλέκων, μία βαθύτατη διαχωριστική γραμμή ετοιμάζεται να αναδυθεί.
Η διαχωριστική γραμμή: Βία / Μη βία
Κάποιοι στης τάξης της αστυνομίας, έχουν στην ουσία στη μνήμη τους το ρητό του επαγγέλματός τους: Άγρυπνοι Pro Patria (Ξαγρυπνούμε για την Πατρίδα) και στην καρδιά της συνείδησής τους έχουν την αποστολή τους: «Οι αποστολές του αστυνομικού σώματος αποτελούν την εγγύηση των ατομικών και των συλλογικών ελευθεριών, οι αμυντικοί θεσμοί της Δημοκρατίας, η διατήρηση της ειρήνης και της δημοσίας τάξης και τέλος η προστασία των ανθρώπων και των περιουσιών τους.»
Βλέπουμε να κάνουν την εμφάνισή τους κάποια βίντεο καταγγελίας, ερωτήματα των πρακτόρων της αστυνομίας σε σχέση με τη νομιμότητα των εντολών που δέχονται, οι άδειες ασθενείας πολλαπλασιάζονται σαν μοναδική δυνατή και νόμιμη απάντηση από τη πλευρά τους και σε σπανιότερες περιπτώσεις, προβάλλουν άρνηση ανάληψης καθήκοντος. Είδαμε προσπάθειες διαλόγου και αδελφοποίησης μεταξύ των Κίτρινων Γιλέκων και της αστυνομίας. Ορισμένοι άρχισαν να καλούν σε ωφέλιμη ανυπακοή.
Γίνεται κατά συνέπεια προσπάθεια χειραγώγησης αυτού του μικρού συνειδησιακού άλματος με ένα επίδομα δώρου που δόθηκε στα τέλη του έτους – 300 ευρώ – σε κάθε αστυνομικό, για να αποτραπεί η ενδεχόμενη αφύπνιση και για να σταλεί εν συνεχεία ο στρατός επίθεσης μακριά στους τόπους κατοικίας. Μέτρα ασήμαντα…και καθόλου χρήσιμα από κάθε άποψη για να ικανοποιήσουν τις αστυνομικές δυνάμεις που για πρώτη φορά αντιμετωπίζουν «απλούς ανθρώπους σαν κι αυτούς», που διαμαρτύρονται για την επισφάλεια, στην οποία το σημερινό σύστημα τους οδηγεί.
Διοικητές, που θέλουν να διατηρήσουν για την ώρα την ανωνυμία τους, μαρτυρούν ότι δεν γνωρίζουν τι να κάνουν για να διατηρήσουν «το μοντέλο αλα γαλλικά» της διατήρησης της τάξης. Το μοντέλο αυτό αποτελούσε αναφορά διεθνώς για την δεοντολογία του: Όσο το δυνατό ελάχιστη επαφή, όχι προσφυγή στη βία χωρίς απόλυτη ανάγκη, προώθηση της αποκλιμάκωσης, όχι χρήση ύβρεων κατά τη χρήση των όπλων αποτροπής, να γίνεσαι εγγυητής της αποκλιμάκωσης και της επιστροφής στην ηρεμία.»
Απέναντι όμως σε αυτή την κοινωνική συνείδηση, βρισκόμαστε αντιμέτωποι επίσης στην εξαπόλυση μίας αστυνομίας εκτός ελέγχου. Η πρωτοφανής κλιμάκωση της καταστολής, την οποία βλέπουμε, φαίνεται να είναι νομιμοποιημένη από τους εντολοδόχους της τάξης: τους νομάρχες των περιφερειών και στην κεφαλή τους τον Υπουργός Εσωτερικών, Καστανέρ.
Απ’τη μια πόλη στην άλλη, οι συναθροίσεις γίνονται με άλλα βήματα: Εκεί που η αστυνομία είναι διακριτική και ελάχιστα παρούσα, δεν υπάρχουν καταστροφές, ούτε βία (για παράδειγμα στις περιοχές Tarbes, Dijon κλπ.) Εκεί που η διαταγή δίνεται για να εγγυηθεί το τέλος των συγκεντρώσεων, η κατάσταση γίνεται τραγική.
