Στην «ΑΥΓΗ» της Κυριακής 25/ 11 /12 ο Γ.Μηλιός (Γ.Μ) δημοσίευσε ένα βαρύγδουπο άρθρο «γραμμής», με τίτλο «Μεταξύ δύο εκβιασμών, μόνη λύση η απόδραση». Υποστήριξα [1] ότι επρόκειτο για άρθρο απάντηση στην νέα γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αυτή εκφράστηκε με τις τελευταίες ομιλίες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ Αλέξη Τσίπρα [2] τη δήλωση της Ρένας Δούρου (ΑΥΓΗ 24/11/12), και το άρθρο, την ίδια ημέρα, της ΑΥΓΗΣ («Επαρχιώτης στις Βρυξέλλες») και απ’ ό,τι φαίνεται επιβεβαιώνεται στο «ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ».
Αυτή η νέα προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ διαφέρει από την πάγια θέση του Γ, Μηλιού όσον αφορά το ρόλο της Γερμανίας – και φυσικά της κ. Μέρκελ – που προσπαθεί όχι μόνο να καταστήσει «αποικία χρέους» την Ελλάδα αλλά και να«γερμανοποιήσει την Ευρώπη» και ιδιαίτερα το Νότο της – τη νότια περιφέρεια της.
Ο Γ. Μηλιός κάτω από μια «περίτεχνη» «αντικαπιταλιστική» ρητορική και αναφορά στις εργατικές τάξεις της Ευρώπης και στην «αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας» αποφεύγει συστηματικά να μιλήσει, να καταγγείλει την πολιτική της Γερμανίας και της κ. Μέρκελ. Δεν λέει λέξη πουθενά για τα σχέδια του γερμανικού κεφαλαιοκρατικού ιμπεριαλισμού, ανατριχιάζει και μόνο στο άκουσμα «Βορράς-Νότος» και την προσπάθεια υποταγής του Νότου στα συμφέροντα του «πλούσιου» Βορρά (3). Μόνιμη αγωνία και έγνοια του μη τυχόν αναδιπλωθούμε στα εθνικά κράτη και τους ανταγωνισμούς τους, κάτι, που κατά την άποψη του, θα οδηγήσει σε συμμαχία με τις εθνικές αστικές τάξεις !!! (4)
Αν ο Γ.Μ. ήταν γερμανός αριστερός, για τη στάση του αυτή, δηλαδή να μην λέει λέξη για την ιμπεριαλιστική πατρίδα του, όπως έκαναν π.χ. οι σοσιαλδημοκράτες στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο – ξέρετε οι Καούτσκι, Μπερνστάϊν και Σια – θα τον κατατάσσαμε στους «σοσιαλιμπεριαλιστές». Δεν είναι βέβαια γερμανός, είναι έλληνας που όπως και πολλοί άλλοι κρύβουν την υποτέλεια τους προς τον ιμπεριαλισμό κάτω από αντικαπιταλιστικές ,αντι-εθνικιστικές και «διεθνιστικές» κορώνες. Το ίδιο ακριβώς έκαναν – τηρουμένων των αναλογιών και οι σοσιαλιμπεριαλιστές και οπορτουνιστές τότε. Και δίκαια ο Λένιν αλύπητα τους μαστίγωσε θεωρητικά και πολιτικά.
Το ερώτημα είναι τούτο: για ποιους λόγους συμπίπτουν ουσιαστικά οι φορείς της εθνικής υποτέλειας στη χώρα μας – οι «μερκελιστές» όπως τους αποκαλεί ο Αλ. Τσίπρας –με τους ακραιφνείς «αντικαπιταλιστές» και «αδιάλλακτα ταξικούς» δικούς μας(έλληνες). Είναι κάτι που δεν θα το απαντήσω τώρα.(5) Θα αναφέρω μόνο ένα κοινό και σημαντικό στοιχείο: και οι δύο καλύπτουν – καθένας με τα δικά του επιχειρήματα - τον ιμπεριαλισμό, δηλαδή την υποταγή της χώρας και του λαού μας (όπως και άλλων χωρών, εθνών, κρατών και λαών) σε μια χούφτα αναπτυγμένες και πολύ αναπτυγμένες χώρες και συνεπώς αρνούνται το χρέος για αντίσταση, ανατροπή, αλλαγή της κοινωνίας. Ακριβώς γιατί αποσυνδέουν τον αντικαπιταλιστικό από τον αντι-ιμπεριαλιστικό αγώνα και αντίστροφα. Βέβαια οι «αριστεροί», όπως ο ΓΜ, που αρνούνται τον ιμπεριαλισμό και αυτά που σήμερα προωθεί – και η Γερμανία και οι άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες σε παγκόσμια διάσταση (ΗΠΑ), έχουν κι ένα δικό τους κοινό παρανομαστή: υπήρξανε πάντοτε υποστηρικτές του λεγόμενου«ευρωκομμουνισμού», αρχιερείς του ρεφορμισμού. Αυτό τους φέρνει πολύ κοντά με τη λογική των εκπροσώπων της εθνικής υποτέλειας και του εθνομηδενισμού.
