του Jonathan Wilson
Ακριβώς επειδή ο Καμύ ήταν ένας τερματοφύλακας, σημαίνει όλοι οι τερματοφύλακες είναι διανοούμενοι;
Ο Jim White απολαμβάνει μια υπέροχη ιστορία των περίπλοκων εξιλαστήριων θυμάτων του ποδοσφαίρου.
Η πιο επαίσχυντη στιγμή στην ασήμαντη ποδοσφαιρική μου καριέρα μου, ήρθε σε πλήρη διάσταση σε ένα παιχνίδι στο μακρινό και ξεπερασμένο Fleet Street League.Η ομάδα της εφημερίδας στην οποία ήμουν αρχηγός είχε κατατροπώθηκε από έναν μεγάλο αντίπαλο. Στον απόηχο της ήττας μου ξέσπασα την απογοήτευση, στον τερματοφύλακα. Οι ακριβείς λέξεις έχουν ευτυχώς χαθεί στην ομίχλη της μνήμης. Αλλά η ουσία της ήταν ότι θα ήταν πιο παραγωγικό να εκτονωθώ σε έναν κώνο προπόνησης ως στόχο, παρά σ’αυτόν. Ειλικρινά, σε αντίθεση με τον άνθρωπο μας, θα είχε τουλάχιστον αρπάξει στον δρόμο μου μια ή δυο βολές.
Είκοσι χρόνια μετά, κάθε φορά που βλέπω τον τερματοφύλακα, τώρα ως διακεκριμένος σχολιαστής στα ΜΜΕ, σε συνέντευξη στην εκπομπή Newsnight, εξακολουθώ να νιώθω έναν κόμπο ντροπής στο στομάχι μου. Αλλά αυτό, σύμφωνα με μια υπέροχη ιστορία Jonathan Wilson, είναι η μοίρα του τερματοφύλακα. Ο πιο εκτεθειμένος παίκτης στο γήπεδο ποδοσφαίρου, τα λάθη του, τόσο πολύ σημαντικά, είναι ο εύκολος στόχος των ευθυνών για την ενοχή που πρέπει να μοιράζεται συλλογικά. Ή, όπως το θέτει ο Wilson: «Η μεγαλύτερη επιρροή της κοινής γνώμης έχει βρει έναν αποδιοπομπαίο τράγο: ο Μαρξ κατηγόρησε το καπιταλιστικό σύστημα, ο Φρόιντ κατηγόρησε το φύλο, Dawkins κατηγόρησε τη θρησκεία, Larkin κατηγόρησε τους γονείς του και ο Δρ Atkins κατηγόρησε την πατάτα. Οι ποδοσφαιριστές κατηγορούν τον τερματοφύλακα. »
Αυτό που ο Wilson θέλει να ξέρει είναι αν αυτή η διαφορετικότητα απαιτεί από τον τερματοφύλακα-θεματοφύλακα, μια μοναδικότητα χαρακτήρα. Λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα ο τερματοφύλακας έχει να ανεχτεί, θα έλεγε κανείς ότι αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει. Αν μη τι άλλο χρειάζεται μέταλλο για να διαπραγματευτεί με την κριτική -βιτριόλι που κατευθύνεται πάνω του, από τους προπονητές, τους θεατές και άμυαλους συναδέλφους του.
Όχι ότι τα λόγια είναι το χειρότερο από αυτό. Η ιστορία του Wilson είναι μια ιστορία βίας. Όταν το ποδόσφαιρο άρχισε, οι τερματοφύλακες είχαν ελάχιστη προστασία από τους κανόνες. Θα μπορούσαν να κτυπηθούν, να γρατσουνιστούν και να τσακιστούν, ατιμώρητα. Και έτσι ήταν. Πριν από τον πόλεμο, οι θάνατοι δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο. Ακόμη και στην βιτρίνα του ποδοσφαίρου- τους τελικούς του FA Cup – η βιαιότητα στον τερματοφύλακα ήταν πολύ συχνή. Το 1956 ο τερματοφύλακας της Μάντσεστερ Σίτι Bert Trautmann, ένας πρώην γερμανός αλεξιπτωτιστής που είχε βιώσει φοβερά πράγματα στο Ανατολικό Μέτωπο πριν μεταφερθεί ως αιχμάλωτος πολέμου στο Lancashire, έσπασε το λαιμό του βουτώντας στα πόδια του αντιπάλου. Συνέχισε να παίζει για το υπόλοιπο του τελικού. Όταν είσαι ένας τερματοφύλακα είναι καλύτερο να μην κάνεις «φασαρία».
