Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2025

“Καποδίστριας”: Μία κινηματογραφική τελετουργία μνήμης


Της  Πόπης Αρωνιάδας

Μια μεγαλειώδης μέχρι δέους, δονητική ταινία, την οποία δεν πρέπει να χάσει κανένας Έλληνας, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται. Την Κυριακή 21/12/2025 στις Δώδεκα το μεσημέρι, είχα την τιμή και την χαρά να βρεθώ στην ειδική προβολή στον Κινηματογράφο Νιρβάνα, που πραγματώθηκε για τους συντελεστές της ταινίας και άλλους καλεσμένους.

Ο «Καποδίστριας» του Γιάννη Σμαραγδή δεν είναι απλά μια ιστορική ταινία, είναι μια κραυγή αξιοπρέπειας, μια λειτουργία της μνήμης και της γνώσης. Δεν αφηγείται τον βίο ενός ανθρώπου, αλλά θρηνεί για ένα έθνος που δεν άντεξε το ύψος του ευεργέτη του.

Προσεγγίζει τον Καποδίστρια ως ηθικό μέγεθος, ως τραγικό ήρωα, που αφιερώνεται σ’ έναν κόσμο μικρότερο από το όραμά του. Παράλληλα όμως, τον προβάλει σαν μορφή βγαλμένη μέσα από ευαγγέλιο. Λιτός, ακέραιος, αλύγιστος. Δεν κρατά σπαθί, κρατά αρχές γι’ αυτό ακριβώς είναι καταδικασμένος.

Η σκηνοθεσία του Σμαραγδή είναι τελετουργική, άρτια σε όλα τα επίπεδα παραμένοντας πιστός στο προσωπικό του κινηματογραφικό σύμπαν. Μιλάμε για έναν κινηματογράφο ιδεών, συμβόλων και ηθικών μεγεθών. Οι εικόνες δεν βιάζονται. Στέκονται, αναπνέουν, ζητώντας από τον θεατή να σταθεί κι εκείνος με μυαλό καθαρό απέναντι στην Ιστορία. Τα βλέμματα των ηθοποιών, με άριστες ερμηνείες από όλους. Οι σιωπές, έχουν μεγαλύτερο βάρος ακόμα κι από τους διαλόγους. Η αφήγηση καταθέτει, κι αυτό ίσως είναι η μεγαλύτερη αρετή της.

Ο Καποδίστριας έφτασε στα ανώτατα αξιώματα της εξουσίας στην Ρωσία, πήρε σημαντικές πρωτοβουλίες για την σωτηρία της Ελβετίας και την αποφυγή της κατάτμησης της Γαλλίας και της καταστροφής του Παρισιού. Ως άνθρωπος, κουβαλά την Ευρώπη μέσα του με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση και την σωτηρία της πατρίδας του.

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2025

Αμερικανίδα πρέσβειρα, υποτέλεια, ασύστολη προπαγάνδα και ο θυμός που δεν κρύβεται αλλά δεν φτάνει


Του 

Ηλία Παπαναστασίου



Η «πολιτεία» της Αμερικανίδας πρέσβειρας είναι εστιασμένη κυρίως σε αθλητικές συγκεντρώσεις, eventscelebrities show και άλλες «δραστηριότητες» ανάλογου βεληνεκούς. Παράλληλα – για να μην την αδικήσουμε– επισκέπτεται τακτικότατα τα ελληνικά υπουργεία όπου οι υπουργοί της Αμερικανικής Επαρχίας που λέγεται Ελλάδα της δίνουν αναλυτικότατη αναφορά για Όλα τα «επιτεύγματα» της αγαστής σχέσης Αμερικανικής Μητρόπολης-Αμερικανικής αποικίας… Φυσικά με την ανάλογη υπερκάλυψη των αμερικανότροπων και υπάκουων Μέσων Ενημέρωσης.



Όμως όπως διαβάζουμε σε δημοσίευμα της 21ης Νοέμβριου 2025, δεν υπάρχουν διαθέσιμα slots (ας τα πούμε «σημεία» ή «υποδοχές») για το αμερικανικό αέριο. Διαβάζουμε



«Συνεργάτες της πρέσβεως ανακάλυψαν έκπληκτοι ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα slots (ας τα πούμε «διαθέσιμες υποδοχές») για τη διοχέτευση του αμερικανικού αερίου από την Ελλάδα στην Ουκρανία μέσω του κάθετου άξονα.



Όλα τα slots είναι κλεισμένα για αζέρικο και ρωσικό αέριο!



Η πληροφορία προκάλεσε αποπληξία στην πρέσβη, η οποία «απείλησε» Θεούς και δαίμονες για να υλοποιηθεί η συμφωνία με το αμερικανικό αέριο. Της αποδίδεται η, καθ’ υπερβολήν, φράση «θα χάσω τη θέση μου αν δεν βρεθεί λύση». (Antinews-21/11/2025)



Ταυτόχρονα διογκώνεται εδώ και βδομάδες το κίνημα διαμαρτυρίας των αγροτών με μπλόκα τρακτέρ σε όλη την Ελλάδα. Διαμαρτυρία μαζική και με πείσμονα αντοχή και δυναμικότητα.


Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2025

Θεομάνα!


Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Αν. Καθηγητής της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας                           

Διευθυντής του περιοδικού «Σύναξη»

Την εικόνα η οποία συνοδεύει αυτό το κείμενο την έφεραν στην Ελλάδα πρόσφυγες από την Κίο της Μικρασίας το 1926. Η ονομασία που οι ίδιοι της είχαν δώσει είναι «Παναγία η Θεομάνα». Οι πρόσφυγες αυτοί εγκαταστάθηκαν σε έναν βαλτότοπο με βούρλα στο μπόι ενός ανθρώπου, λίγο παραπέρα από το Ναύπλιο. Αυτόν τον δύσκολο τόπο τον έκαναν, με τον καιρό, μια όμορφη κωμόπολη που βαφτίστηκε Νέα Κίος.

Η ονομασία «Θεομάνα» δεν ανήκει στις –ας πούμε– επίσημες ονομασίες της Παναγίας. Είναι ονομασία την οποία άρθρωσε ο ίδιος ο λαός, καρδιακά και ολοζώντανα. Ονομασία που κατορθώνει να πει σε καθομιλούμενη, δημοτική γλώσσα, με συγκλονιστική αμεσότητα, ό,τι ακριβώς λένε οι επίσημες ονομασίες «Θεομήτωρ» και «Θεοτόκος». Κατορθώνει δηλαδή να πει πως η Μαρία κυοφόρησε πραγματικά και γέννησε πραγματικά θεάνθρωπο – όχι σκέτον άνθρωπο. Με δυο λόγια, δηλώνει την πίστη ότι ο Θεός αυτοπροσώπως έγινε άνθρωπος. Επαναλαμβάνω: ότι έγινε άνθρωπος – όχι υποδύθηκε τον άνθρωπο. Είναι πίστη που συνεπάγεται πολλά. Συνεπάγεται ότι ο Θεός γίνεται κυριολεκτικά και βιωμένα μέτοχος της ανθρώπινης συνθήκης: της αγωνίας, της οδύνης, του κατατρεγμού, της δίψας για απελευθέρωση από κάθε μορφή  θανατίλας.

