Του Κωνσταντίνου Γιαννάκου
Συμπληρώνονται φέτος 84 χρόνια από την ιταλική εισβολή
και την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η χρονική απόσταση και η
αποχώρηση από τη ζωή της συντριπτικής πλειονότητας όσων έζησαν τα γεγονότα
εκείνης της εποχής, καθιστούν αδύνατο για τις σημερινές γενιές να συλλάβουν το
μέγεθος των ανατροπών που συνέβησαν στις ζωές των ανθρώπων.
Οι Έλληνες και Ελληνίδες που κοιμήθηκαν το βράδυ της
παραμονής της 28ης Οκτωβρίου 1940 δεν μπορούσαν να διανοηθούν
ότι θα μεσολαβούσε σχεδόν μια δεκαετία μέχρι να μπορέσουν να ξανακοιμηθούν
ειρηνικά στα κρεβάτια τους – όσοι από αυτούς είχαν επιζήσει. Πολλοί θα έχαναν
τη ζωή τους πολεμώντας με τις ένοπλες δυνάμεις τους εισβολείς στην Ελλάδα, τη
Βόρεια Ήπειρο, τη Βόρεια Αφρική και την Ιταλία. Άλλοι θα έδιναν τη ζωή τους
πολεμώντας τους κατακτητές με τις διάφορες οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης.
Χιλιάδες θα εκτελούνταν από τις κατοχικές δυνάμεις ή
θα έχαναν τη ζωή τους από την πείνα, τις κακουχίες και τις αρρώστιες που
προκάλεσε η Κατοχή και ο διαμελισμός της χώρας. Σεβαστός αριθμός από τους
ναυτικούς θα χάνονταν στη θάλασσα όταν βυθίστηκε το καράβι τους. Τραγικά θύματα
ήταν όσοι έμελλε να δολοφονηθούν από άλλους Έλληνες ή Ελληνίδες συνεργάτες των
κατακτητών ή στο πλαίσιο των πολιτικών παθών και ανταγωνισμών για το μέλλον της
χώρας. Δυστυχώς το τέλος του πολέμου επιφύλαξε μία ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία,
καθόσον μόνη η Ελλάδα από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες βίωσε έναν αδελφοκτόνο
Εμφύλιο Πόλεμο. Στα παραπάνω θύματα της δεκαετίας πρέπει να προστεθούν και οι
χιλιάδες εσωτερικά εκτοπισμένοι, καθώς και όσοι κατέφυγαν ως πολιτικοί
πρόσφυγες στις χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλοκ ή ταλαιπωρήθηκαν από πολιτικές
διώξεις που κράτησαν μέχρι το 1974.
Αναφορικά με τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940 έως 1 Ιουνίου 1941) και τη συμβολή της Ελλάδας στην τελική συμμαχική νίκη, οι γνώμες των γηγενών και αλλοδαπών ιστορικών διίστανται. Μερίδα αυτών ισχυρίζεται ότι η ελληνική αντίσταση καθυστέρησε την γερμανική εισβολή στην ΕΣΣΔ, με αποτέλεσμα την αποτυχία επίτευξης των Αντικειμενικών Σκοπών της “Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα”, στερώντας από τον Χίτλερ την κυριαρχία στην Ευρώπη.
Άλλοι (κυρίως Αγγλοσάξονες) απορρίπτουν αυτή την εκδοχή και εκτιμούν ότι η γερμανική εκστρατεία στα Βαλκάνια ήταν στην καλύτερη περίπτωση ένας περισπασμός. Απομονώνουν την Μάχη της Κρήτης και εκτιμούν ότι αυτή ήταν η μόνη φάση της εκστρατείας με ευρύτερες στρατηγικές επιπτώσεις. Η συμμετοχή στην ανωτέρω διαμάχη κρίνεται ως ανούσια, καθόσον η κάθε πλευρά έχει τα επιχειρήματά της, τα οποία θεωρεί ακαταμάχητα.Δεν είπαν όλοι οι λαοί “όχι”
Είναι αξιωματικά δεδομένο ότι «η Ιστορία δεν γράφεται
με ΑΝ». Όμως στην ιστορική ανάλυση, εκτίμηση και αποτίμηση των γεγονότων δεν
μπορεί να μην γίνουν ορθολογικές υποθέσεις οι οποίες θα βασίζονται στη λήψη
διαφορετικών αποφάσεων από τους δρώντες, καθόσον στην πραγματική ζωή δεν
υπάρχουν νομοτέλειες. Για το λόγο αυτό, προκειμένου να καταστεί δυνατό να
εκτιμηθεί η σημασία της επετείου πρέπει να ληφθούν υπόψη δύο εξίσου πιθανές
περιπτώσεις.
