“Τι δεν πάει καλά με τον σύγχρονο φεμινισμό;”

Της Λέα Ρουζ

Κατ’ αρχάς, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, πρέπει να σημειωθεί ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος φεμινισμός δεν είναι καθόλου φανταστικά. Το πρόβλημα της καταπίεσης και, ευρύτερα, της ευαλωτότητας των γυναικών στην καπιταλιστική κοινωνία είναι υπαρκτό, και δεν είναι σπάνιο το γεγονός ότι η πραγματική περιγραφή της καταπίεσης μπορεί να δοθεί σωστά από τις φεμινίστριες. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να συγκεντρώσουν πολύτιμες πραγματικές πληροφορίες, αλλά αυτό δεν αίρει το πρόβλημα της αποτίμησης του φεμινισμού ως ιδεολογίας.

Σε αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί ο φεμινισμός είχε μια τόσο σκανδαλώδη φήμη στην πρώην Σοβιετική Ένωση και γιατί οι περισσότερες γυναίκες, ακόμη και όταν μιλούν για γυναικεία θέματα, διαχωρίζουν προκλητικά τη θέση τους από τον φεμινισμό. Και αν η αποστροφή των ανδρών προς τον φεμινισμό μπορεί κατά κάποιο τρόπο να εξηγηθεί από την απροθυμία να εγκαταλείψουν τα «ανδρικά προνόμια» και τον φόβο μιας οργανωμένης δύναμης γυναικών ικανής να τους ασκήσει πίεση, η αποστροφή των γυναικών προς τον φεμινισμό δεν μπορεί να εξηγηθεί σε αυτή τη βάση, και νομίζω ότι το πρόβλημα έγκειται ακριβώς στην εναλλακτική που προτείνει, αλλά και γενικά στον ίδιο τον φεμινιστικό λόγο υπάρχουν πολλά αμφισβητήσιμα σημεία.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο σύγχρονος φεμινισμός συχνά αξιολογεί τα προβλήματα μέσα από μια νομική οπτική, εν μέρει λόγω της αμερικανικής προέλευσης του φεμινιστικού λόγου, όπου όλες οι διακρίσεις εξετάζονται κυρίως με νομικούς όρους. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση του γυναικείου ζητήματος δεν είναι θεμιτή, διότι δεν διανύουμε πια τον 19ο αιώνα και η τυπική ισότητα με βάση τον νόμο στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών έχει επιτευχθεί ή σχεδόν επιτευχθεί, ενώ στην πρώην ΕΣΣΔ η ισότητα ανδρών και γυναικών με βάση τον νόμο από την εποχή του σοσιαλισμού εξακολουθεί να διατηρείται κατά κάποιο τρόπο. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν απαγορεύσεις σε ορισμένες θέσεις εργασίας και θέσεις για τις γυναίκες, αλλά το κύριο πρόβλημα δεν είναι ότι οι γυναίκες απαγορεύεται να είναι οδηγοί φορτηγών ή ναυτικοί μεγάλων αποστάσεων (αν και η τυπική απαγόρευση θα έπρεπε σίγουρα να αρθεί), αλλά ότι το σύγχρονο σύστημα, τουλάχιστον για τις γυναίκες με παιδιά, τις φέρνει σε μια θέση όπου ακόμη και οι τυπικά μη απαγορευμένες θέσεις εργασίας δεν είναι διαθέσιμες λόγω των υποχρεώσεων που τους επιβάλλει τόσο η οικογένεια όσο και το κράτος, που εκπροσωπείται από το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο στην πραγματικότητα απαιτεί να ακολουθούν την ιδεολογία της εντατικής μητρότητας, χωρίς άλλη επιλογή.

Ιμπεριαλιστικός φεμινισμός

Η Deepa Kumar είναι Ινδοαμερικανίδα καθηγήτρια Δημοσιογραφίας και Σπουδών ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Rutgers. Το παρόν κείμενο αποτελεί μια τροποποιημένη εκδοχή μιας παρουσίασης που δόθηκε στο Socialism, ένα συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Σικάγο τον Ιούλιο του 2015. Τα αρχεία ήχου των παρουσιάσεων από αυτήν την ετήσια εκδήλωση βρίσκονται στο WeAreMany. [1]

Αναπαράγεται σύμφωνα με τους όρους της άδειας copyleft της International Socialist Review.