Παρομοίως και στα Κίτρινα Γιλέκα. Η πλειοψηφία αναγνωρίζει και επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για ένα καλόβουλο, ειρηνικό κίνημα, μηβίας. Κατά τα λοιπά, τα καλά ολοένα και πληθαίνουν, κάτι που οι κινήσεις το αποδεικνύουν άλλωστε: λαϊκές συνελεύσεις και γιορτές, αλληλέγγυες πράξεις αλληλοβοήθειας, προσπάθειες διαλόγου με τις δυνάμεις της τάξης. Οργανώνονται σε μικρές ήπιες ομάδες που τις απαρτίζουν γυναίκες και άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας, με σκοπό να ηρεμούν τα πνεύματα και να καλμάρουν τους αγανακτισμένους. Προβάλλουν σ’όλα τα πλακάτ, την ταυτότητα και τις αξίες τους.
Ο πόνος εκφράζεται με διάφορους τρόπους και σε πολλούς ο θυμός μεγαλώνει… Η άρνηση της κυβέρνησης, αυτή η επιμονή της να προσβάλλει το έθνος, αποτελεί το ερέθισμα για τη χρήση βίας. Πώς ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να μιλάει για μία συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων αναθρώπων που αξιώνουν ένα δημοψήφισμα κοινωνικής πρωτοβουλίας με όρους όπως: πρόκειται για έναν όχλο μίσους, που στοχοποιεί τους εκλεγμένους, τις δυνάμεις της τάξης, τους δημοσιογράφους, τους εβραίους, τους αλλοδαπούς, τους ομοφυλόφιλους, είναι απλούστατα η άρνηση στην ίδια τη Γαλλία…».
Σήμερα, δεν είναι μόνο οι ταραχοποιοί που αξιώνονται το δικαίωμα στη βία, είναι άνθρωποι θυμωμένοι, εξοργισμένοι, ντροπιασμένοι που θέλουν τη δικαιοσύνη και την επανόρθωση των ζημιών. Η βία των Κίτρινων Γιλέκων έχει στιγματιστεί από τα μίντια, οι ένοχοι συλλαμβάνονται, κατηγορούνται, δικάζονται, αυθαίρετα μερικές φορές και χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, για να δωθεί το καλό παράδειγμα, μολονότι η αστυνομική βία δεν σταματώ. Αυτή η αδικία στα χνάρια της δικτατορίας αυξάνει το θυμό των διαδηλωτών και οι εκκλήσεις για την επιστροφή στη βία γίνονται ολοένα και περισσότερες. Διεισδύσαμε στον φαύλο κύκλο της βίας.
Από την επανάσταση στην εξέλιξη
Είναι ακριβώς μία καθαρή, γερή τοποθέτηση για την ενεργή μη βία που θα μπορούσε ν’ αποτελείται από τα χαρακτηριστικά της αλλαγής, της εξέλιξης σε αυτό το επαναστατικό κίνημα.
Ήδη τώρα πια είναι κάτι παραπάνω από ένα κύμα ανασφάλειας. Οι δράσεις το μαρτυρούν: λαϊκές κοινωνικές συγκροτήσεις, δήμαρχοι ανοίγουν στα δημαρχεία τους, βιβλία για την σύνταξη παραπόνων, σύνταξη αξιώσεων ολοένα και πιο ξεκάθαρων, όπως η επιθυμία ενός δημοψηφίσματος κοινωνικής πρωτοβουλίας και η αναγκαιότητα μίας νέας Συνθήκης… Φαίνεται ότι η Γαλλία προσβλέπει προς τη γέννηση μίας 6ης Δημοκρατίας.
Ολόκληρες ομάδες και συνεργασίες επιθυμούν να ξαναγεννηθούν χωρίς περικοπές οι αξίες τους: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη.
Εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης[7] και μικροί, ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι[8], αναμεταδίδουν την ελευθερία της έκφρασης. Τα κοινωνικά δίκτυα, παρόλη τη λογοκρισία που ως τώρα δείχνει αδύναμη, παραμένουν το πιο μαζικό εργαλείο της μετάδοσης των πληροφοριών. Δικηγόροι έρχονται προς βοήθεια σε διοικητικό επίπεδο αλλά και στους δρόμους, στα άτομα που έχουν τραυματιστεί ή έχουν συλληφθεί αυθία υποβιβάζεται η Δικαιοσύνη.
