Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016

Διαχείριση αποβλήτων

Μια ακόμη καταστροφική αργοπορία!
Tου Βασίλη Στοϊλόπουλου από την Ρήξη φ. 129 
Ένα από τα αγαπημένα σπορ της αδυσώπητης γραφειοκρατίας των Βρυξελλών είναι να θέτει σχεδόν επί παντός του επιστητού υψηλούς στόχους και μάλιστα οριζόντια για όλα τα κράτη-μέλη: φτωχά και πλούσια, οργανωμένα και ανοργάνωτα, ορεινά, νησιωτικά και πεδινά, προτεσταντικά, καθολικά ή ορθόδοξα.
Έτσι, οι στόχοι που τίθενται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανακύκλωση αστικών στερεών αποβλήτων με ορόσημο το 2030 είναι ομολογουμένως άφταστοι, ακόμα και για χώρες που έχουν κάνει τεράστια άλματα στη διαχείριση των αποβλήτων. Εάν τελικά επικρατήσουν οι απόψεις για την αναβάθμιση της ανακύκλωσης που επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τότε οι περισσότερες χώρες θα πρέπει να ανακυκλώνουν το 65% των αστικών τους αποβλήτων και το 75% των συσκευασιών και να οδηγούν προς υγειονομική ταφή το πολύ το 10%.
Όμως τα ποσοστά αυτά θα πρέπει να επιτευχθούν στο πλαίσιο της εφαρμογής του λεγόμενου «ενιαίου ποσοστού ανακύκλωσης», γεγονός που θα δυσκολέψει ακόμα και χώρες που έχουν επιτύχει ήδη υψηλό ποσοστό ανακύκλωσης. Ανακυκλώσιμα απόβλητα θα χαρακτηρίζονται πλέον εκείνα που θα μπορούν πραγματικά να αξιοποιούνται και να επαναχρησιμοποιούνται. Βεβαίως, η πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων θα παραμείνει πρώτη στην ιεράρχηση της διαχείρισης αποβλήτων, ακολουθούμενη κατά σειρά από την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, την ενεργειακή αξιοποίηση και την τελική διάθεση (ταφή) των υπολειμμάτων, ως τελευταία επιλογή.
Το τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα των χαμηλών επιδόσεων στην ανακύκλωση (βλ. πίνακα) το διαπιστώνουμε στο παράδειγμα της Γερμανίας. Εάν εφαρμοστούν πράγματι οι «νέες ιδέες» των Βρυξελλών για την αναβαθμισμένη ανακύκλωση, τότε το 64% της ανακύκλωσης που έχει σήμερα η Γερμανία αναμένεται να πέσει στο 40-50%. Προκειμένου δε να πετύχει τον ευρωπαϊκό στόχο του 65% θα πρέπει μέχρι το 2030 να επιτυγχάνει μια ετήσια αύξηση μεταξύ 0,9 και 1,6%, όταν τα τελευταία χρόνια η αύξηση αυτή κυμαινόταν στο 0,3%. Πολύ δύσκολο εγχείρημα, ακόμα και για την πλούσια και οργανωμένη Γερμανία.
Ακόμα και εκείνος που δεν ασχολήθηκε σε βάθος με το θέμα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων διαισθάνεται ότι, παρά τα τόσα ΚΠΣ και ΕΣΠΑ, «κάτι πήγε πολύ στραβά στην Ελλάδα». Όταν χώρες όπως το Βέλγιο και η Σουηδία έχουν μηδενίσει το ποσοστό της υγειονομικής ταφής, η Ελλάδα είναι, με 81%, η πρωταθλήτρια Ευρώπης. Όταν η Γερμανία, που παράγει τα περισσότερα στερεά απόβλητα στην Ε.Ε. (618 κιλά ετησίως ανά κάτοικο), μετά τη Δανία, επιτυγχάνει ποσοστό 64% στην ανακύκλωση και η Ελλάδα μόλις 19%, με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 44%, τότε πρέπει να αναρωτηθούμε σοβαρά για τα αίτια αυτής της κραυγαλέας αποτυχίας, ξεκινώντας από την ελλειμματική πολιτική διαχείριση του θέματος (σε όλες τις βαθμίδες και ιδιαίτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση) και την αδυναμία ανάληψης πολιτικού κόστους ακόμα και για ζητήματα κοινής λογικής.
Το «παράξενο» είναι όμως ότι ο επαναδιατυπωμένος από τη νέα κυβέρνηση Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) προβλέπει τέτοιες αξιοθαύμαστες επιδόσεις, αρκετές μάλιστα μέχρι το 2020! Μάλιστα, αυτό το προσεχώς «επίτευγμα» χαιρετίστηκε «ευμενώς» σχεδόν από όλους τους εμπλεκόμενους: επιστημονικοί φορείς, ΜΚΟ, τοπική αυτοδιοίκηση, ΜΜΕ, κρατικοδίαιτος επιχειρηματικός κόσμος κ.α. Όμως, ένα χρόνο μετά την επικύρωση του «αναμορφωμένου» ΕΣΔΑ της «πράσινης πολιτικής» και του «οικολογικού προτάγματος», βρισκόμαστε ακόμα, όπως έχει ήδη επισημανθεί, υπό το κράτος μιας –εν γένει – ασαφούς, καταστροφικής αργοπορίας. Σχεδόν ανεπαίσθητα για την κοινωνία, τα περιθώρια για την έγκαιρη, έως το 2020, υλοποίηση του «φιλόδοξου – οραματικού», γι’ αυτό και πανάκριβου και χρονοβόρου ΕΣΔΑ, στενεύουν επικίνδυνα. Μαζί, βεβαίως, και «επενδύσεις αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ».
Τελικά, αφού δεν μπορούν ν’ αλλάξουν πλέον οι «φιλόδοξοι» στόχοι του ΕΣΔΑ, τουλάχιστον να γίνει άμεσα η παράταση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των στόχων για μία πενταετία (2025) τουλάχιστον. Ακόμα κι αυτό όμως δεν αρκεί, αν δεν εφαρμοστούν και στη Ελλάδα όλοι οι διεθνείς κανόνες που αναγορεύουν τη διαχείριση των αποβλήτων από την τοπική αυτοδιοίκηση σε υγιή οικονομική δραστηριότητα, αν δεν υπάρξει συνεχής και σε βάθος ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων και αν η ελληνική δημόσια διοίκηση δεν γίνει ικανή και αξιόπιστη, ώστε να ρυθμίζει και να ελέγχει αποτελεσματικά και κυρίως να μεγιστοποιεί το όφελος στην εθνική οικονομία και στην προστασία του περιβάλλοντος.

ΥΓ. Αρχές Δεκεμβρίου, η Ελλάδα κλήθηκε να πληρώσει το τέταρτο κατά σειρά εξαμηνιαίο πρόστιμο για τις εναπομείνασες χωματερές, που ακόμα λειτουργούν ή δεν έχουν ακόμα αποκατασταθεί. Όσο οδυνηρό και κυνικό αν φαίνεται, ιδιαίτερα σε εποχές οικονομικής κρίσης, το πρόστιμο για τις χωματερές θα πρέπει να το συνηθίσουμε, αν και σταδιακά μειούμενο, και για τα επόμενα εξάμηνα, εφόσον δεν προχωρούν τα απαραίτητα έργα σε όλη τη χώρα. Εν τω μεταξύ, τρέχει και το ημερήσιο πρόστιμο των 30.000 ευρώ για τα επικίνδυνα απόβλητα.
Ανάρτηση από: http://ardin-rixi.gr