Κυριακή 26 Αυγούστου 2018

Οι τρεις εστίες πυρκαγιάς

Του Βασίλη Βιλιάρδου

Η Ιταλία και η Ελλάδα με φόντο την Ευρωζώνη, καθώς επίσης οι Η.Π.Α. με την κήρυξη του εμπορικού, χρηματοπιστωτικού και νομισματικού πολέμου εναντίον όλων των άλλων ισχυρών δυνάμεων του πλανήτη, αποτελούν τους μεγάλους σημερινούς κινδύνους – την ίδια στιγμή που οι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες και το παγκόσμιο χρέος έχουν σπάσει όλα τα προηγούμενα ιστορικά ρεκόρ.

Επικαιρότητα

Ξεκινώντας από την Ιταλία, είναι σίγουρα η χώρα που θα βρεθεί στο στόχαστρο, στη θέση που είχε η Ελλάδα το 2010 – ενώ το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τις δηλώσεις του επικεφαλής της «Λίγκα του Βορά», σύμφωνα με τις οποίες οι κερδοσκόποι χάνουν το χρόνο τους. Στην προσπάθεια του δηλαδή να αντιπαρατεθεί με τις μαζικές εκροές κεφαλαίων από τη χώρα, οι οποίες οφείλονται στην πεποίθηση ότι η συγκυβέρνηση θα θελήσει να εφαρμόσει το προεκλογικό της πρόγραμμα (αυξάνοντας το ήδη δυσθεώρητο χρέος επί πλέον στα τεράστια τραπεζικά προβλήματα, οπότε θα βρεθεί αντιμέτωπη με την έξοδο από το ευρώ), κατηγορεί τους κερδοσκόπους – ενώ την ίδια στιγμή ο υπουργός οικονομικών ταξιδεύει στην Κίνα (αντί της Ρωσίας που είχε επιλέξει η Ελλάδα το 2015) με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, δηλώνοντας πως η Ιταλία είναι η καλύτερη χώρα στον κόσμο για επενδύσεις!

