Μεγάλη έκπληξη έχουν προκαλέσεις οι αποκαλύψεις των panama papersκαι
φαίνεται πώς έρχονται «κουτί» στην κυβέρνηση των νέο-προσήλυτων στον φιλελευθερισμό,
στη «νέα δεξιά» που κυβερνάει την χώρα, παριστάνοντας την αριστερο-πατριωτική, αντι-μνημονιακή
και πολέμια της διαφθοράς και διαπλοκής.
Όλοι μαζί – σαν τα παιδάκια που μένουν με ανοιχτό το στόμα κοιτάζοντας
τραινάκια που τρέχουν στη βιτρίνα καταστημάτων παιχνιδιών ή τους ακροβάτες σε ένα
τσίρκο – ανακαλύπτουν ή προσποιούνται ότι τώρα ανακαλύπτουν, με αγανάκτηση μάλιστα,
τον καπιταλισμό. Προς Θεού, εμείς δεν ξέραμε τίποτα. Γίνονται τέτοια αίσχη!! Υπάρχει
τέτοιος αδήλωτος και φοροδιαφεύγον πλούτος ;; κλπ. Υπάρχει τέτοια διαπλοκή μεταξύ
εξουσίας – η τέλος πάντων με ένα μέρος της, διεφθαρμένο – και μεγάλων εταιρειών,
τραπεζών κλπ!! Απίστευτο!!! Πρέπει να «χτυπήσουμε» την διαπλοκή και την διαφθορά.
Προσοχή: την διαπλοκή και την διαφθορά, όχι το «σύστημα», όχι το κεφαλαιοκρατικό
σύστημα, τις υπάρχουσες σχέσεις παραγωγής. Όχι. Απλά πρέπει να κάνουμε το «σύστημα»
να «δουλεύει» με κανόνες διαφάνειας, σεβασμό στον πολίτη κλπ κλπ. «Διαφάνεια στην
Ευρώπη, τώρα!», όπως απαιτεί και ο Γιάννης[1] Βαρουφάκης
* (Εφ Συν, 23/3/16)
Με δυο λόγια θέλουμε έναν «καπιταλισμό» χωρίς τα «κακά» του,
όπως το ήθελαν πάντοτε οι πιο συνεπείς επικριτές του για λογαριασμό των μικροαστών.
Όπως π.χ. ο μακαρίτης Προυντόν, που γι’ αυτό είχε δεχτεί σφοδρή κριτική από τον
επίσης μακαρίτη Κ. Μαρξ [2].
Αυτός ο καπιταλισμός – ο κεφαλαιοκρατικός
τρόπος παραγωγής – που έχει εξελιχθεί σε μονοπωλιακό και ζει χρόνια τώρα το ιμπεριαλιστικό
του στάδιο έχει δημιουργήσει τεράστιες ανισότητες πλούτου μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων εθνών,
κρατών και λαών και φυσικά μεταξύ των τάξεων. Αυτών που κατέχουν τα μέσα παραγωγής
και την απαραίτητη εξουσία και των υπόλοιπων που στερούνται αυτών. Έτσι το «μισό
του παγκόσμιου πλούτου ανήκει στο 0,7% του πληθυσμού», σύμφωνα με τις ετήσιες Εκθέσεις
Διεθνούς Πλούτου (Global Wealth Reports) του Ινστιτούτου Έρευνας της ελβετικής τράπεζας
Credit Suisse που περιέχουν πολλά διαφωτιστικά στοιχεία για τον παγκόσμιο πλούτο.
Τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα
ότι η κατανομή του διεθνούς πλούτου γίνεται ολοένα και πιο ανισομερής και, παρά
την οικονομική κρίση, οι εκατομμυριούχοι αυξάνουν τον πλούτο τους. Σύμφωνα με την
έκθεση της τράπεζας για το 2015, περίπου ο μισός πλούτος της υφηλίου (το 45,2%)
ανήκει στους εκατομμυριούχους, οι οποίοι αποτελούν το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα εύπορα κοινωνικά στρώματα που αποτελούν το 7,3% του
πληθυσμού και κατέχουν περίπου 40% του πλούτου. Οι υπόλοιποι κάτοικοι της υφηλίου,
το 92%, κατέχουν μόνο το 15,4% του πλούτου, και η πλειοψηφία από αυτούς, το
71%, κατέχει μόλις 3% του παγκόσμιου πλούτου.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα
καταδεικνύουν πως το 1% ενισχύθηκε την περίοδο της κρίσης. Ειδικότερα το πλουσιότερο
1% των Ελλήνων κατείχε το 2000 το 54,1% του πλούτου, το 2007 το 48,6%, ενώ το
2014 το 56,1%.
