Tου ΓΙΑΝΝΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
Νυχτερινός διαβάτης των διάφορων ιστοχώρων – αρχικά της αριστεράς και μετά των υπόλοιπων – και τακτικός επισκέπτης του ΟΙΣΤΡΟΥ, «έπεσα», αργά το βράδυ ή καλύτερα νωρίς το πρωί της Τετάρτης, πάνω στο άρθρο του κ. Λευτέρη Ριζά με τίτλο «Ηθική και πολιτική». Το διάβασα και με αιφνιδίασε μπορώ να πω ευχάριστα. Γιατί το άρθρο του κ. Αξελού το είχα ήδη διαβάσει στον ΔΡΟΜΟ – αρχικά είχα ακούσει την ομιλία του κ Αξελού στο Festival Resistance, όπου μου είχε προκαλέσει κάποιες απορίες αλλά λίγα θυμόμουνα από αυτά που είχε πει – και το είχα δει και σε άλλα sites και Facebook να αναπαράγεται. Με αιφνιδίασε ευχάριστα γιατί διάβασα μια κριτική που κάλυπτε και δικές μου απορίες και ενστάσεις, ήδη από τη πρώτη στιγμή.
Επειδή είμαι και από αυτούς που ψάχνω την βιβλιογραφία στην οποία παραπέμπουν οι αρθρογράφοι – εφ ‘ όσον βέβαια την έχω διαθέσιμη σπίτι μου ή μπορώ σχετικά εύκολα να ανατρέξω – βρήκα χωρίς κάποια δυσκολία και το έργο του Χ. Μαρκούζε για τον «Λόγο και Επανάσταση». Ξαναδιάβασα και το πρωτότυπο κείμενο του κ. Λ. Αξελού για να το φρεσκάρω. Θέλω λοιπόν να προσθέσω κάποιες λίγες σκέψεις σε αυτά που έγραψε ο κ. Λ.Ριζάς και που, επαναλαμβάνω, με βρίσκουν σύμφωνο.
Γράφει στο κείμενο του ο κ. Λ. Αξελός ότι «Οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι η αδυναμία μας στην οικονομική σφαίρα, αντικειμενική και υποκειμενική, μπορεί να αντισταθμιστεί από τη δύναμη ενός ηθικοπολιτικού προτάγματος που είναι αυτό που ως όραμα εμπνέει τις μεγάλες μάζες να εισβάλουν στον χώρο που ρυθμίζονται τα πεπρωμένα τους.»
Δεν είμαι βέβαιος τι ακριβώς θέλει να πει, τι εννοεί, ο κ. Λ.Α. με αυτό. Μου φαίνεται λίγο ακατανόητο. Οφείλουμε να κατανοήσουμε την αδυναμία μας στην οικονομική σφαίρα ! Δηλαδή οφείλουμε να καταλάβουμε αυτό που ήδη ξέρουμε; Ότι δηλαδή τα μέσα παραγωγής δεν ανήκουν σε εμάς, τους παραγωγούς, την εργατική τάξη ή έστω το λαό; Μα το ξέρουμε αυτό. Ξέρουμε και καθημερινά το κατανοούμε ότι αυτά ανήκουν στους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής. Αυτό άλλωστε το ξέρει η κοινωνία, το επαναλαμβάνουν χρόνια τώρα όλοι οι σοσιαλιστές και γι αυτό στα προγράμματα τους ζητάνε την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Αυτό δεν αποτελεί αδυναμία ούτε αντικειμενική ούτε υποκειμενική. Αυτή είναι η καπιταλιστική πραγματικότητα.
Αυτή την αδυναμία όλοι οι σοσιαλιστές και τα κόμματα τους, από την πρώτη στιγμή που άνοιξαν τα μάτια τους και διατύπωσαν την κριτική τους στον καπιταλισμό και κάλεσαν τις εργαζόμενες τάξεις σε αγώνα εναντίον του, για μια σοσιαλιστική κοινωνία, διακήρυξαν πώς θα την ξεπεράσουν με την «απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών», με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Και ασχολήθηκαν με την οργάνωση της τάξης και του αγώνα της που είχε κάθε συμφέρον να εκτελέσει αυτή την απαλλοτρίωση. Αυτό θεώρησαν ως το πρώτο, το μοναδικό και μεγάλο πρόταγμα τους.
Ο κύριος Αξελός φαίνεται ότι αυτό το ξεχνάει, όπως φαίνεται πως νόμισε ότι μίλαγε ή γράφει, σε ακροατήριο μάζας συντηρητικών, αφελών ίσως χριστιανών και όχι ανθρώπων που έχουν κάποια σχέση με την αριστερά, τη θεωρία της και τους αγώνες της. Κι έτσι στη θέση του αγώνα, της οργάνωσης του κλπ μας έβαλε τη δική του χριστιανική και άκρως ιδεαλιστική πρόταση για τη δύναμη ενός ηθικοπολιτικού προτάγματος που αυτό εμπνέει τις μάζες «να εισβάλουν στον χώρο που ρυθμίζονται τα πεπρωμένα τους.» . Μα είμαστε στα καλά μας τώρα; Η αναγνώριση – ήδη από αστούς διανοούμενους – της ύπαρξης της ταξικής πάλης που ο Μαρξ την πήρε και την ανέδειξε σε κεντρικό αξίωμα της θεωρίας του, αποτελεί «ηθικοπολιτικό πρόταγμα»; Ως ηθικο-πολιτικό πρόταγμα το έθεσε ο Χριστός με τη διδασκαλία του. Όχι ο Μαρξ και οι συνεχιστές του. Ως ηθικοπολιτικό πρόταγμα μπορεί να το κατάντησαν οι σοσιαλδημοκράτες και οι διάφοροι αστοί μεταρρυθμιστές και φιλάνθρωποι. Ο κύριος Φώτης Κουβέλης π.χ. και η ΔΗΜΑΡ του, που πρώτα θέλουν να σώσουν την Ελλάδα και την Ευρώπη και αφού θα το υποστούμε σαν καλά παιδιά, τότε θα συναντήσουμε το νέο παράδεισο.