Η γέννα την οποία έκανε η Θεομάνα (δηλαδή η Χριστού Γέννα, τα Χριστούγεννα) εγκαινιάζει έναν τρόπο ζωής ο οποίος εμβληματικά αποτυπώθηκε στην διαβεβαίωση του Χριστού ότι ταυτίζεται με τους αναγκεμένους, δηλαδή με τους πεινασμένους, τους διψασμένους, τους ξένους, τους γυμνούς, τους αρρώστους και τους φυλακισμένους. Έτσι ακριβώς ορίζει τους αναγκεμένους το ανατρεπτικό Ευαγγέλιο που διαβάζεται στις εκκλησίες την Κυριακή της Αποκριάς, καθώς δηλαδή ξεκινά η προετοιμασία για το Πάσχα και την Ανάσταση. Αυτή η κοινωνική προοπτική,  η συμμετοχή στην ζωή των οδυνωμένων είναι ακριβώς παράμετρος της ενανθρώπησης. Το σχολίασε χαρακτηριστικά ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής τον 7ον αι. στο έργο του «Μυσταγωγία», με το οποίο ερμήνευσε τη θεία Λειτουργία. Αντίθετα προς εσωστρεφείς θεωρήσεις της λειτουργικής ζωής, ο Μάξιμος έκλεισε την ερμηνεία του με έναν ύμνο για το άνοιγμα προς τον αδικημένο. Έναν ύμνο όχι μόνο για την δράση του Χριστού, αλλά και για το χρέος του ανθρώπου – την αλληλεγγύη: Ως το τέλος της ιστορίας, λέει ο Μάξιμος, ο Χριστός υποφέρει μυστικά τις οδύνες των αδυνάμων και καλεί τους πιστούς να τον μιμηθούν και να διακονήσουν το πάθος των ανθρώπων πάσχοντας και οι ίδιοι.

Έθιμα…

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2025

Το «Εργαστήριον η Ελλάς»…

Του Ρούντι Ρινάλντι

«Η εκλογή του Έλληνα Υπουργού στη θέση του Προέδρου του Eurogroup, σημαίνει διάφορα πράγματα πολύ κρίσιμα. Πρώτον, σημαίνει ότι οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη δηλώνουν έτοιμοι να μελετήσουν τα μαθήματα που διδάσκει η ελληνική κρίση. Δεύτερον, σημαίνει πως αποδέχονται ότι στο “Εργαστήριον η Ελλάς” δοκιμάστηκαν τροποποιήσεις των ιδρυτικών Συνθηκών και νέοι θεσμοί, χωρίς τους οποίους η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις επόμενες κρίσεις – την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ενεργειακή κρίση, την πληθωριστική κρίση. Η έννοια της κρίσης δεν υπήρχε στις ιδρυτικές Συνθήκες πριν την ελληνική περιπέτεια και το “Εργαστήριον η Ελλάς”. Και βέβαια η επιλογή αυτή πρέπει να λειτουργήσει και ως ένα μάθημα προς εμάς, στο εσωτερικό. Ότι είμαστε εκεί, επειδή πρέπει να έχουμε το νου μας, και πρέπει να φροντίσουμε με τις ασκούμενες πολιτικές και την αίσθηση εθνικού συμφέροντος και ιστορικής προοπτικής να καταστήσουμε την επιστροφή στην κανονικότητα, πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά»
(Ευάγγελος Βενιζέλος, 12/12/2025)

Πριν λίγα χρόνια, το 2010, με κυνισμό μας αποκαλούσαν «πειραματόζωo» και εφάρμοζαν τα Μνημόνια Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Μετά μας είπαν υποτιμητικά PIGS (γουρούνια) από τα αρχικά Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα και Ισπανία, δηλαδή ο ασθενής Ευρωπαϊκός Νότος (όταν προσθέτονταν και η άλλη προβληματική χώρα, η Ιρλανδία, το αρκτικόλεξοo γινόταν PIIGS). Η Ελλάδα όμως ήταν το κατ’ εξοχήν πειραματόζωο, η χώρα δηλαδή που εφαρμόστηκαν τα πιο ακραία και τιμωρητικά μέτρα προς γνώσιν και συμμόρφωση όλων των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών. Φυσικά ο κ. Βενιζέλος εξαίρει τη στάση και τον ρόλο της Ελλάδας συνολικά στην κατάσταση «διαχείριση κρίσεων» μέσα στην Ε.Ε., και αναφέρει και όσα ακολούθησαν σαν ιδιαίτερες περιπτώσεις (πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία) και το πόσο διδακτικά ήταν τα «πειράματα» που έγιναν στο «Εργαστήριον η Ελλάς». Έτσι η σημερινή Ευρώπη, δηλαδή η σημερινή Ε.Ε., μέσα στα γενικά της χάλια δεν έχει κανένα πρόβλημα να τοποθετήσει στην κορυφή ενός άτυπου οργάνου, του Eurogroup, τον κ. Πιερρακάκη. Ο κ. Βενιζέλος ομολογεί ότι μάλλον μας το χρώσταγαν για τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσφέραμε στη μελέτη της «διαχείρισης κρίσεων»…

Έμμεσα ο κ. Βενιζέλος διατυπώνει ένα παράπονο του μεταπρατικού αστικού κόσμου της Ελλάδας: Κάναμε και εφαρμόσαμε ό,τι μας συμβούλευσαν ή μας διέταξαν οι Μεγάλες Δυνάμεις σχεδόν σε ολόκληρο τον 20ό αιώνα, εφαρμόσαμε όλες τις ντιρεκτίβες που υποδείξατε στα 25 πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, και όμως δεν τύχαμε της μεταχείρισης που έπρεπε, ως άρχουσα τάξη (έστω μεταπρατική) από τα ισχυρά κέντρα. Βλέπει ο ίδιος και όλοι οι συν αυτώ, το ίδιο το παραγόμενο αποτέλεσμα του «εργαστηρίου» σε πολιτικό, κοινωνικό, θεσμικό, οικονομικό, πολιτιστικό επίπεδο (π.χ. Κίμπερλι, Τέμπη, ΟΠΕΚΕΠΕ, Φραπές, υποκλοπές, Μαξίμου Α.Ε.), μέσα στην εν γένει «μπόχα». Γνωρίζω ότι η λέξη «μπόχα» δεν συνάδει με τα λόγια του κ. Βενιζέλου: ο τελευταίος θέλει και επιθυμεί η «επιστροφή στην κανονικότητα» να είναι «πραγματική, ολοκληρωμένη, βαθιά». Εν τη ρύμη του λόγου του ξεχνά ότι είναι ο ίδιος που λίγες μέρες πριν είχε χαρακτηρίσει το υφιστάμενο «Εργαστήριον η Ελλάς» ως «μη κυβερνήσιμο»!

Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2025

Το φιάσκο των συμφωνιών για το αέριο. Από τους «αγωγούς της ανεξαρτησίας» στους «αγωγούς της υποτέλειας»


Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

H ελληνική κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά κοινή ομολογία από τις χειρότερες στην ελληνική ιστορία (*), θριαμβολογεί τώρα ότι κατήγαγε μεγάλη επιτυχία καθιστώντας την Ελλάδα «κόμβο» αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.

Στο παρελθόν, ξεκινώντας από τον Σπύρο Μαρκεζίνη στη δεκαετία του 1950 και συνεχίζοντας με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κώστα Καραμανλή οι ελληνικές κυβερνήσεις, ασφυκτιώντας στο περιβάλλον της ολόπλευρης αμερικανικής εξάρτησης, επεχείρησαν ή και κατάφεραν να συνάψουν επωφελείς συμφωνίες με την ΕΣΣΔ και αργότερα με τη Ρωσία. Μεταξύ αυτών και η διοχέτευση φυσικού αερίου από την ΕΣΣΔ στην Ελλάδα, που συμφωνήθηκε, παρά τις αμερικανικές διαμαρτυρίες, από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Οι συμφωνίες αυτές και ο αγωγός που έφερε στην Ελλάδα το αέριο ήταν συμφωνίες που είχαν μεγάλο οικονομικό όφελος για τη χώρα και αύξαιναν τον βαθμό ανεξαρτησίας της Ελλάδας και τους βαθμούς ελευθερίας της από τη «συλλογική Δύση» στην οποία ανήκε μετά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, αλλά και από την οποία προήλθαν όλες οι οικονομικές, γεωπολιτικές και στρατιωτικές απειλές εναντίον της. Η Ελλάδα δεν απειλήθηκε και δεν επλήγη ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν από τους «αντιπάλους» της συλλογικής Δύσης. Απειλήθηκε και επλήγη από το εσωτερικό των συνασπισμών στους οποίους συμμετέχει!

Αντίθετα, οι συμφωνίες που υπέγραψε ο Μητσοτάκης με τους Ουκρανούς και τους Αμερικανούς για το αέριο, όπως και αυτές για τις βάσεις και για τα όπλα, δεσμεύουν ακόμα περισσότερο την Ελλάδα, την εξαρτούν από μια «συλλογική Δύση» και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, μια Δύση που, αν υπήρξε σε ορισμένα ζητήματα δάσκαλος, υπήρξε όμως και φοβερός εχθρός της Ελλάδας. ΟΙ αγωγοί του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κώστα Καραμανλή ήταν «αγωγοί ανεξαρτησίας», οι αγωγοί Μητσοτάκη είναι «αγωγοί εξάρτησης και υποτέλειας». Να θυμίσουμε άλλωστε στο σημείο αυτό ότι μια από τις «κρυμμένες» επιδιώξεις του bail out που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και του bail in που εφαρμόστηκε στην Κύπρο ήταν η καταστροφή κάθε οικονομικού, πολιτικού και αμυντικού δεσμού ανάμεσα στον ελληνικό και στον ρωσικό χώρο (**). Αλλά αυτοί οι δεσμοί, όπως και οι δεσμοί της Αθήνας με άλλες δυνάμεις εκτός αμερικανικής επιρροής, ήταν η προϋπόθεση για να μπορεί η Αθήνα να κάνει μια στοιχειωδώς ανεξάρτητη πολιτική.

Η καταστροφή των ελληνορωσικών, κυπρορωσικών και ευρωσικών σχέσεων υπήρξε κεντρική επιδίωξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής πολύ πριν ξεσπάσει η ουκρανική κρίση, υπήρξε μάλιστα και ένας από τους βασικούς λόγους που η Δύση ακολούθησε την επιθετική, τυχοδιωκτική πολιτική της που κατέληξε στο πραξικόπημα του Μαϊντάν στο Κίεβο και τον σημερινό πόλεμο.

Σε όλη την περίοδο μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι καλές σχέσεις με τη Ρωσία υπήρξαν προϋπόθεση για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή ανεξαρτησία, κάτι που απέδειξε η Γαλλία του ντε Γκωλ, η Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, η Κύπρος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Βάσου Λυσσαρίδη. Ο μακαρίτης Πέτρος Μολυβιάτης μου είπε κάποτε ότι, όταν ο πρόεδρος τότε Κωνσταντίνος Καραμανλής αποχαιρετούσε στο αεροδρόμιο τον Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, ο πρώην σοβιετικός ηγέτης τον ρώτησε τι δώρο ήθελε να του φέρει την επόμενη φορά. «Τη Ρωσία πίσω» τούπε ο Καραμανλής και ο Γκορμπατσώφ δάκρυσε. Οι ενεργειακές συμφωνίες και η ύφεση στις διεθνείς σχέσεις υπήρξαν επίσης και το θεμέλιο της ευρωπαϊκής ευημερίας, που στηρίχτηκε στην απουσία μεγάλων στρατιωτικών δαπανών και στο φτηνό φυσικό αέριο.

Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025

Η Λύσσα απέναντι σ' εκείνον που αντιστέκεται


Η επίθεση στην Καρυστιανού ως συμπτωματολογία μιας παρηκμασμένης πολιτικής κουλτούρας

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Ο Καμύ είχε εντοπίσει, με χειρουργική ακρίβεια, έναν από τους σκοτεινότερους μηχανισμούς του ανθρώπινου ψυχισμού και των κοινωνιών λέγοντας πως «Μια από τις χειρότερες αιτίες εχθρότητας είναι η λύσσα και η ποταπή επιθυμία να δεις να υποκύπτει, αυτός που τολμάει να αντιστέκεται σ’ αυτό που σε συνθλίβει».

Αυτή η φράση δεν περιγράφει μόνο μια υπαρξιακή μάχη. Περιγράφει την αντίδραση των υποταγμένων απέναντι σε όσους αρνούνται να ζήσουν γονατιστοί.

Και αυτή η δυναμική εξηγεί σχεδόν τέλεια το φαινόμενο της επιθετικότητας απέναντι στη Μαρία Καρυστιανού.

Η Μαρία Καρυστιανού προκαλεί τόση εχθρότητα γιατί κάνει κάτι που οι περισσότεροι δεν αντέχουν να δουν. Αντιστέκεται εκεί όπου οι άλλοι έχουν παραδώσει τα όπλα.
Η δύναμή της, η καθαρότητά της, η επιμονή της, η αδιαπραγμάτευτη αναζήτηση της αλήθειας, ξεσκεπάζουν όχι απλώς το πολιτικό σύστημα, αλλά την υποταγή πολλών σε αυτό.