Αν πάρουμε υπόψη μας ότι
147 εταιρείες ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία - Σύμφωνα με ανάλυση του Ελβετικού
Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας [3] - τότε
πολύ εύκολα καταλαβαίνουμε τη σύνδεση μετά ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής, των
τραπεζών και φυσικά της κατάληψης θέσεων στην κατάληψη της εξουσίας.
Αυτή η κατάσταση – απαράδεκτη
για την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων – πως μπορεί να αλλάξει; Ο αξέχαστος
Κ. Μαρξ μας είπε ότι μόνο με μια ριζική αλλαγή των παραγωγικών σχέσεων και με έναν
άλλο τρόπο οργάνωσης της όλης ζωής των ανθρώπων. Μόνο δηλαδή αν αφαιρεθεί η ιδιοκτησία
των μέσων παραγωγής από τα χέρια των ιδιοκτητών τους και περάσει στην συνεταιριστικά
οργανωμένη κοινωνία, στους εργαζόμενους. Διευκρίνιζε δε, πώς αυτό μπορεί να γίνει
μόνο κάτω από την ηγεσία και πρωτοβουλία της εργατικής τάξης.
Ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος
παραγωγής και η κοινωνία που τον έχει σαν βάση του – μαζί με αυτό που αποκαλούμε
«εποικοδόμημα» - είναι άκρως ανταγωνιστικός. Δεν υπάρχει ανταγωνισμός μόνο μεταξύ
των τάξεων, κεφαλαίου / εργασίας, αλλά και μεταξύ των ίδιων των κεφαλαιοκρατών,
γενικότερα των αστών κάθε λογής και κατηγορίας. Και υπάρχει μια στοιχειακή προσπάθεια
όλων τους να ξεφύγουν από τους κανόνες που έχουν οι ίδιοι θεσπίσει για την «ομαλή»
λειτουργία της δικής τους οικονομικής και πολιτικής ζωής. Αλλά, όπως πολύ εύστοχα
είχε παρατηρήσει ο Μαρξ «Η στάση του αστού απέναντι στους θεσμούς
του καθεστώτος», δεν είναι αυτή που περιμένουμε ή που ισχυρίζεται ότι σέβεται
ο ίδιος:
«Ο καλός μας άνθρωπος
αντιλαμβάνεται πάλι την κυριαρχία του Ιερού, εδώ όπου κυριαρχούν εντελώς εμπειρικές
συνθήκες. Η στάση του αστού απέναντι στους θεσμούς του καθεστώτος του είναι σαν
του Εβραίου απέναντι στο Νόμο. Τους παραβιάζει στο βαθμό που μπορεί να το κάνει
σε κάθε ατομική περίπτωση, αλλά θέλει να τους τηρούν όλοι οι άλλοι. Αν όλοι οι αστοί,
σαν μια μάζα και ταυτόχρονα, επρόκειτο να παραβιάζουν τους αστικούς θεσμούς, θα
έπαυαν να είναι αστοί – αυτό, βέβαια, ποτέ δεν θα το κάνουν και με κανένα τρόπο
δεν εξαρτιέται από τις επιθυμίες τους και την θέληση τους. Ο ακόλαστος αστός παραβιάζει
το γάμο και κάνει κρυφά μοιχεία, ο έμπορος παραβιάζει τους θεσμούς της ιδιοκτησίας
στερώντας την ιδιοκτησία των άλλων με την κερδοσκοπία, τη χρεωκοπία, κτλ, ο νεαρός
αστός γίνεται ανεξάρτητος από την οικογένεια του, αν μπορεί – καταργώντας στην πράξη
την οικογένεια στο βαθμό που αφορά τον ίδιο. Αλλά, γάμος, ιδιοκτησία, οικογένεια,
παραμένουν απρόσβλητα, στην θεωρία, διότι αποτελούν την πρακτική βάση που πάνω της
η αστική τάξη έχει οικοδομήσει την κυριαρχία της, και διότι στην αστική τους μορφή
αποτελούν τους όρους που κάνουν τον αστό αστό, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η συνεχής
παραβίαση του Νόμου κάνει τον θρήσκο Εβραίο έναν θρήσκο Εβραίο. Αυτή η στάση του
αστού απέναντι στους όρους της ύπαρξης του αποκτάει μια από τις καθολικές της μορφές
στην αστική ηθική.» [4]
Το μυστικό για όλα αυτά
που παρατηρούμε και σήμερα – δηλαδή τη «διαφθορά», την διαπλοκή κλπ – το είχε αποκαλύψει
ο Μαρξ πολύ νωρίς. Πολύ πριν κυκλοφορήσει ο πρώτος τόμος του «Κεφαλαίου». Εκεί μέσα
λοιπόν δείχνει ότι ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής εμφανίστηκε, αναπτύχθηκε
και γιγαντώθηκε χάρη σε μια σειρά σκάνδαλα, το κρατικό χρέος, την απάτη, την αποικιοκρατία,
την διαπλοκή και όλα τα ωραία «φρούτα του κακού» που προσποιούνται ότι ανακαλύπτουν
για πρώτη φορά οι «σωτήρες» μας.