Μήπως ο κ. Λ. Αξελός έχει κάνει λάθος στον πολιτικό χώρο που ανήκει; Εγώ, που τίποτα δεν με συνδέει μαζί του, όπως τον κ. Λ. Ριζά, δεν έχω κανένα πρόβλημα να ρωτήσω ευθέως και ευθαρσώς: ο κ. Αξελός είναι αριστερός, χριστιανός ή από καθέδρας σοσιαλιστής, όπως ακριβώς τον περιγράφει το Κομμουνιστικό Μανιφέστο; Που νιώθει για τις εργαζόμενες μάζες μια ηθική υποχρέωση για τη βελτίωση της ζωής τους;
Δεν έχω διαβάσει ιδιαίτερα τον Γκράμσι – επειδή οι εισαγωγείς του στην Ελλάδα συνέβηκε να είναι όλοι ευρωκομμουνιστές μου είχε δημιουργήσει κάποια απωθητικά αντανακλαστικά. Αν ο άνθρωπος λέει αυτό που γράφει ο κ. Λ. Αξελός, μάλλον δίκιο είχα. Μακάρι να ισχύει αυτό που γράφει ο κ. Ριζάς. Ο κ. Αξελός να μην έχει καταλάβει τι λέει και εννοεί ο Γκράμσι.
Εκείνο που εύκολα βρήκα και διαπίστωσα είναι τι γράφει ο Μαρκούζε. «Από την εποχή της Γερμανικής Μεταρρύθμισης οι μάζες είχαν εξοικειωθεί με το γεγονός ότι, γι αυτές, η ελευθερία ήταν μια «εσωτερική αξία» που συμβιβαζόταν με κάθε μορφή δουλείας, ότι η δέουσα υπακοή στην υπάρχουσα εξουσία αποτελούσε προϋπόθεση της αιώνιας σωτηρίας και ότι ο μόχθος και η ευτυχία ήταν μια ευλογία στα μάτια του Κυρίου. Μια μακρά διαδικασία πειθαρχικής άσκησης είχε εσωτερικεύσει τα αιτήματα για ελευθερία και λογικότητα στη Γερμανία» [Λόγος και Επανάσταση», εκδ. ύψιλον, σελ. 33].
Αυτή η «εσωτερίκευση» μήπως είναι το μεγάλο ηθικοπολιτικό πρόταγμα για το οποίο μας μιλάει ο κ Αξελός; Μήπως αυτό το πρόταγμα θα αποτελέσει τη βάση μιας νέας σοσιαλδημοκρατικής υποταγής ακριβώς όσων σήμερα υποφέρουν από «την αδυναμία μας στην οικονομική σφαίρα», που εμείς καλούμαστε να την υπερκεράσουμε ηθικοπολιτικά; Με αυτά που γράφει και όπως τα γράφει – διατυπώνει – ο κ. Αξελός νομίζω ότι αυτό εννοεί. Τώρα να το καταλαβαίνει ή όχι είναι αποκλειστικά δικό του ζήτημα.
Κάτι τελευταίο. Καλός ο βερμπαλισμός, αρκεί να μην αφορά σχολική έκθεση ιδεών. Αλλά πολύ κακός όταν προσπαθεί να καλύψει σημαντικά θέματα της θεωρίας, της πολιτικής και της τακτικής της -αριστεράς. Τι την ήθελε την αναφορά στον Χέρμαν Μέλβιλ ο κ. Αξελός; Που κολλάει αυτό που είχε διατυπώσει ο αμερικανός συγγραφέας με το θέμα που διαπραγματεύεται ό ίδιος; "Για να γράψεις ένα μεγάλο βιβλίο, πρέπει να διαλέξεις ένα μεγάλο θέμα. Αυτό που άπαξ και θα το έβρισκε κανείς, θα ξεκαθάριζαν και όλα τα υπόλοιπα" σύμφωνα με τον Μέλβιλ. Μόνο που οργάνωση του αγώνα – όπως και η ίδια η ζωή – δεν είναι ένα «μεγάλο βιβλίο», που διαλέγεις το θέμα του και μπορείς να το χειριστής όπως εσύ, ο συγγραφέας, θέλει. Η ζωή και οι κοινωνικο-πολιτικοί αγώνες έχουν πολλές στροφές, κρύβουν πολλές εκπλήξεις, και γι αυτό τίποτα δεν είναι εύκολο για τους επαναστάτες. Ο Μέλβιλ έκανε ό,τι ήθελε μα τη φάλαινα και τον καπετάνιο. Δυστυχώς η αριστερά και οι ηγέτες της δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια.
Ανάρτηση από: http://istrilatis.blogspot.gr