πηγή: https://isreview.org/issue/102/imperialist-feminism/index.html

Μετάφραση για το avantgarde: Νίκος Μωραΐτης

________________________

Εισαγωγή avantgarde: Το παρόν άρθρο αποτελεί μία ακόμα σημαντική συνεισφορά στη συζήτηση που έχει ανοίξει και στην Ελλάδα για τη σύζευξη μεταξύ του ιμπεριαλισμού και κάποιων τάσεων του φεμινισμού. Ως συντακτική επιτροπή του avantgarde θα θέλαμε να εκφράσουμε ότι δε ταυτιζόμαστε με το σύνολο των αντιλήψεων που εκφράζει η συγγραφέας.

__________________________

Τον περασμένο Μάρτιο, κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Ημέρας των Γυναίκων, ξεκίνησε μια παγκόσμια εκστρατεία για την αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων και της βίας κατά των γυναικών. Πρόκειται ασφαλώς για μια σημαντική εκστρατεία, ειδικά αν δούμε τι έχουν βιώσει οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα, στο στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών, οι βιασμοί και οι σεξουαλικές επιθέσεις αποτελούν μεγάλα πρόβληματα. Το 2012, εκτιμάται ότι έλαβαν χώρα 26.000 βιασμοί και σεξουαλικές επιθέσεις -και ας μην ξεχνάμε ότι μόνο ένα στα επτά θύματα καταγγέλλει αυτές τις επιθέσεις. Στη Βρετανία, μετά την οικονομική κρίση του 2008, η ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκε δραματικά και μέχρι το 2010 είχε αυξηθεί κατά 35%. Στο Αφγανιστάν, έπειτα από την κατάληψη που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και την τοποθέτηση των συνεργατών πολέμαρχων σε διοικητικές θέσεις, η σεξουαλική και σωματική βία κατά των γυναικών αυξήθηκε σημαντικά. Πέρυσι, όταν το Ισραήλ επιτέθηκε στη Γάζα και σκότωσε πάνω από 2.000 ανθρώπους, ένα σημαντικό ποσοστό των νεκρών ήταν γυναίκες και κορίτσια. Κοιτάζοντας αυτή την εικόνα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη να δημιουργηθεί μια διεθνής εκστρατεία για την καταπολέμηση της σωματικής και σεξουαλικής βίας που υφίστανται οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο, από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο, την Παλαιστίνη, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Ινδία και όχι μόνο.

Η Νεοφιλελεύθερη ατζέντα του Ύστερου Φεμινισμού, η Αμερικανική «Αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ και η έννοια της Πατρότητας

Του Ηλία Παπαναστασίου

«Πατέρας; Τι θα πει «Πατέρας»; Είναι ξεπερασμένη έννοια, της Πατριαρχίας»!
Αυτά τα μαργαριτάρια ακούστηκαν σε ελληνική τηλεοπτική σειρά, Παρασκευή 29/11/2019 σε ζώνη υψηλότατης, βραδινής τηλεθέασης. Εννοείται, δεν ακούσαμε ούτε είδαμε καμιά αντίδραση από οποιονδήποτε φορέα.
Θα θέλαμε να ρωτήσουμε εάν έχει γίνει τα τελευταία δέκα –τουλάχιστον– χρόνια κάποια έρευνα από Πανεπιστημιακό Τμήμα για την εικόνα του άνδρα και του πατέρα που παρουσιάζεται στην ελληνική τηλεόραση.

Εικόνα που παρουσιάζει τους άνδρες σαν φοβισμένους, υποταγμένους, δειλούς και ευθυνόφοβους δηλαδή ένα ερμαφρόδιτο κατασκεύασμα χωρίς τις ιστορικές και βιολογικές έννοιες του ανδρισμού, της ανυποταξίας, του θάρρους, της ακεραιότητας και της ευθύνης, του χρέους και της αυτοθυσίας.

Το εντελώς αντίθετο δηλαδή απ’ ότι γνωρίσαμε από τους Πατέρες μας αλλά και όσα γνωρίζουμε από την θεμελιακή χαρακτηρολογία του Πατέρα και Άνδρα στην Ιστορική του διαδρομή εκατομμυρίων ετών που σε ποσοστό πάνω από 95% έχει παράξει έως σήμερα όλον τον ανθρώπινο Πολιτισμό.

Ένοχη για σεξισμό η Κοκκινοσκουφίτσα;

Της Ελένη Κριτσιδήμα

Αποσύρουν το παραμύθι της κοκκινοσκουφίτσας, από τις βιβλιοθήκες της Βαρκελώνης, λόγω σεξιστικού περιεχομένου. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, όλα ξεκίνησαν από το σχολείο Taber, το οποίο αφαίρεσε 200 βιβλία από την βιβλιοθήκη του, ανάμεσα τους και «η Κοκκινοσκουφίτσα».