Ο Πωλ Σουήζυ μάλιστα εξήγησε
ότι δεν χαρακτήρισε τον «μονοπωλιακό καπιταλισμό» «κρατικό μονοπωλιακό
καπιταλισμό, γιατί έτσι θα έδινε την εντύπωση ότι το κράτος τώρα «ανακατεύτηκε»
με τον καπιταλισμό. Ενώ στην πραγματικότητα πήρε ενεργό μέρος στο στέριωμα και την
επέκταση του. Όποιος λοιπόν θέλει να κόψει τον ομφάλιο λώρο κεφαλαιοκρατικής οικονομίας
και κράτους, όπου μέσα σε αυτή την σχέση αναπτύσσονται σχέσεις διαπλοκής και διαφθοράς,
χωρίς να αμφισβητεί τη βάση αυτού του συστήματος τρία τινά συμβαίνουν:
α – Ασκεί μια «μικροαστική» κριτική στο σύστημα, σαν αυτή του Προυντόν
και όλων όσων έχουν κατά καιρούς υπερασπιστεί τον μικροαστό.
β – Συνειδητά αποκρύπτει την βαθύτερη ουσία αυτού του συστήματος
προκειμένου να το διασώσει παραπλανώντας ταυτόχρονα τις λαϊκές-εργαζόμενες μάζες.
γ – Έχοντας καταλάβει την εξουσία θέλει να πάρει ενεργά μέρος σε
μια νέα κατανομή κερδών και συνεργασίας με το κεφάλαιο – δηλαδή θέλει απλά ξαναμοίρασμα
της τράπουλας της διαπλοκής και της «διαφθοράς».
Μπορεί βέβαια να συμβαίνουν
και τα τρία μαζί. Το μόνο που δεν μπορεί να συμβαίνει είναι να υπηρετούνται τα βασικά
και μόνιμα συμφέροντα των πλατειών και εργαζόμενων μαζών.
[1] Εγώ διατηρώ την ορθογραφία που με έμαθαν στο σχολείο μου.
[2] «Στην πραγματικότητα κάνει ό,τι κάνουν όλοι οι καλοί αστοί.
Όλοι τους λένε ότι ο συναγωνισμός, το μονοπώλιο κτλ. κατ' αρχήν, δηλ. παρμένα σαν
αφηρημένες ιδέες, είναι οι μόνες βάσεις της ζωής, στην πράξη όμως δεν είναι καθόλου
τέλειες. Όλοι τους θέλουν τον συναγωνισμό, χωρίς τις ολέθριες συνέπειες του συναγωνισμού.
Όλοι τους θέλουν το αδύνατο, δηλαδή θέλουν αστικούς όρους ζωής, χωρίς τις αναγκαίες
συνέπειες αυτών των όρων. Όλοι τους δεν καταλαβαίνουν ότι η αστική μορφή της παραγωγής
είναι ιστορική και παροδική μορφή, ακριβώς όπως ήταν και η φεουδαρχική μορφή. Το
λάθος αυτό προέρχεται από το ότι γι αυτούς ο αστός άνθρωπος είναι η μόνη δυνατή
βάση κάθε κοινωνίας, από το ότι δεν μπορούν να φανταστούν μια κοινωνική κατάσταση,
όπου ο άνθρωπος θα έχει πάψει να είναι αστός "[Βλ.Κ.Μάρξ-'Ενγκελς:"Διαλεχτά'Εργα",
τ.ΙΙ, σελ.523,524,526,εκδ.Κ.Ε]
[3] ΤΟ
ΒΗΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 21/10/2011
[4] Κ. Μαρξ – Φρ. Ένγκελς: «Γερμανική Ιδεολογία», τ. 1, σελ.
254 – εκδ. Gutenberg, μετ. Κ. Φιλίνης
Ανάρτηση από: http://istrilatis.blogspot.gr