Γι’ αυτό η επίθεση δεν είναι απλώς πολιτική. Είναι υπαρξιακή.

Η παρουσία της υπενθυμίζει στον καθένα τι δεν έκανε, τι δεν τόλμησε, πότε υποχώρησε, πού ντράπηκε, πού βολεύτηκε. 

Η Καρυστιανού λειτουργεί σαν καθρέφτης της ατομικής και συλλογικής μας υποταγής και ανεπάρκειας.
Κι αυτό είναι αφόρητο για όσους έχουν χτίσει την ταυτότητά τους πάνω στη συμβατότητα, στην υποταγή, στην προσαρμογή.

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025

Τότε που η ΕΟΚΑ τσάκιζε τη βρετανική αεροπορία και το ηθικό των Άγγλων αποικιοκρατών


Του
Θανάση Χούπη 

Αν είχαμε ίχνος επαφής με την ιστορική μας Κληρονομιά, στις 26 του Νοέμβρη, κάθε χρόνο, θα θυμόμασταν -για πολλούς λόγους- μια επίθεση που άφησε άφωνη την ανθρωπότητα, τέτοια μέρα το 1957. 

Όταν μια μικρή ομάδα Νέων Ελλήνων της Κύπρου, περήφανων μαχητών της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών, τσάκιζε τη βρετανική αεροπορία και το ηθικό των Άγγλων, στη βρετανική, αεροπορική βάση του Ακρωτηρίου, εκεί κοντά στη Λεμεσό. 
Τι κι αν τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντεια; Τι κι αν τη βάση προστάτευαν πολλαπλά συρματοπλέγματα; 

Τι κι αν οι Άγγλοι δυνάστες της Κύπρου, σάρωναν -επί 24ώρου βάσεως- το Ακρωτήρι, με ένα πλήθος από κινητές περιπόλους, με τη συνδρομή δεκάδων ανιχνευτικών σκύλων; 

Μια ομάδα εφήβων, με κεντρικό πρόσωπο, στη συγκεκριμένη επιχείρηση, τον 16χρονο -τότε- Ανδρέα Βασιλείου, μαθητή του Λανίτειου Γυμνασίου, κατάφερνε να περάσει "κάτω απ' τη μύτη τους" δύο βόμβες στο εσωτερικό της βάσης του Ακρωτηρίου και να τις τοποθετήσει σε ισάριθμα αεριωθούμενα αεροσκάφη της βρετανικής, βασιλικής αεροπορίας. 

Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025

Η διπλή μηχανή του καθεστώτος

Από τον “Φραπέ” στον "Πιερρακάκη".


Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη 


Το ελληνικό κράτος δεν κυβερνάται από ένα ενιαίο μοντέλο εξουσίας. Κυβερνάται από δύο παράλληλες, αλληλοσυμπληρούμενες μορφές κυριαρχίας.
Αυτές οι δύο μορφές διαπερνούν σχεδόν όλα τα κόμματα της Μεταπολίτευσης.
Δεν μιλάμε για πρόσωπα αλλά για συνεργαζόμενους τύπους εξουσίας. 

Και οι δύο είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει το πολιτικό σύστημα. Γιατί η καθεμιά επιτελεί έναν συγκριμένο, κρίσιμο ρόλο.
Την εσωτερική κυριαρχία από την μια και την εξωτερική νομιμοποίηση από την άλλη. 

Πιο αναλυτικά, 
1. Ο “Φραπές”. Ο Βραχίονας της Εσωτερικής Κυριαρχίας.
Ο “Φραπές” είναι ο εκπρόσωπος της παραδοσιακής, φεουδαλικής, πελατειακής δομής.
Εκφράζει την τοπικότητα, τη συγγένεια, την εξάρτηση, την εξουσία που δεν βασίζεται στον νόμο, αλλά στην προσωπική σχέση, στην υποχρέωση, στο “σε έβαλα, θα με ψηφίσεις”.
2. Το κράτος-λάφυρο.
Οποιοσδήποτε πόρος, επιδότηση, θέση, πρόγραμμα, άδεια, γίνεται πεδίο συναλλαγής. Το κράτος δεν είναι θεσμός. Είναι θήραμα.
3. Η βαθιά Ελλάδα της ανασφάλειας.
Ο φόβος του “αν δεν είμαι με τους δικούς μας, θα χαθώ”.
Ο φόβο της εκδίκησης. Η αίσθηση ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη, μόνο ισχύς.
4. Η κουλτούρα του “έτσι γίνονται τα πράγματα εδώ”. Ένας αυθόρμητος, σχεδόν πολιτισμικός πεσιμισμός του «Δεν αλλάζει τίποτα».
Άρα συμμετέχεις στο παιχνίδι, δεν το ανατρέπεις.
Ο “Φραπές” λειτουργεί ως φοροεισπράκτορας εξαρτήσεων, ελέγχει ψήφους, δουλειές, επιδοτήσεις. Ξέρει ποιος είναι ευάλωτος και πώς να τον κρατάει.
Ο "Φραπές" είναι ένα "μαγικό" φίλτρο πρόσβασης στους θεσμούς.
Αν θέλεις κάτι από το κράτος, περνάς “από αυτόν”. Εκείνος δεν εφαρμόζει πολιτική, διανέμει χάριτες.
Ο "Φραπές" είναι ο μηχανισμός αναπαραγωγής του κόμματος.
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κερδίσεις εκλογές στο χωριό.
Το σύστημα τον χρειάζεται όσο και να τον φοβάται.
Ο “Φραπές” είναι το βρώμικο χέρι που κάνει τη δουλειά, ώστε οι “καθαροί” να δείχνουν πολιτισμένοι.

Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2025

Ο Κυριάκος και οι τρεις ικανότητες

Του Νίκου Σβέρκου


Η εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη στην προεδρία του Eurogroup μου ξύπνησε μνήμες. Μην πάει ο νους σας στα προφανή, δηλαδή στις δύσκολες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες το 2015, τις μαραθώνιες συνεδριάσεις του οργάνου που καλύψαμε με ακριβούς συναδέλφους ή τις σφαλιάρες και τις απειλές που έτρωγαν όλοι οι Έλληνες Υπουργοί Οικονομικών από τους προέδρους του στα οκτώ χρόνια της «ελληνικής κρίσης».

Οι μνήμες αφορούν προσωπικά τον Κυριάκο Πιερρακάκη, τον οποίο τυγχάνει να γνωρίζω από πάρα πολύ παλιά. Γι αυτό συγχωρήστε το μακρόν του κειμένου ή το ασαφές των ημερομηνιών και των χρονολογιών. Ελπίζω όταν φτάσετε στο τέλος να καταλάβετε και το λόγο της ανασκόπησης.