Οι βουλευτές της France Insoumise, που συναντούν σε αριθμό τους βουλευτές της πραγματικής Αριστεράς, δημιουργούν μαζί με τους τελευταίους μία αντήχηση στο Κοινοβούλιο και με όλα τα μέσα που διαθέτουν κινούνται προς τη θεσμοθέτηση του Δημοψηφίσματος.
Παράλληλα και την ίδια στιγμή, στους κυκλικούς κόμβους κυρίως, ο κοινωνικός ιστός βρίσκεται σε φάση ανασχηματισμού: ζήσαμε την εμπειρία της αλληλεγγύης, ενώ μία νέα αδελφοσύνη γεννάται, τρέφει την ελπίδα ότι ένα έθνος ενωμένο δεν μπορεί να ηττηθεί. Κατά τη διάρκεια των εορτών για τη νέα χρονιά και παρόλο το κρύο, μέσα σε εκατοντάδες αυτοσχέδια καταλύματα μαζεύτηκαν άνθρωποι για να γιορτάσουν μαζί αυτή τη νέα ελπίδα, καλωσορίζοντας και τα μοναχικά ή τα χωρίς στέγη ή τα συνήθη κατατρεγμένα άτομα. Εκατοντάδες άλλοι προσέφεραν τρόφιμα, δώρα, καυσόξυλα για τη φωτιά. Μία νέα δύναμη γεννιέται που γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη: Η δύναμη που παρέχει την ισχυρή πράξη, εκείνη που ωριμάζει, που θέλουμε να επαναλαμβάνουμε και δεν μετανιώνουμε ποτέ.
Πάνω στη βάση αυτής της βαθύτατα ατομικής και συλλογικής δύναμης, τρία στοιχεία θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την αλλαγή:
- Η τοποθέτηση των στρατιωτικών δυνάμεων υπέρ των διεκδικήσεων του λαού: «στην έσχατη περίπτωση που ο λαός αποφασίσει να αλλάξει τον τύπο του Κράτους και τον τύπο των νόμων, θα βρίσκεται στην ευχέρεια του λαού να το πράξει (…) και θα είναι στο καθήκον του στρατού να συνοδέψει αυτή τη θέληση για αλλαγή, δημιουργώντας τους όρους που θα επέτρεπαν στο λαό να θέσει σε εφαρμογή ένα καινούργιο τύπο οργάνωσης κι ένα νέο νομικό καθεστώς.»
- Η σημαντική συμβολή της νεολαίας: «Αξίζει τον κόπο να έρθουν οι νέοι και να διογκώσουν τον χείμαρρο της ηθικής αυτής δύναμης, σαν μία παρέκκλιση στην Ιστορία, που η παραγωγή της θα είναι ασυγκράτητη και που θ’ακούμε τις βροντές της σε όλες τις γλώσσες της γης.»
- Η «ασθένεια» αυτή, να μεταδοθεί και πέρα από τα σύνορα της Γαλλίας, σε όλη την Ευρώπη κι ακόμα παραπέρα. Να εγγράψουμε αυτή τη θέληση για μία νέα συνθήκη μέσα στα πλαίσια ενός ακόμα μεγαλύτερου σχεδίου: Ένα Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος που θα ξεμπερδέψει μια για πάντα με τη βία και την αδικία.[9]
Η επανάσταση είναι εφικτή καθώς η συνείδηση δεν οπισθοχωρεί. Το γαλλικό έθνος το γνωρίζει και το αισθάνεται, βρίσκεται σε φάση οργάνωσης, «μεγάλης επιχειρηματολογίας», ποντάρει ήδη στη δύναμη των προτάσεων του κινήματος (φορολογική δικαιοσύνη, άσκηση της δημοκρατικής δύναμης, αναδιάρθρωση των θεσμών μας).[10]
Αλλά για να μετατραπεί αυτό σε Εξέλιξη, θα πρέπει να ξεπροβάλλει μία νέα συνείδηση[11]: H αναγκαιότητα να πάρουμε στα χέρια μας την κοινωνική μοίρα αλλά επίσης να προοδεύσουμε ως ανθρώπινο είδος. Είδος που επιλέγει τη μηβία και την ισχυρή πράξη, που διεκδικεί το δικαίωμα να μεγαλώσει και να βρει το νόημα της ζωής.