Οι κερδοσκόποι πάντως, όπως αποκαλεί τους επενδυτές κεφαλαίων, σίγουρα δεν χάνουν το χρόνο τους – έχοντας ήδη δραστηριοποιηθεί στην αγορά των CDS (=ασφάλεια ομολόγων έναντι χρεοκοπίας μίας χώρας), όπως ακριβώς στην Ελλάδα το 2009, με αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα ασφάλιστρα κινδύνου να έχουν εκτοξευθεί στο 2,6% (γράφημα). Δηλαδή, για να ασφαλίσει κανείς σήμερα ιταλικά ομόλογα αξίας 1.000.000 € θα πρέπει να πληρώνει ετήσια 26.000 € – οπότε περισσότερα από ότι για τα ομόλογα της Βραζιλίας που βιώνει μία τεράστια κρίση ή κατά πολύ περισσότερο σε σχέση με τη Ρωσία που υφίσταται τις νέες κυρώσεις των Η.Π.Α.
Εάν υποτιμηθεί δε το αξιόχρεο της Ιταλίας από τις εταιρείες αξιολόγησης (κάτι δύσκολο αφού στηρίζεται από τον πρόεδρο Trump λόγω της πρόθεσης του να «τιμωρήσει» τη Γερμανία), οπότε αμέσως μετά των τραπεζών, οι κερδοσκόποι θα κερδίσουν τεράστια ποσά – τεκμηριώνοντας πως οι οικονομικοί πόλεμοι δεν κοστίζουν αλλά, αντίθετα, είναι αρκετά προσοδοφόροι.Βέβαια, κανένας δεν επιτίθεται σε μία χώρα καλά οχυρωμένη (=με υγιή οικονομία), αλλά μόνο όταν διαπιστώνει μεγάλες ρωγμές στην άμυνα της – με πρόσφατο παράδειγμα την Τουρκία, καθώς επίσης την Αργεντινήπροηγουμένως, οι οποίες δέχθηκαν μεγάλες επιθέσεις στα αδύναμα και ανυπεράσπιστα νομίσματα τους.
Εύλογα πάντως τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων της Ιταλίας έχουν υπερβεί το 3,14% (πηγή) παρά το ότι στηρίζονται από την ΕΚΤ (QE – κάτι που δεν υπήρχε την εποχή της Ελλάδας), αφού οι επενδυτές πρέπει να πληρώνουν ασφάλιστρα 2,6% – ενώ είναι υψηλότερα από το ρυθμό ανάπτυξης της χώρας (1,1% τον Ιούλιο), οπότε θα συνεχίσει να αυξάνεται το δημόσιο χρέος. Εάν βέβαια υποχρεωνόταν να προσφύγει στην Τρόικα, τότε θα εμφανίζονταν πολλοί σκελετοί στις ντουλάπες της – μεταξύ άλλων στο έλλειμμα της, που ασφαλώς είναι πολύ μεγαλύτερο από το επίσημο -2,3%.
Η δεύτερη εστία πυρκαγιάς
Ελπίζοντας να τα καταφέρει η Ιταλία, από την οποία εξαρτάται το μέλλον της Ευρωζώνης (όχι του ευρώ, αφού η Γερμανία έχει λάβει τα μέτρα της, ανάλυση), η κατάσταση της δεν σημαίνει πως η Ελλάδα θα πάψει να ευρίσκεται στο «κάδρο» – ειδικά μετά την έξοδο της από τις τρεις δανειακές συμβάσεις, όπου θα υποχρεωθεί να προσφύγει στις αγορές για να χρηματοδοτηθεί, βαδίζοντας κυριολεκτικά ξυπόλητη στα αγκάθια.
Έχοντας περιγράψει ήδη τη διάσωση της χώρας ως την πλέον αποτυχημένηστην ιστορία (για τους Έλληνες βέβαια), ορισμένα άλλα μεγέθη το τεκμηριώνουν ακόμη καλύτερα. Για παράδειγμα, το σύνολο των μέτρων λιτότητας, τα οποία υπολογίζονται στα 80 δις € – για να καλυφθεί το έλλειμμα των 36 δις € περίπου που μας φόρτωσε η ΕΛΣΤΑΤ, γεγονός που σημαίνει πως τα υπόλοιπα 46 δις € κάηκαν κυριολεκτικά από την ύφεση που προκλήθηκε στη χώρα.
Ειδικότερα οι θετικές «ισοσκελίσεις» του προϋπολογισμού, καθώς επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, δεν επιτεύχθηκαν με την άνοδο του ρυθμού ανάπτυξης όπως θα ήταν σωστό, αλλά κυριολεκτικά με τη ληστεία του ιδιωτικού τομέα – με αποτέλεσμα σήμερα να μην είναι μόνο το κράτος χρεοκοπημένο κατά πολύ περισσότερο από το 2010, αλλά, επίσης, οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά (όταν δεν χρεοκοπεί επίσημα το κράτος, χρεοκοπούν οι Πολίτες του – οι περιουσίες και τα εισοδήματα των οποίων μεταφέρονται στο δημόσιο και από εκεί στους πιστωτές, μέσω της υψηλής φορολόγησης/μείωσης των δαπανών).