♦️Μαθητής

Τον Πιερρακάκη τον γνώρισα πρώτη φορά περίπου στα μέσα της δεκαετίας του '90 μέσω γνωριμίας με συγγενή μου. Ακριβή χρονιά δεν θυμάμαι, αλλά πηγαίναμε σχολείο. Παρά την μικρή του ηλικία ο Κυριάκος ασχολείτο με την πολιτική, πηγαίνοντας όμως από τότε ένα βήμα παραπέρα από το ενδιαφέρον που μας κληροδοτούσε ένα πολιτικά συνειδητοποιημένο σπίτι. Με απλά λόγια, στα σπίτια μας συζητούσαμε πάντα για την πολιτική αντιπαράθεση, οι γονείς μας μάς τροφοδοτούσαν με σαφή άποψη, αλλά ο Κυριάκος -όποτε αραιά τον ξανάβλεπα- φαινόταν να ξεπερνά τις αγνές διαχωριστικές γραμμές και να εισέρχεται με ορμή στο κομματικό σύστημα και τα τερτίπια του.

Ύστερα από λίγα χρόνια ήρθε η ώρα του Πανεπιστημίου. Οι κοινοί μας άνθρωποι μου είπαν ότι στην Πληροφορική της ΑΣΟΕΕ σπουδάζει ήδη και ο Κυριάκος. Τον είδα μια από τις πρώτες μέρες στη σχολή, όταν ΠΑΣΠίτης πια είχε δραστηριοποιηθεί στα συνδικαλιστικά. Προσπάθησε να με προσεγγίσει, αλλά για λίγο καθώς γρήγορα με «τράβηξε» η Αριστερά.

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025

«Πως να μιλήσεις για το χώμα σ' αυτούς που λατρεύουν το τσιμέντο;»

Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη *

Ένα απο τα πολλά παράδοξα τηης ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας είναι ότι η μισή Ελλάδα ψευτο-ζει μέσα στο τσιμέντο και η άλλη μισή εξαφανίζεται μέσα στα χωράφια.
Κι' όμως η μοίρα τους είναι η ίδια.

Η σημερινή αγροτική εξέγερση, τα μπλόκα, οι ξεσηκωμένες φωνές των κτηνοτρόφων και των παραγωγών, δεν είναι μια «συντεχνιακή διαμαρτυρία». Είναι η τελευταία προειδοποίηση μιας χώρας που έχει σχεδόν χάσει ολοσχερώς το πιο θεμελιώδες από τα αγαθά της, την ικανότητα να θρέφει τον εαυτό της.

Κι όμως, πώς το εξηγείς αυτό σε έναν κάτοικο της πόλης;

  • Πώς μιλάς για το χώμα σε έναν άνθρωπο που έμαθε να θεωρεί το φαγητό προϊόν logistics και όχι καρπό;
  • Πώς μιλάς για τη γη σε εκείνον που εκπαιδεύτηκε να εμπιστεύεται μόνο το delivery;
  • Πως μιλάς για το ελληνικό χώμα σε εκείνον που εκπαιδεύτηκε να λατρεύει την ευρωπαϊκή άσφαλτο; 
Η διατροφική αυτάρκεια δεν είναι αγροτικό ζήτημα, είναι εθνικό ζήτημα ασφάλειας
Όποιος δεν μπορεί να θρέψει τον λαό του, δεν μπορεί να τον προστατεύσει.

Σήμερα, πάνω από το 70% της τροφής μας έρχεται από πολυεθνικές, εισαγωγές, ενδιάμεσους.
Μια κρίση εφοδιασμού, ένα διεθνές σοκ, ένα γεωπολιτικό επεισόδιο και η Ελλάδα θα βρεθεί με άδεια ράφια.

Η διατροφική αυτάρκεια δεν είναι ρομαντική κουβέντα.
Είναι ο σκληρός δείκτης της εθνικής ανεξαρτησίας.

Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2025

Tι είναι η Ελλάδα τελικά;

Του Ηλία Παπαναστασίου
 

 



Δεν απαιτείται ιδιαίτερη προσπάθεια για την απάντηση. Η Ελλάδα είναι πλέον μια «ολοκληρωμένη» Αποικία της Αμερικής, μια Αμερικανική Αποικία που θυμίζει Πόρτο Ρίκο. Γιατί αυτό είναι ουσιαστικά, το Πόρτο Ρίκο της Ευρώπης. Αυτό επιβεβαιώνεται και με την τελευταία συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ μέσω της Αμερικανίδας Πρέσβειρας για την δημιουργία ενεργειακού κόμβου (Hub) στον Πειραιά όπου το αμερικανικό LNG με την αμέριστη συμπαράσταση του στόλου των Ελλήνων εφοπλιστών θα εφοδιάζει την Ουκρανία του γνωστού Ζελένσκυ στον πόλεμο του ΝΑΤΟ εναντίον της Ρωσίας.


Καμμιά μεταπολεμική κυβέρνηση δεν έφερε την χώρα σε τέτοιο επίπεδο γλοιώδους αμερικανοφιλίας και Αμερικανοδουλείας όσο η σημερινή, χωρίς φυσικά να απαλλάσσονται των ευθυνών τους και όλες οι προηγούμενες Κυβερνήσεις. Η Ελλάδα μετατράπηκε από χώρα σε χώρο όπου σταθμεύουν όλες οι στρατιωτικές και οικονομικές δυνάμεις των ΗΠΑ αλλά και των υπολοίπων Νατοϊκών χωρών μεταλλάσσοντας το προφίλ και την εικόνα της χώρας «επί το αμερικανικότερον» αλλά και «επί το δουλοπρεπέστερον». Μια χώρα με ένδοξο παρελθόν έχει «μετασχηματισθεί» σε απέραντο εργοστάσιο παραγωγής δουλοπρεπών και γραικύλων πολιτικών, επιχειρηματιών αλλά και σημαντικών στρωμάτων του ελληνικού λαού. Ο όρος Graeculus του Κικέρωνα επανήλθε ουσιαστικά ποτέ δεν λησμονήθηκε στην χώρα μας και το είδος των Graeculi κοντεύει να λάβει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαστάσεις ενός ολοκλήρου έθνους.

 


Ας παρατηρήσουμε χαρακτηριστικά του νεοελληνικού χαρακτήρα και μαζικής ψυχολογίας των τελευταίων 30-40 ετών.