Η βιβλιοθήκη του συγκεκριμένου σχολείου εξετάστηκε από το Associació Espai i Lleure ως μέρος ενός έργου που στοχεύει να αναδείξει το κρυμμένο σεξιστικό περιεχόμενο των βιβλίων. Οι ειδικοί συμπέραναν ότι το 30% των ιστοριών έχουν σεξιστικό περιεχόμενο και στερεότυπα χωρίς καμία παιδαγωγική αξία. Βάσει της έρευνας, οι συγκεκριμένες απεικονίσεις σχέσεων και συμπεριφορών θα οδηγήσουν τα παιδιά να τις θεωρήσουν φυσιολογικές στο μέλλον. Ζητήματα ταυτότητας και φύλου πρέπει να αναφέρονται με μεγάλη προσοχή στις ιστορίες που προορίζονται για παιδιά. Ο τρόπος με τον οποίο πολλά παιδιά βιβλία διαχειρίζονται το ζήτημα του φύλου, του «δυνατού» αγοριού και του λιγότερο δυνατού κοριτσιού, όπως και το θέμα της αρρενωπότητας στέλνει ένα μήνυμα για τη βία του δυνατού απέναντι στον αδύναμο.

Οι φεμινίστριες προδίδουν τις μουσουλμάνες υποστηρίζοντας τους ρατσιστικούς νόμους της Γαλλίας…

 Muslim women outside their university in Algiers. Photograph: ZOHRA BENSEMRA/REUTERS

Της Christine Delphy

Μήπως ο μέινστρημ γαλλικός φεμινισμός είναι ρατσιστικός; Προσωπικά, υπήρξα συνιδρύτρια του περιοδικού Nouvelles Questions Feministes μαζί με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ το 1977 και εδώ και καιρό μετέχω στο Mouvement de Libération des Femmes (MLF), αλλά, όλο και περισσότερο, μου είναι σαφές ότι η γαλλική στάση απέναντι στο χιτζάμπ και τις μουσουλμάνες είναι όχι απλώς ακατανόητη, αλλά κατακριτέα.

Το 2004, ψηφίστηκε ο πρώτος ανοιχτά αντι-μουσουλμανικός νόμος που απαγόρευε στις μαθήτριες να φορούν μαντίλα, με βάση την πεποίθηση ότι «θρησκευτικά σημάδια» είναι αντίθετα προς την laïcité –την πολιτική εκκοσμίκευση. Αλλά η ιδεολογική εκστρατεία κατά του Ισλάμ ξεκίνησε πάνω από 40 χρόνια πριν. Ο δημοσιογράφος Thomas Deltombe έδειξε ότι, από το 1980 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000, δεν πέρασε ούτε μία βδομάδα χωρίς η μία από τις δύο κύριες εβδομαδιαίες εφημερίδες στη Γαλλία να θέσει το ερώτημα «Πρέπει να φοβόμαστε το Ισλάμ;» ή «Συμβιβάζεται το Ισλάμ με τη δημοκρατία;».

Η Τερέζα Μέι και «ο απολιτίκ φεμινισμός»

Η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι | AP Photo/ Kirsty Wigglesworth

Της Χριστίνας Πάντζου

Προτού χθες αναλάβει η Τερέζα Μέι την πρωθυπουργία του Ηνωμένου Βασιλείου, ο βρετανικός Tύπος ήδη μιλούσε για την πρόθεσή της να εντάξει σημαντικό αριθμό γυναικών στο υπουργικό συμβούλιο και μάλιστα σε καίρια χαρτοφυλάκια, προβάλλοντας το προφίλ της ως υπέρμαχου των δικαιωμάτων των γυναικών.

Η Τερέζα Μέι παρουσιάζεται ως πρωτοπόρος της γυναικείας ισότητας και ως η «γυναίκα των γυναικών». Και είναι αλήθεια πως στήριξε την αλλαγή του συστήματος επιλογής υποψηφίων ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη εκπροσώπηση γυναικών στο Κοινοβούλιο.

Πέρσι πέρασε νόμο που καθιστά ποινικό αδίκημα τον ασφυχτικό έλεγχο της ζωής των γυναικών από τους άντρες συγγενείς τους.

Εχει μιλήσει για την αναγκαιότητα της πλήρους ένταξης των γυναικών στην αγορά εργασίας και της αξιοποίησης του δυναμικού τους, για την προστασία των φτωχών εργαζόμενων και των γυναικών και έχει υποσχεθεί να προωθήσει την ισότητα.