Περαιτέρω, χάθηκαν σχεδόν 66 δις € ΑΕΠ από το 2008 έως το 2017, τα νοικοκυριά απώλεσαν πάνω από το 30% των περιουσιακών τους στοιχείων, η πτώση των τιμών των ιδιωτικών ακινήτων υπερέβη το 50% (περί τα 600 δις € απώλειες), των δημοσίων πολύ περισσότερο (από 300 δις € που τα υπολόγιζε το ΔΝΤ το 2010 κάτω από 50 δις €), η χρηματιστηριακή αξία των εισηγμένων κατέρρευσε (χάθηκαν πάνω από 150 δις €) κοκ. – ενώ την ίδια χρονική περίοδο τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών και τα χρέη προς το δημόσιο και τους οργανισμούς του εκτοξεύθηκαν πάνω από τα 230 δις €, από αμελητέα προηγουμένως.
Εκτός αυτού οι τραπεζικές καταθέσεις εξαϋλώθηκαν (διέφυγαν 87 δις € έως τον Οκτώβρη του 2014, μετά ακόμη πάνω από 30 δις €), οι πάγιες επενδύσεις περιορίσθηκαν προειδοποιώντας για ένα ακόμη πιο οδυνηρό μέλλον (ανάλυση) αφού πρέπει υποχρεωτικά να διενεργηθούν σήμερα 100 δις € επενδύσεις για να μην καταστραφεί η χώρα, τα δηλωθέντα εισοδήματα μειώθηκαν μόνο κατά τη τριετία 2014-2017 κατά περίπου 4 δις € και το σύνολο τους διαμορφώθηκε μόλις στα 72 δις € – εκ των οποίων το 82% προέρχεται από τους μισθούς και μόνο το 5% από τους ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ άλλων ως αποτέλεσμα της υπερβολικής φορολόγησης που οδηγεί σε έκρηξη της παραοικονομίας. Σύμφωνα δε με μία πρόσφατη έκθεση τράπεζας, η Ελλάδα έχει χάσει πάνω από 50 χρόνια προόδου – αφού σε όρους μέσου πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ έχει φτάσει στο 1965!
Συμπερασματικά λοιπόν η Ελλάδα υπέστη μία καταστροφή, μεγαλύτερη από αυτήν της στρατιωτικής εισβολής και κατοχής της από μία ισχυρή δύναμη – ενώ θα πληρώνει το τίμημα για πάρα πολλά χρόνια στο μέλλον, εάν υποθέσουμε αισιόδοξα πως θα καταφέρει να επιβιώσει. Ως εκ τούτου, παραμένει στην επικαιρότητα, αποτελώντας μαζί με τη  Ιταλία μία εστία πυρκαγιάς τόσο για την Ευρώπη, όσο και για τον υπόλοιπο πλανήτη.
Η τρίτη εστία πυρκαγιάς
Η επόμενη εστία πυρκαγιάς, η κατά πολύ μεγαλύτερη, είναι η κήρυξη του οικονομικού, εμπορικού, νομισματικού και χρηματοπιστωτικού πολέμου από τις Η.Π.Α. σε όλες τις άλλες μεγάλες δυνάμεις – σε μία εποχή που οι πάντες είναι υπερχρεωμένοι (γράφημα παγκόσμιου δημοσίου μόνο χρέους), μεταξύ των οποίων οι κεντρικές τράπεζες που διέσωσαν τα κράτη, αφού προηγουμένως αυτά είχαν διασώσει τις εμπορικές τράπεζες, με τη βοήθεια των φορολογουμένων Πολιτών τους. Η πρώτη αντίδραση πάντως των υπολοίπων ισχυρών κρατών (Ρωσία, Κίνα, Γερμανία ως επικεφαλής της ΕΕ) είναι οι προσπάθειες ανεξαρτητοποίησης τους από το δολάριο, ως το θεμέλιο λίθο του αμερικανικού συστήματος του χρέους – ενώ η Ρωσία που ηγείται ουσιαστικά της «επανάστασης», προσπαθεί να προωθήσει την αντικατάσταση του δολαρίου στις συναλλαγές της με άλλες χώρες, τελευταία με την Τουρκία, όταν ακόμη και η Ινδία υποσχέθηκε να πληρώνει το πετρέλαιο που θα εισάγει από το Ιράν στο δικό της νόμισμα.
Την ίδια στιγμή ανταγωνίζεται ενεργειακά τις Η.Π.Α. και στην προμήθεια άλλων χωρών με υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο αποτελεί την αιχμή του δόρατος της υπερδύναμης – έχοντας παραδώσει το πρώτο φορτίο στην Ινδία από τη βόρεια Σιβηρία, το οποίο παράγει μία κοινοπρακτική εταιρεία με μετόχους τη γαλλική Total, τη ρωσική Novatec, τον εθνικό οργανισμό πετρελαίου της Κίνας και το ταμείο του δρόμου του μεταξιού. Ήδη δε κατασκευάζονται ειδικά πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου – ενώ η Novatec έχει εξάγει μέχρι τώρα πάνω από 1 εκ. τόνους,
