Το ελληνικό χρέος στις συμπληγάδες Γαλλίας-Γερμανίας. Λεωνίδας Βατικιώτης

Από το "Πριν" 23/10/2011

Την σύγχρονη εκδοχή της ιστορικής ρήσης του Τζον Μέιναρντ Κέινς, «μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί» παρουσίασε πριν λίγες μέρες με ένα γράφημα του το αμερικανικό ινστιτούτο Στράτφορ, γνωστό κι από τις στενές σχέσεις που διατηρεί με τη CIA. Το ερώτημα ήταν τι θα γίνει με την Ελλάδα. Κάθε όμως δυνατή απάντηση (η ευρωζώνη προχωρεί σε μερική παραγραφή του χρέους της Ελλάδας ή, εναλλακτικά, η ευρωζώνη δεν επιτρέπει στην Ελλάδα να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της) κατέληγε στο ίδιο αποτέλεσμα: Τραπεζική κρίση στην Ευρώπη! Στην πρώτη περίπτωση, της αναδιάρθρωσης, η τραπεζική κρίση ερχόταν λόγω του ότι το παράδειγμα της Ελλάδας ακολουθούταν κι από άλλες κλυδωνιζόμενες χώρες της Ευρώπης με αποτέλεσμα να καταρρεύσει ο μηχανισμός διάσωσης, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, που η ευρωζώνη δεν αποφασίζει κούρεμα του ελληνικού χρέους, η τραπεζική κρίση έρχεται ως αποτέλεσμα της χρεοκοπίας στην περίπτωση που η Ελλάδα αναγκαστεί να δαπανά λιγότερα ή της εκτεταμένης απώλειας αξιοπιστίας, στην περίπτωση που η Ελλάδα συνεχίζει να λειτουργεί όπως τώρα, πάντα κατά το αμερικανικό ίδρυμα. Η αποτυχία επομένως είναι εξασφαλισμένη ανεξαρτήτως της βραχυπρόθεσμης λύσης.
Στην από δω μεριά του Ατλαντικού όμως τα άμεσα διακυβεύματα είναι πολύ σοβαρά για να ασχολούνται μόνο με το τι θα συμβεί μακροπρόθεσμα. Αυτά ακριβώς τα ζητήματα υποτίθεται ότι θα έλυνε η σύνοδος κορυφής της ΕΕ που ορίστηκε για σήμερα Κυριακή, αφού πρώτα αναβλήθηκε η αρχικά προγραμματισμένη για τις 17 και 18 Οκτώβρη. Ειδικότερα, τα θέματα που βρίσκονται στην ατζέντα των ευρωπαίων ηγετών είναι η έκταση του κουρέματος του ελληνικού δημόσιου χρέους και ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν οι συνέπειες στο τραπεζικό σύστημα. Τελικά όμως ούτε και σήμερα πρόκειται να ληφθεί οριστική απόφαση, καθώς μέχρι και την Παρασκευή το βράδυ που γράφονταν αυτές οι γραμμές οι διαφωνίες μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας δεν είχαν γεφυρωθεί, με αποτέλεσμα να οριστεί νέα σύνοδος για την Τετάρτη 26 Οκτώβρη, έτσι ώστε η απόφαση της ΕΕ να παρουσιαστεί στη σύνοδο των 20 πλουσιότερων κρατών του κόσμου που θα γίνει στη Νίκαια της Γαλλίας στις αρχές Νοέμβρη, όπου και να λάβει την τελική της μορφή.

Για να γίνει κατανοητή η επίμονη άρνηση του Νικολά Σαρκοζύ σε οποιοδήποτε σχέδιο εκτεταμένου κουρέματος του ελληνικού δημόσιου χρέους, στο ύψος του 50-60% όπως συζητιέται, αρκεί να αναφερθεί ένα ποσοστό: 300%. Αυτή ακριβώς είναι η αξία του τραπεζικού συστήματος της Γαλλίας ως προς την ίδια την γαλλική οικονομία. Τρεις φορές μεγαλύτερος είναι ο τραπεζικός της τομέας! Τέτοια υπετροφική ανάπτυξη δεν παρατηρείται πουθενά αλλού. Ούτε στη Γερμανία όπου οι τράπεζες αντιστοιχούν στο 150% ούτε και στις ΗΠΑ, όπου αντιστοιχούν στο 50%! Με άλλα λόγια ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Γαλλία να βυθιστεί όλη της η οικονομία από ένα ενδεχόμενο ναυάγιο των τραπεζών της είναι πιο σοβαρός από οποιαδήποτε άλλη χώρα και πιο μεγάλος από ποτέ. Μάρτυρας η καταβαράθρωση της τιμής των μετοχών κορυφαίων τραπεζών, όπως για παράδειγμα της Σοσιετέ Ζενεράλ που από τις αρχές του χρόνου έχει χάσει τη μισή της τιμή.

Ένα ενδεχόμενο κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους στο ύψος του 50% ή του 60% θα είχε ως αποτέλεσμα οι γαλλικές τράπεζες να χρειαστούν κατεπειγόντως ενίσχυση των κεφαλαίων τους. Πού θα βρεθούν όμως αυτά τα χρήματα, σε μια συγκυρία όπως η σημερινή που οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου είναι καταδικασμένες σε αποτυχία, λόγω έλλειψης ρευστού και κυρίως ελπίδων ανάκαμψης; Η προφανής για την αστική τάξη και τις κυβερνήσεις απάντηση – ο κρατικός προϋπολογισμός, δηλαδή οι φορολογούμενοι – δεν ισχύει γιατί λόγω της οριακής κατάστασης στην οποία βρίσκονται τα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας, μια εκταμίευση τέτοιας αξίας θα οδηγούσε τους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας να της αφαιρέσουν το άριστα (ΑΑΑ) μια ώρα αρχύτερα. Έτσι θα πυροδοτούταν ένας νέος γύρος υποβαθμίσεων, αύξησης των επιτοκίων και του κόστους δανεισμού και κερδοσκοπικών επιθέσεων (όπως συνέβη με την Ιταλία και την Ισπανία τον Ιούλη και τον Αύγουστο) που θα καθιστούσε μονόδρομο τις πυροσβεστικές και κυρίως δαπανηρές επεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Κι εδώ ακριβώς έρχεται η γαλλική πρόταση που κάνει έξω φρενών το Βερολίνο: Τα κεφάλαια των γαλλικών τραπεζών να βρεθούν από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις δια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Η Μέρκελ απορρίπτει το ενδεχόμενο μετακίλησης του λογαριασμού στους γερμανούς φορολογούμενους, όπως ισχυρίζεται ότι θα συμβεί, επικαλούμενη τις ευρωπαϊκές συνθήκες και πιο προφανή επιχειρήματα, όπως ότι αυτοί που τόσα χρόνια κέρδιζαν από τις παχυλές αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων, να επωμιστούν τώρα και το κόστος…

Υπάρχουν όμως κι άλλα θέματα που σχετίζονται με το κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους, όπως για παράδειγμα το καθεστώς οικονομικής κατοχής της Ελλάδας και εξανδραποδισμού των εργαζομένων, στα οποία συμφωνούν πλήρως όχι μόνο Γάλοι και Γερμανοί αλλά ακόμη και οι μαριονέτες τους στην Αθήνα. Θέματα που παραμένουν εκτός συζήτησης, γιατί όλοι τους συμφωνούν…