Έμμα Γκόλντμαν, η πιο επικίνδυνη γυναίκα της Αμερικής

Η Έμμα Γκόλντμαν ήταν αναρχικιά.

Ήταν μάλιστα τόσο ριζοσπαστική που ούτε ο «πρίγκιπας των αναρχικών», o γερο-Κροπότκιν, δεν την άντεχε. Ήταν τόσο προοδευτική που οι σύντροφοι της δεν της επέτρεψαν να μιλήσει στην Αναρχική Συνέλευση στο Παρίσι, το 1900.

Την είχαν χαρακτηρίσει ως την πιο επικίνδυνη γυναίκα της Αμερικής, αλλά όταν απελάθηκε (ήταν Ρωσίδα) το 1919, κάποιος είπε: «Με τον ερχομό της ποτοαπαγόρευσης και την αποχώρηση της κόκκινης Έμμα αυτή η χώρα θα γίνει πιο βαρετή από ποτέ.»

Το στοιχείο της Έμμα που δεν άντεχαν οι σύντροφοι και οι εχθροί της ήταν… το φύλο της!

Ο φεμινισμός της Γκόλντμαν ήταν τόσο μπροστά από την εποχή της («8.000 χρόνια μπροστά») που ακόμα και σήμερα ακούγεται καινοτόμος.

Αλλά ας δούμε ποια ήταν η Έμμα Γκόλντμαν και μετά θα φτιάξουμε ένα φλεγόμενο-παγωμένο κοκτέιλ μολότοφ για να πιούμε.

Περί ένοπλου αγώνα

Με αφορμή το τελευταίο κείμενο του Νίκου Μαζιώτη θα θέλαμε να κάνουμε ορισμένα σχόλια.

Όπως συμβαίνει συνήθως με τα μέλη του Επαναστατικού Αγώνα (ΕΑ), ο Μαζιώτης “δανείζεται” πολλά σημεία της ορολογίας και της ανάλυσης της Περιεκτικής Δημοκρατίας, την οποία όμως επί τοις ουσίας ακυρώνει  στην προσπάθειά του να την προσαρμόσει στις αντιλήψεις του περί ένοπλου αγώνα.

Θεωρούμε θετικό το ότι αντιλαμβάνεται σε σημαντικό βαθμό τις αιτίες που έχουν φτάσει τα λαϊκά στρώματα σε αυτό το σημείο, καθώς και τους στόχους που πρέπει να τεθούν για την έξοδο από την κρίση. Σε ολόκληρο τον «αναρχικό» χώρο, που ασχολείται αποκλειστικά με ατομικά δικαιώματα ή μαγειρέματα και πανηγύρια και ένα μεγάλο κομμάτι του έχει καταντήσει «ουρά» της εκφυλισμένης «αριστεράς» αντί για θέματα όπως η παγκοσμιοποίηση και η ΕΕ,  μόνο τα μέλη του ΕΑ είναι αρκετά συνειδητοποιημένα, σε σημείο που θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικά επικίνδυνα για το σύστημα.

Femen παντού, φεμινισμός πουθενά

Της Μονά Σολέ από τη Le Monde diplomatique

(τη μετάφραση έκανε το Καπυμπάρα)

«Οι μουσουλμάνοι φαίνεται να επιβεβαιώνουν ένα αίσθημα ανδρικής ισχύος καλύπτοντας τις γυναίκες τους και οι Δυτικοί αποκαλύπτοντάς τις» έγραψε η μαροκινή δοκιμιογράφος Φατέμα Μερνίσσι στο βιβλίο της «Το χαρέμι και η Δύση» (εκδόσεις Albin Michel, 2001). Ο ενθουσιασμός των γαλλικών ΜΜΕ για φιγούρες σαν των Femen ή της Αλίαα Ελ-Μάχντι, της αιγύπτιας φοιτήτριας που το 2011 είχε ποζάρει γυμνή στο μπλογκ της (1), δικαιώνει εκ νέου την παρατήρηση αυτή. Στις 5 Μαρτίου μπορούσε να δει κανείς στο κανάλι France 2 ένα ντοκυμανταίρ αφιερωμένο στην ουκρανικής καταγωγής κολεκτίβα που εγκαταστάθηκε στη Γαλλία εδώ και λιγότερο από ένα χρόνο (2), και ένα άλλο με τίτλο «Αλίαα, η γυμνή επαναστάτρια» στο Κανάλι της Βουλής (LCP) για τις 8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.