Φορώντας διαφορετικό χρώμα φανέλας, με ένα διαφορετικό ρόλο και αποκλειστική ευθύνη, ο τερματοφύλακας είναι ένας «απόβλητος» της ομάδας, ένας άνθρωπος μόνος. Η εκκεντρικότητα και η εμμονή, επίσης, είναι ένα είδος σε αφθονία. Ο Wilson θυμάται, ότι ο John Burridge, έδινε οδηγία στην σύζυγό του να του ρίχνει φρούτα, όταν ο ίδιος δεν το περίμενε, το καλύτερο για να ακονίσει τα αντανακλαστικά του. Και ο Rene Higuita, ο κολομβιανός, γνωστός ως El Loco ( «ο τρελός»), ο οποίος φωτίσε το Wembley με το αυτοαποκαλούμενο λάκτισμα του σκορπιού, πριν πάει στη φυλακή, βοηθούσε το σπίτι του βοηθώντας τις τοπικές καρτέλ ναρκωτικών στις επιχειρήσεις τους. Ακόμη και ο Peter Shilton, ο ντόμπρος και ευθύς φρουρός της φυλής των τερματοφυλάκων, συνήθιζε να κρεμιέται από τα πόδια του στα κάγκελα, σε μια προσπάθεια να αναπτυχθούν μια- δυο ίντσες, προκειμένου να φθάνει καλύτερα τις ψηλές σέντρες. Αλλά αυτό δεν λειτούργησε.
Κάθε έθνος έχει τους «παλαβούς» τερματοφύλακές του, αν και ορισμένοι θεωρούν δικό τους προσόν την ευθύνη. Ενώ οι Ιταλοί και Άγγλοι έχουν μεγάλη υπερηφάνεια για τη σταθερότητα των γκολκίπερς τους, οι Βραζιλιάνοι και Σκωτσέζοι έχουν συχνά αμηχανία για τους δικούς τους. Όπως ο Wilson επισημαίνει, εκείνη η στιγμή στην όμορφη ταινία Gregory’s Girl, σχετικά με μια σχολική ομάδα σε ένα σκωτσέζικο ενιαίο σχολείο, στην οποία ο ήρωας λέει ότι πρέπει να πάει στο γκολπόστ, γιατί είναι πάρα πολύ άχρηστος για να παίξει μπροστά, έχει γραφτεί με κεφαλαία γράμματα στο βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο. Εκεί ο καθένας θέλει να σκοράρει, όχι να τους σταματήσει. «Για να είναι ένας τερματοφύλακας Wilson παραθέτει ένα ακραίο παλιό Βραζιλιάνικο ρητό, «θα πρέπει να είναι είτε τρελός, είτε «ανώμαλος»»
Και όμως ο συγγραφέας είναι δικαιολογημένα απρόθυμος να φτάσει σε γενικεύσεις. Τερματοφύλακες, όπως ο μεγάλος Ρώσος Λεβ Γιασίν, ο Ιταλός Τζιανλουίτζι Μπουφόν ή ο δικός μας Joe Hart δεν μπορούν να χαρακτηριστούν χωριάτες ή μοναχικοί. Ούτε και χωράνε στην ρομαντική ανάλυση εκείνων που αγαπούν να κάνουν διανόηση το άθλημα. Ασχολούμενος λιγότερο, για ένα μεγάλο μέρος του παιχνιδιού, ο τερματοφύλακας, μπορεί να έχει περισσότερο χρόνο για να σκεφτεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι ανήκουν στην παράδοση των διανοουμένων, όπως ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ, ή ο άνθρωπος που περισσότεροι μυστικοποίησης την «τέχνη του τερματοφύλακα», ο Αλμπέρ Καμύ.
«Ακριβώς επειδή ο Καμύ ήταν ένας τερματοφύλακας δεν σημαίνει ότι κάθε τερματοφύλακας έχει την τάση να ταιριάζει σε ψυχολογικές αυτο-αναλύσεις, γράφει ο Wilson. Αν και ειλικρινά, θα μπορούσατε να καταλάβετε αν αυτό είναι χειρότερο από έναν κώνο προπόνησης, που προκαλεί έναν πικρό διαλογισμό.
Ανάρτηση από: https://tokoinonikoodofragma.wordpress.com
