Του Κώστα Βενιζέλου
Τις
πρωινές ώρες της 10ης Μαΐου 1956, οι Βρετανοί κατακτητές, οδήγησαν στην αγχόνη
τον Μιχαλάκη Καραολή και τον Ανδρέα Δημητρίου. Ήταν οι πρώτες εκτελέσεις
αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Με τις εκτελέσεις αυτές ο νέος κυβερνήτης της
αποικιοκρατικής δύναμης, Χάρντιγκ, επιχειρούσε να δείξει αποφασιστικότητα και
σκληρότερο πρόσωπο για την επιβολή της κατοχικής κυριαρχίας του. Ο Καραολής
ήταν 22 χρόνων, μέλος των εκτελεστικών ομάδων της ΕΟΚΑ. Μαζί με τον συναγωνιστή
του Ανδρέα Παναγιώτου, εκτέλεσαν Κύπριο συνεργάτη των Βρετανών. Ο Καραολής
καταδικάσθηκε σε θάνατο. Ο Δημητρίου ήταν 21 χρόνων. Με έντονη δράση στην
Οργάνωση, συνελήφθη τον Νοέμβριο του 1955, μετά που πυροβόλησε εναντίον
Βρετανού των μυστικών υπηρεσιών. Ο Βρετανός δεν σκοτώθηκε, ωστόσο, ο Δημητρίου
καταδικάσθηκε σε θάνατο.
Με το άκουσμα της εκτέλεσης τους από το
αποικιοκρατικό ραδιόφωνο, η ΕΟΚΑ εκτέλεσε δυο Βρετανούς δεκανείς που είχε
απαγάγει. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ανδρέα Κάρυο «επρόκειτο για μια ενέργεια που
αποδοκιμάσθηκε από την κυπριακή κοινωνία με αποτέλεσμα να μην επαναληφθεί». Οι
εκτελέσεις των Καραολή και Δημητρίου προκάλεσαν έντονες κινητοποιήσεις σε
Ελλάδα και Κύπρο. Στην Ελλάδα είχαν σημειωθεί και συγκρούσεις με την αστυνομία,
με νεκρούς και τραυματίες στην Αθήνα.
Παράλληλα, προκλήθηκε πολιτικός σεισμός και
υπήρξαν πιέσεις για παραίτηση της κυβέρνησης Καραμανλή. Η κυβέρνηση δεν
παραιτήθηκε, παραιτήθηκε, όμως, ο υπουργός Εξωτερικών, Θεοτόκης. Τον
αντικατέστησε ο Ευάγγελος Αβέρωφ. Στο πλαίσιο, πάντως, των αντιδράσεων στους
Βρετανούς, η οδός όπου βρισκόταν το κτίριο της Βρετανικής πρεσβείας
μετονομάσθηκε «σε οδό Καραολή και Δημητρίου». Κάτι ήταν κι αυτό, μαζί με την
καθολική αντίδραση.
Οι εξελίξεις οδήγησαν σε σκληρότερα μέτρα από
τους Βρετανούς στην Κύπρο. Η προσπάθεια καταστολής προκαλούσε περισσότερες
συγκρούσεις, δείχνοντας πως η πρόθεση της κατοχικής δύναμης δεν ήταν η
συνεννόηση, η εκτόνωση της κρίσης, αλλά η σύγκρουση.
Οι εκτελέσεις προκάλεσαν και συζητήσεις/ αντιδράσεις και στη Βρετανία.
Ανταπόκριση του Κ. Χατζηαργύρη στον Φιλελεύθερο ( 13.5.1956), αναφέρει πως στο
“Ντέιλι Μίρρορ” ο Ρίτσαρντ Κρόσμαν έγραψε τα εξής: «…η 10η Μάιου θα είναι μη
τιμώσα την Αγγλική ιστορίαν.
Ανάρτηση από: https://slpress.gr/