«Βρισκόμαστε στη δύση μίας σκοτεινής ιστορικής περιόδου και τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Σταδιακά, θα ξεκινήσει να χαράσει η αυγή μίας νέας ημέρας, οι διαφορετικοί πολιτισμοί θα αρχίσουν να κατανοούν ο ένας τον άλλον, οι λαοί θα πειραματιστούν στη δίψα για ανάπτυξη που θα αφορά στην πρόοδο όλων, κατανοώντας ότι η περιορισμένη -μόνο για ορισμένους- πρόοδος καταλήγει χωρίς την πρόοδο κανενός. Ναι, θα υπάρχει ειρήνη και θα καταλάβουμε την ανάγκη του σχεδιασμού ενός παγκόσμιου ανθρώπινου έθνους. Παρόλο που για την ώρα δεν έχουμε εισακουσθεί, εργαζόμαστε από τώρα παντού στον κόσμο για ν’ασκήσουμε πίεση σ’αυτούς που αποφασίζουν, για να διαδώσουμε τα ιδανικά της ειρήνης, στη βάση της μεθοδολογίας της μηβίας, με κύριο σκοπό να ετοιμάσουμε την οδό των νέων καιρών.»
(….)
«Αισθάνομαι πως κάτι πολύ καλό θα έρθει, όταν οι άνθρωποι βρουν το νόημα που τόσες και τόσες φορές χάνεται αλλά και άλλες τόσες φορές έχουν ξαναβρεί στα σημεία καμπής της Ιστορίας».[13]
———————–
[1] Source France Inter, 2015.
[2] On peut aussi aller voter sur un plus grand nombre de revendications, qui ne font pas toute l’unanimité, à l’adresse suivante. https://revendicationsgiletsjaunes.fr/?fbclid=IwAR3RSXoAXsjZ8-xhJCW3lPxa_J0dA0TxRLsQshKoeVz7QPhn2X-sVLDlXGI
[3] En France, le Défenseur des droits est une autorité administrative indépendante, créée par la révision constitutionnelle du 23 juillet 2008 et instituée par la loi organique du 29 mars 2011. Son administration prend la forme d’une autorité administrative dont l’indépendance est garantie par la Constitution.
[4] Rapport disponible dans son intégralité sur le site de l’Assemblée Nationale.
[5] https://www.amnesty.fr/liberte-d-expression/actualites/usage-excessif-de-la-force-lors-des-manifestations
[6] https://twitter.com/davduf
[7] Voir reportages et interviews du Media, https://www.lemediatv.fr et les articles de fond de Le vent se lève https://lvsl.fr
[8] Des clés pour comprendre les gilets jaunes, éditions Syllepse, voir notre article du 26 décembre 2018.
[9] Silo, Lettres à mes amis, Lettre 8 : Position militaire dans le processus révolutionnaire. On remarque beaucoup de vétérans également enfilant le GJ [Gilet Jaune], et de plus en plus de militaires à visage découvert se dresser devant les abus de la Police. Rappel : les militaires dépendent du ministère des armées, la police du ministère de l’intérieur.
[10] Silo, Première célébration annuelle du message, Punta de Vacas, 4 mai 2004, silo.net
[11] Sur ce point sont tenus sous silence les rassemblements qui ont déjà eu lieu dans plus de 20 pays d’Europe. Si ces mouvements s’amplifiaient, l’Europe elle-même se verrait menacée dans ses institutions et son fonctionnement. A la veille des élections européennes, l’information sur un éventuel courant de protestation grandissant sera donc le plus possible passée sous silence.
[12] Proposition récente de la présidence, reçue par les GJ [Gilets Jaunes] comme une négation de plus de ce qu’ils font déjà, un rejet de leur demande de référendum et un « enfumage médiatique » supplémentaire.