Ο Νεοέλληνας γίνεται «εισαγόμενος, εξηρτημένος ρευμάτων εισαγωγής» κλπ. χωρίς χώρο εγχώριας παραγωγής και αναπαραγωγής. Η μείωση έως παντελής εξαφάνιση της εγχώριας παραγωγής ανέβασε στα ύψη την «εισαγωγή» όχι μόνο σαν όρο οικονομικής επιβίωσης και «φαντασιακής κατανάλωσης» αλλά σαν έννοια ταυτισμένη με την ύπαρξη αυτής της χώρας. Η Ελλάδα δεν υπάρχει πάρα μόνο σαν εισαγόμενη, δεν «πανηγυρίζει» παρά μόνο για «διαφημιστικές καμπάνιες» που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με την πραγματικότητα όπως π.χ. οι σιδηρόδρομοι και γενικότερα είναι η χώρα που μονίμως «ζει τον μύθο της», τρέφεται από τα ψέματά της που τα καταναλώνει με επτά μασέλες και θεωρεί την φαντασία σαν την βασικότερη συνιστώσα της ζωής. Όχι την πραγματικότητα αλλά την φαντασία θεωρούν σαν θεμελιακή συνιστώσα της ζωής οι Νεοέλληνες, από αυτήν τρέφονται, σε αυτήν στρέφονται. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, εάν δεν στραφούν στην πραγματικότητα για να την αλλάξουν, να θεωρήσουν το τέλος τους ως προδιαγεγραμμένο με μαθηματική ακρίβεια.


Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2025

Κινδυνεύει η γλώσσα μας;


«τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική» (Οδ. Ελύτης)

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή

Μέρες που είναι αρχίζουν να κατακλύζονται, δημόσιοι και ιδιωτικοί χώροι, από ξενόγλωσσες ευχές: Merry Christmas, Happy New Year, Santa Claus, Many Years και πάει λέγοντας. Η χώρα μας, αστικά κέντρα και ύπαιθρος, γίνεται «ευρωπαϊκή»!

Δεν είναι όμως μόνο η περίοδος των εορτών. Όλο και πιο συχνά, σε διάφορους ελληνικούς διαλόγους, μειώνονται αισθητά, αριθμητικά και ποιοτικά, οι ελληνικές λέξεις.

Δεν μιλάμε για ορολογίες που ίσως είναι απαραίτητες ή έχουν μια λειτουργικότητα στον λόγο, όπως στην τεχνολογία ή σε κάποιο εξειδικευμένο περιβάλλον, αλλά για απλή και ανόητη αντικατάσταση λέξεων από ξενόγλωσσες. Στις συντροφιές των νέων, αυθωρεί και παραχρήμα, είναι έντονη αυτή η γλωσσική έκπτωση. Τα τελευταία χρόνια, γενικεύεται και σε άλλες ηλικιακές ομάδες.

Φορείς αυτού του γλωσσικού ξεπεσμού και φτωχοποίησης της ελληνικής είναι, κυρίως, η τηλεόραση συνεπικουρούμενη από το διαδίκτυο. Οι τηλεοπτικές εκπομπές (όλων των καναλιών) με ξενόγλωσσους τίτλους όλο και αυξάνονται (The chase, Buongiorno, Prime Time, Happy Day, The Voice of Greece, Breakfast at Star … , ακόμα και οι ειδήσεις έγιναν News). Διάφοροι δημοσιογράφοι, εσχάτως και πολιτικοί, μας μιλάνε στην «μητρική» τους. Σταματάνε για break, διοργανώνουν panel, κάνουν face control, battles και συνεχίζουν ακάθεκτοι. Ακόμα και για τον Τσίπρα μας ενημερώνουν ότι έκανε rebranding!!! Ας μην αναφερθούμε στα αθλητικά (συγγνώμη στα sports) και κυρίως στο μπάσκετ. Μάλλον νομίζουν ότι απευθύνονται σε αγγλόφωνους! Δεν θέλουμε να δαιμονοποιήσουμε κάτι αλλά προς τι αυτή η υπερβολή;

Γίνεται κατανοητό πως αναφερόμαστε στην γλώσσα της καθημερινότητας, της κοινωνίας. Όχι πως η εκπαίδευση είναι άμοιρη ευθυνών. Συνδέεται άμεσα. Από κει πρέπει να ξεκινάμε, όπως σε όλα άλλωστε. Δεν θα έπρεπε το Υπουργείο να δώσει προτεραιότητα στην ετυμολογία, την σύνθεση και παραγωγή λέξεων, και όχι στις συνταγές, για να μπορέσουν τα παιδιά να καταλάβουν και να αγαπήσουν την γλώσσα; Αν δεν αποκτήσουν γλωσσική συνείδηση, πώς θα την σεβαστούν και θα την προστατέψουν; Δυστυχώς, και στην εκπαίδευση τα οργανωμένα σχέδια γίναν projects!!!

Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2025

Ιθάκη

Για την τεχνοφεουδαρχία

Του Ευάγγελου Κοροβίνη

Κατά το πόνημα του Γ. Βαρουφάκη «Μιλώντας στον πατέρα μου. Μια εισαγωγή στην τεχνοφεουδαρχία» (Εκδόσεις Πατάκη) ο κόσμος σήμερα ολισθαίνει προς ένα οικονομικό σύστημα πιο ιεραρχικό και εκμεταλλευτικό από το καπιταλιστικό. Η μετάλλαξη του καπιταλισμού σε τεχνοφεουδαρχία διέψευσε τις ελπίδες ότι η οργανωμένη εργασία θα νικούσε τον καπιταλισμό. Αντί του σοσιαλισμού ο κόσμος οδεύει πλησίστια προς μια ψηφιακή εκδοχή της φεουδαρχίας.

Ο Βαρουφάκης θεωρεί ότι η επελαύνουσα τεχνοφεουδαρχία διέπεται από παρόμοια λογική με αυτήν της παραδοσιακής φεουδαρχίας. Κύρια χαρακτηριστικά της τελευταίας υπήρξαν η ιεραρχική δομή της κοινωνίας, οι δεσμοί αλυσιδωτής εξάρτησης μεταξύ αρχόντων και υποτελών και ένα αγροτικό οικονομικό σύστημα στα πλαίσια του οποίου οι υποτελείς χωρικοί τίθενται υπό την προστασία των ισχυρών γαιοκτημόνων, με αντάλλαγμα τον πλήρη έλεγχο της ζωής και της εργασίας των και τις υπέρογκες κρατήσεις από την παραγωγή της σοδειάς τους. Στην συνέχεια της παρουσίασης του βιβλίου του Γ. Βαρουφάκη θα αναδειχθούν σταδιακά αρκετές ομοιότητες μεταξύ της παραδοσιακής και της σύγχρονης φεουδαρχίας.

Το τεχνοφεουδαρχικό κεφάλαιο απαρτίζεται, λοιπόν, από απέραντες φάρμες διακομιστών (των περίφημων servers), από πύργους ελέγχου κινητής τηλεφωνίας, αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης, από παντοειδές λογισμικό και από αμέτρητες χιλιάδες χιλιόμετρα οπτικών ινών. Το κεφάλαιο αυτό λειτουργεί κατά εντελώς διαφορετικό τρόπο από το παραδοσιακό κεφάλαιο. Οι υποδομές και οι μηχανές του κατ’ αρχάς δεν παράγουν προϊόντα αλλά τροποποιούν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Καθορίζουν τι επιθυμούμε και μας το πουλάνε παρακάμπτοντας τις κλασικές καπιταλιστικές αγορές. Ο εξοπλισμός του τεχνοφεουδαρχικού κεφαλαίου μας οδηγεί επιπλέον να το εμπλουτίζουμε με την δωρεάν εθελοντική εργασία μας (με κάθε ανάρτηση σχολίου,βίντεο,κριτικής και φωτογραφίας από μέρους μας). Το τεχνοφεουδαρχικό κεφάλαιο επιτηρεί επίσης στενά και εντατικοποιεί την μισθωτή εργασία στους χώρους δουλειάς.

Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2025

Άλλο πράγμα η βροχή στο Κολωνάκι, κι άλλο στη Μάντρα


Του Στάθη Σταυρόπουλου

Νερό SOS

Άλλο πράγμα η βροχή στο Κολωνάκι, κι άλλο στη Μάντρα. Η οπουδήποτε αλλού…

Η διαχείριση των υδάτων, ομβρίων, ύδρευσης και άρδευσης είναι μια ακόμα πονεμένη ιστορία στην Ελλάδα. Επί πολλές δεκαετίες.

Όλοι ξέρουν τι θα έπρεπε να έχει γίνει, και διαρκώς γίνεται το αντίθετο.

Γιατί; Όπως ακριβώς για τα φράγκα.

Πρώτα απ’ όλα το μπάζωμα. Από το κράτος, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους εκμαυλισμένους πολίτες.

Η έννοια “κοινή ωφέλεια” έχει απαληφθεί από τον δημόσιο λόγο και την κυβερνητική πολιτική πολλών κυβερνήσεων.

Τώρα όμως έχει φτάσει (και σ’ αυτό το ζήτημα) ο κόμπος στο χτένι.

Κι αρχίζει περί τα ύδατα ο χορός που χορεύτηκε για την ενέργεια και τόσα άλλα. Ο χορός της ιδιωτικοποίησης.

Μπλόκα: Η Ελλάδα μπροστά στον καθρέφτη… Από Σύνταξη -6 Δεκεμβρίου, 2025

Το editorial του Δρόμου της Αριστεράς που κυκλοφορεί

Ένα μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας και οργής απλώνεται σε ολόκληρη τη χώρα. Μια σημαντική παραγωγική ομάδα (κοινωνικό στρώμα, τάξη κ.λπ.) αποκτά ορατότητα μέσα από τον αγώνα στα μπλόκα. Όχι, δεν είναι οι συνηθισμένες διαμαρτυρίες που γίνονταν κάθε χρόνο για συγκεκριμένα οικονομικά αιτήματα που είχαν μια αρχή και ένα τέλος πάνω-κάτω προδιαγεγραμμένα. Τότε που κάθε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης δήλωνε πως «οι πόρτες του γραφείου είναι πάντα ανοικτές για διάλογο», και κάποια στιγμή «λύνονταν» τα μπλόκα…

Τώρα αναβλύζει οργή. Είναι αγώνας για επιβίωση μιας ολόκληρης κοινωνικής παραγωγικής κατηγορίας. Είναι κραυγή απόγνωσης ολόκληρης της περιφέρειας που βουλιάζει. Είναι θυμός επειδή, όπως λένε, «θερίζουμε σιτάρι και σέρνουν Φεράρι». Επειδή το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δείχνει ένα σύστημα βουτηγμένο στη διαφθορά. Επειδή βγαίνει εύκολα το συμπέρασμα ότι ο αγροτικός κόσμος και η περιφέρεια είναι υπό διωγμό. Δεν έχουν θέση στην «Ελλάδα-κόμβο». Επειδή οι ελίτ, τα «τζάκια», πολιτικά και οικονομικά, αδιαφορούν για την καταστροφή της αγροτικής οικονομίας, εφαρμόζοντας όλες τις ντιρεκτίβες/ποσοστώσεις/αλλαγές στις καλλιέργειες που επέβαλλε η Ε.Ε. επί δεκαετίες.

Υπάρχει και ένα άλλο ποιοτικό στοιχείο: Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι έχουν τη συμπαράσταση του ελληνικού λαού στον αγώνα τους. Επειδή όλοι αντιλαμβάνονται πως χώρα που δεν παράγει, δεν μπορεί να σταθεί∙ πως δεν στέκεται χώρα που δεν νοιάζεται για τη διατροφική της αυτάρκεια (ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ελλάδας θα μπορούσαμε να έχουμε διατροφική αυτάρκεια, αν φυσικά στηρίζονταν ο πρωτογενής τομέας κεντρικά, αντί να αφεθεί να διαλύεται). Ακόμα και συμβολικά π.χ. οι ταξιτζήδες που είναι σε κινητοποίηση στάθηκαν στο πλευρό των αγροτών.

Παραγωγή…

Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2025

Παραδείγματα Αποβλάκωσης και Ηλιθιοποίησης της Κοινωνίας

Συζήτηση της Ευγενίας Σαρηγιαννίδη με τη δημοσιογράφο Γεωργία Μπιτάκου για την αποβλάκωση και αποχαύνωση της κοινωνίας μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα της καθημερινής ζωής: Από το ChatGPT και την AI έως την ποινικοποίηση της σάτιρας και του σαρκασμού.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Το εύφορο χωράφι της ΕΕ

2ο Συνέδριο για το Υπαρξιακό Πρόβλημα της χώρας: Γεγονός μεγάλης σημασίας, ως ορίζοντας δυνατοτήτων


Του Ρούντι Ρινάλντι

Την περασμένη εβδομάδα, για τρεις μέρες (Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή) πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα –με πολύ μεγάλη επιτυχία– το 2ο Συνέδριο για το Υπαρξιακό Πρόβλημα της χώρας με γενικό τίτλο «Η Ελλάδα που χάνεται… Η Ελλάδα που θέλουμε!».

Εκατοντάδες άνθρωποι παρακολούθησαν άμεσα τις εργασίες του στην Λεόντειο Σχολή Αθηνών, και χιλιάδες διαδικτυακά σε όλη τη χώρα αλλά και στο εξωτερικό. 6 θεματικές ολομέλειες, 2 ζώνες ομιλιών και 9 εργαστήρια αποτέλεσαν τη διάρθρωση του Συνεδρίου. Συνολικά έγιναν 76 ανακοινώσεις και παρουσιάσεις ενώ η συμμετοχή, οι ερωτήσεις και ο διάλογος μέσα στις εργασίες του Συνεδρίου κατέδειξαν ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από όσους πήραν μέρος. Θέλω όμως με το σημείωμα αυτό –που δεν είναι απολογισμός του Συνεδρίου– να σταθώ σε ορισμένα ποιοτικά στοιχεία που αναδεικνύει αυτό το εγχείρημα.