Η Κίνα τώρα, με την υιοθέτηση του πετρογουάν, καθώς επίσης με την έναρξη της διαπραγμάτευσης συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης πετρελαίου, στηριζόμενων στο νόμισμα της καλυμμένο με χρυσό (ανάλυση), αποτελεί ασφαλώς τον ισχυρότερο αντίπαλο των Η.Π.Α. – οι οποίες όμως δεν θα διστάσουν να χρησιμοποιήσουν την πανίσχυρη στρατιωτική μηχανή τους εάν κινδυνεύσει πραγματικά το δολάριο, το οποίο τυπώνουν αφειδώς και χωρίς αντίκρισμα από το 1973 που κατάργησαν μονομερώς τον κανόνα του χρυσού. Η αιτία είναι το ότι, τυχόν απώλεια της θέσης του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα θα ήταν συνώνυμη με την οικονομική τους καταστροφή – την οποία ασφαλώς δεν πρόκειται να επιτρέψουν.
Εν προκειμένω έρχεται ξανά στην επικαιρότητα το θέμα του χρυσού (ανάλυση) – αφού τυχόν πραγματική ανεξαρτητοποίηση των άλλων ανταγωνιστικών νομισμάτων από το δολάριο θα προϋπέθετε να έχουν ως αντίκρισμα το χρυσό για να μην είναι ασταθή. Σύμφωνα με τη Ρωσία, οι χώρες των BRICS (40% του παγκοσμίου πληθυσμού, 23% του παγκοσμίου ΑΕΠ)ερευνούν τις δυνατότητες της δρομολόγησης μίας εσωτερικής πλατφόρμας συναλλαγών χρυσού, για να μην είναι εξαρτημένη η τιμή του από τις Η.Π.Α. και τις μεθόδους χειραγώγησης τους – κάτι που εφόσον συνέβαινε, θα άλλαζε εντελώς την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας, στην οποία η Δύση θα έχανε την κυρίαρχη θέση της και οι Η.Π.Α. τον οικονομικό πόλεμο.
Οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ πως το 2016 διαπραγματεύθηκαν 24.338 τόνοι φυσικού χρυσού, 43% περισσότερο από το 2015 – καθώς επίσης πως τυχόν άνοδος της τιμής του χρυσού θα είχε ως αποτέλεσμα την αντίστοιχη πτώση της ισοτιμίας του δολαρίου (κινούνται αντίθετα). Εν τούτοις, επειδή η τιμή του χρυσού διαμορφώνεται από την εκθετικά μεγαλύτερη αγορά παραγώγων (ο συνολικός όγκος συναλλαγών παραγώγων στην αγορά χρυσού OTC του Λονδίνου ισοδυναμεί με 1,5 εκ. τόνους, ενώ στην αγορά COMEX της Νέας Υόρκης με 179.000 τόνους, όταν μέχρι σήμερα έχουν εξορυχτεί συνολικά μόλις 180.000 τόνοι φυσικού χρυσού), οι συναλλαγές σε φυσικό χρυσό δεν την επηρεάζουν καθόλου – κάτι που όμως θα ετίθετο σε κίνδυνο, εάν κάποιες χώρες υιοθετούσαν όλες μαζί τον κανόνα του χρυσού, τοποθετώντας το πολύτιμο μέταλλο ως αντίκρισμα για τα νομίσματα τους.
Οι ενέργειες πάντως πολλών ευρωπαϊκών χωρών να επαναπατριστούν τα αποθέματα χρυσού που διατηρούν κυρίως στις Η.Π.Α., δείχνει ότι προετοιμάζονται για ένα τέτοιο ενδεχόμενο – εκτός εάν οι κεντρικές τους τράπεζες προβλέπουν την επιστροφή στα εθνικά τους νομίσματα, μετά την ενδεχόμενη διάλυση της Ευρωζώνης.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, δίπλα στις τρεις μεγάλες εστίες πυρκαγιάς, υπάρχουν πολλές μικρότερες – ενώ την ίδια στιγμή οι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες έχουν σπάσει όλα τα προηγούμενα ρεκόρ, όπως επίσης το παγκόσμιο χρέος. Ούτε το ένα όμως, ούτε το άλλο μπορούν να συμβαίνουν επ’ άπειρον – ενώ, με δεδομένο το ότι δεν νοείται ανάπτυξη χωρίς την αύξηση του δανεισμού, η επόμενη Μεγάλη Ύφεση με παγκόσμιες διαστάσεις αυτή τη φορά δεν μπορεί να αργήσει πολύ ακόμη, αφού προηγηθεί φυσικά ένα κραχ.

Ανάρτηση από: https://analyst.gr