[13] Silo, Première célébration annuelle du Message, Punta de Vacas, 4 mai 2004, silo.net
Δείτε επίσης:
25/11 Gilets jaunes à Paris : la colère (Gabriela Bravo et équipe Rédaction Pressenza France)
30/11 Gilets Jaunes : risque ou opportunité ? (Rédaction Pressenza France)
06/12 Gilets Jaunes où la Démocratie en Marche ! [1/2] (Rédaction Pressenza France)
07/12 Gilets Jaunes ou la Démocratie en Marche ! [2 / 2] (Rédaction Pressenza France)
09/12 Gilets verts et gilets jaunes, ensemble pour un monde meilleur ! (Brigitte Cano et Mauricio Alvarez, Rédaction Pressenza France)
10/12 Les gilets jaunes : Ne pas seulement marcher… Aller au-delà des manifestations (Mathieu Dégé, témoignage)
11/12 [Gilets jaunes] Annonces de Macron : un enfumage pour préserver l’injustice fiscale et les cadeaux faits aux riches (ATTAC France)
12/12 Le mouvement des gilets jaunes (Ginette Baudelet, Rédaction Pressenza France)
15/12 [Gilets jaunes – témoignage] « On nous parle de violence » (Toulouse, témoignage)
18/12 Rétentions, répression et violence : les méthodes du gouvernement pour en finir avec les gilets jaunes (Josefina Dowbor)
25/12 [Vidéo] Merci aux gilets jaunes (Brigitte Cano, Rédaction Pressenza France)
26/12 Gilets Jaunes – Des clefs pour comprendre (Des clés pour comprendre, Éditions Syllepse)
06/01Lettre ouverte au Président Macron : « Changez nos institutions et démissionnez ! » (Pascal Maillard pour son blog Polared)
Premières revendications des Gilets Jaunes
ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
1
– SMIC (salaire minimum) à 1300 euros net.
– Pas de retraite en dessous de 1200 euros.
2
– Les salaires ainsi que les retraites et les allocations, doivent être indexés à l’inflation.
3
– Salaire maximum fixé à 15000 euros.
– Limiter l’écart des salaires de 1 à 20 dans l’entreprise.
4
– Augmentation des allocations handicapées et chômeurs.
– Retrait de la CSG sur les retraites. [N.d.E. CSG, Contribution Sociale Généralisée, est un prélèvement obligatoire, qui participe au financement de la sécurité sociale, et, depuis 2018, de l’assurance chômage, à la place des cotisations prélevées sur les salaires.]
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
5
– Impôt sur le revenu davantage progressif (plus de tranches pour les plus riches).
6
– Rétablissement de l’ISF. [N.d.E. ISF, Impôt Sur la Fortune, payé par les personnes physiques et les couples détenant un patrimoine supérieur à 1,3 million d’euros. L’ISF va diminuer en 2019, ce qui représente un manque de 4 milliards d’euros dans le budget.]
– Fin du CICE pour financer le pouvoir d’achat. [N.d.E. On donne 20 milliards d’euros aux entreprises chaque année depuis 2013, au titre d’un soutien appelé CICE, Crédit d’Impôt Compétitivité Emploi. Il sera supprimé en 2019 et remplacé par une diminution des cotisations sociales aux entreprises. Ce qui représente un manque de 20 milliards d’euros dans le budget 2019.]
7
– Salaire maximum fixé à 15000 euros.
– Limiter l’écart des salaires de 1 à 20 dans l’entreprise.
8
– Aller chercher les 80 milliards de l’évasion/fraude fiscale.
– Taxe sur le fuel maritime et le kérosène.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
9
– Référendum Initiative Citoyenne.
10
– Référendum révocatoire des élus ayant failli à ses engagements.
11
– Fin des indemnités présidentielles à vie.
12
– Rétablir les élections à la proportionnelle aux élections législatives et municipales.
– Référendum révocatoire si non-respect de ses engagements.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
13
– L’électricité, l’eau et le gaz sont des biens de première nécessité. Ils doivent redevenir publics.
14
– Interdiction de vendre les biens appartenant à la France (barrages, aéroports…)
15
– Protéger l’industrie française, interdire les délocalisations. Protéger notre industrie.
16
– Grand plan d’isolation des logements. (Faire de l’écologie en faisant faire des économies aux ménages).
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
18
– Zéro SDF [N.d.E. Sans Domicile Fixe, personnes sans-abri] : URGENT.
– Revenir à la retraite à 60 ans à taux plein.
19
– Le système de retraite doit demeurer solidaire et donc socialisé. (Pas de retraite à points).
20
– Même système de sécurité sociale pour tous (y compris artisans et autoentrepreneurs).
21
– Limitation des loyers. Plus de logements à loyers modérés (notamment pour les étudiants et les travailleurs précaires).
———————–
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος.
Ανάρτηση από: http://www.enallaktikos.gr