Η ιδιαίτερη «στιγμή» του Συνεδρίου

Το συνέδριο έγινε σε μια «στιγμή» ιδιαίτερη για τη χώρα και την κοινωνία. Έγινε σε μια «στιγμή» ειδική και σε γνώση όλων που πήραν μέρος σε αυτό. Μια στιγμή ιδιαίτερης υποβάθμισης και υπαρξιακής κρίσης χώρας και κοινωνίας: στιγμή που οι λέξεις Τέμπη – ΟΠΕΚΕΠΕ – Κίμπερλι αποδίδουν αρκετά ανάγλυφα το τι συμβαίνει. Είναι όμως και στιγμή αγωνίας, περίσκεψης, αναζήτησης· κυρίως αγωνίας και αναμονής μιας ελπίδας ή μιας ηλιαχτίδας μέσα σε ένα εξαιρετικά νοσηρό περιβάλλον που καταργεί κάθε σκέψη για καλύτερη ζωή και για κοινωνικότητα· για συλλογική αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων που μας περικυκλώνουν και υποβαθμίζουν τις ζωές και την υπόσταση της χώρας και τον αναγκαίο σεβασμό της προσωπικότητας και μοναδικότητας του καθένα και καθεμιάς.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον –κι ας προσθέσουμε μια άθλια πολιτική ζωή και κομματική πραγματικότητα– ευτελισμού και απογοήτευσης, γίνεται ένα Συνέδριο που μοιάζει σαν όαση σε άνυδρο και έρημο τοπίο. Κυριολεκτικά.

Οφείλουμε να χτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του ...

Της Μαρίας Καρυστιανού 

Οι αγρότες στους δρόμους, φωνάζουν απεγνωσμένα για την επιβίωση και για τα αφανισθέντα ζώα τους. 

Όμως όλες αυτές οι  διαμαρτυρίες στους δρόμους καταλήγουν  κάθε φορά σε μία άκαρπη εκτόνωση: 
η κυβέρνηση προσφέρει ψίχουλα σε σχέση με όσα χρωστάει,  η αντιπολίτευση «στηρίζει» με παχιά λόγια, και τελικά ΚΑΜΙΑ ουσιαστική λύση στις παθογένειες που πληγώνουν τη χώρα.

Η ρίζα του κακού είναι σαφής: 

οι πολιτικοί υπεύθυνοι παραμένουν ΠΑΝΤΑ εκτός κάδρου, ΑΤΙΜΩΡΗΤΟΙ!, προστατευμένοι από το άρθρο 86 του Συντάγματος, ενώ πλέον εντείνεται και η επίσημη τρομοκρατία κατά των μαρτύρων που καταγγέλουν πολιτικούς.

Για αυτό οφείλουμε να χτυπήσουμε το κακό στη ρίζα του, 
να φωνάξουμε για την ουσία και την οριστική λύση στα προβλήματά μας. 

Δεν θα ξεγελαστούμε πάλι από υποσχέσεις και ψίχουλα.

Για αυτό απαιτούμε

(Α) Μη εφαρμογή  του Άρθρου 86, του άρθρου ξεπλύματος των πολιτικών, γιατί αντίκειται στο Κράτος Δικαίου. 
(Β) Πλήρη Λογοδοσία  ΟΛΩΝ των πολιτικών που ευθύνονται για τα Τέμπη, τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τις Υποκλοπές, τη Novartis, το Μάτι, καθώς και για όλα τα άλλα οικονομικά και κατά ζωής εγκλήματα εις βάρος της χώρας και των Ελλήνων.
(Γ) Επιστροφή  των κλεμμένων χρημάτων πίσω στα δημόσια ταμεία και άμεση διανομή τους ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.
(Δ) Δήμευση Περιουσίας των ενόχων.
(Ε) Πληρωμή των προστίμων από τους υπαίτιους και ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΜΑΣ τους πολίτες.  

Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2025

Ο εργαζόμενος Θεός και η διαπολιτισμικότητα

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Η Σύνοδος της Νικαίας τόλμησε κάτι που μοιάζει επαναστατικό. Διατύπωσε την πίστη με την φιλοσοφική γλώσσα της εποχής της και της κοινωνικής συνάφειάς της. Τόλμησε δηλαδή να εκφράσει την πίστη χρησιμοποιώντας έναν όρο ο οποίος δεν βρίσκεται στην Αγία της Γραφή, τον όρο «ομοούσιος». Με αυτόν δήλωσε ότι ο Υιός –ο οποίος και ενανθρώπησε– είναι της ίδιας ουσίας με τον Πατέρα. Είναι δηλαδή Θεός και όχι δημιούργημα. Πράττοντας έτσι η Σύνοδος χρησιμοποίησε τα ελληνικά εννοιολογικά εργαλεία, την οντολογικά σκέψη δηλαδή, η οποία καταπιάνεται με το «είναι», την «ουσία», την «υπόσταση».

Η γλωσσική αυτή καινοτομία της Συνόδου δεν ήταν παρά εφαρμογή της πίστης σε Θεό σαρκωθέντα. Η ενανθρώπηση (δηλαδή το ότι ο Θεός έγινε και παραμένει για πάντα άνθρωπος – κι όχι ότι απλώς έκανε ένα πέρασμα από την ζωή των ανθρώπων) συνεπάγεται την πρόσληψη του πλήρους ανθρώπου. Είναι θεμελιώδες χριστιανικό αξίωμα το ότι, όποτε ο Θεός μιλάει στον άνθρωπο, μιλάει την γλώσσα του εκάστοτε συνομιλητή του, άρα όλες τις ανθρώπινες γλώσσες, κι όχι κάποια θεϊκή ιδιόλεκτο ή μια και μόνο ιερή γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζεται η δημιουργική ικανότητα και ευθύνη του ανθρώπου να διατυπώνει το νόημα (το οποίο σύμφωνα με την χριστιανική πίστη αποκαλύπτει ο Θεός) με τους δικούς του γλωσσικούς τρόπους, ποικίλους από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή. Η δυναμική δηλαδή της ενανθρώπησης συνεχίζεται μέσα στην ιστορία και μέσα στην πολυπολιτισμικότητα.

Η πρόσληψη ειδικά της ανθρώπινης βούλησης και της δημιουργικότητας οδηγεί σε θετική στάση απέναντι στους πολιτισμούς. Σε στάση ανταμώματος, σεβασμού και αποδοχής των πολιτισμών ως νέας σάρκας του σαρκωμένου Χριστού. Κάτι ολότελα διαφορετικό από το αποικιοκρατικό πνεύμα και τον πολιτισμικό ιμπεριαλισμό, αλλά και διαφορετικό από την ειδωλοποίηση κάθε πολιτισμού. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής τέσσερις αιώνες μετά την Νίκαια έγραψε εμβληματικά ότι ο Υιός του Θεού, όντας Θεός ο ίδιος, επιθυμεί να πραγματώνεται πάντα και παντού το μυστήριο της ενανθρώπησής του.