Ο Μάο είχε συμπυκνώσεις πάρα πολύ εύστοχα την κατάσταση την εποχή του ιμπεριαλισμού. Έλεγε: Τα Κράτη θέλουν Ανεξαρτησία(γιατί την εποχή του ιμπεριαλισμού δεν είναι ανεξάρτητα, ιδίως τα μικρά και«αδύνατα»), τα Έθνη Απελευθέρωση και οι Λαοί Επανάσταση (6). Πόσο ωραία έδενε την επανάσταση με τον αγώνα για Εθνική Απελευθέρωση και Κρατική Ανεξαρτησία. Αυτό δηλαδή για το οποίο πάλεψε ο ελληνικός λαός από το 1821, τη δεκαετία του ‘ 40 και συνεχίζει μέχρι τώρα. Τώρα που οι κατακτητές του το 1941, αν και ηττήθηκαν, – οι Γερμανοί – επανήλθαν«ειρηνικά» για να επιτύχουν αυτό που τους εμπόδισε ο ελληνικός λαός με τον εθνικο-απελευθερωτικό του αγώνα (ΕΑΜ)(7), τον ΕΛΑΣ και τις άλλες οργανώσεις του, τους νεκρούς και τραυματίες του να πραγματοποιήσουν: την πλήρη υποδούλωση του, τη λεηλασία του πλούτου του κλπ. Και τότε βέβαια βρήκαν πρόθυμους συνεργάτες σε αυτό – από όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας –που στο όνομα του αντικομμουνισμού και της «αστικής» δημοκρατίας, στράφηκαν ενάντια στον λαό: εργάτες, αγρότες, μικροαστούς, νεολαία, κλπ. Και από τότε ζούμε σε ένα καθεστώς εθνικής υποτέλειας, εξάρτησης και κοινωνικής παρακμής –επακόλουθο των δύο πρώτων.
Ας επανέλθουμε εκεί από όπου αρχίσαμε: στο άρθρο«γραμμής» του Γ.Μ. Με το οποίο υποστηρίζει ότι η μόνη λύση είναι απόδραση από το δίλημμα ποιον από τους δύο εκβιασμούς θα επιλέξουμε: αυτόν του ΔΝΤ ή τον άλλο που εκφράζει η Μέρκελ. (8).Και πώς θα αποδράσουμε: με τον γνωστό τρόπο Με τους αγώνες του ο ελληνικός λαός– οι εργαζόμενοι πρώτα απ’ όλους – να ανατρέψουν την ανεκδιήγητη κυβέρνηση φέρνοντας μια κυβέρνηση της αριστεράς στην εξουσία που «θα διαπραγματευτεί στ’ αλήθεια με τους δανειστές και μάλιστα με τον κόσμο της εργασίας στο πλευρό της». Τότε, όταν υπάρξει μια κυβέρνηση της αριστεράς στην εξουσία «οι εργαζόμενοι στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη θα δουν ότι η νεοφιλελεύθερη πολιτική των περικοπών που τους παρουσιάζεται ως μονόδρομος τελικά ανατρέπεται. Αυτό είναι που φοβούνται τα κέντρα εξουσίας σε Ελλάδα,Ευρώπη και ΗΠΑ». Έτσι απλά και ωραία δια της εξαπλώσεως του παραδείγματος από τη μικρή και ανίσχυρη ουσιαστικά Ελλάδα, θα λυθεί το πρόβλημα παγκόσμια, σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Τόσο χαριτωμένα και απλά μπορούν να τα σκεφτούν μόνο «διανοούμενοι» [ή ανθυποδιανοούμενοι, όπως έλεγε ο αείμνηστος Δημήτρης Γληνός], καθισμένοι μέσα στο γραφείο τους που αντί να παίζουν τόμπολα ή να κάνουν κατασκευές με σφηνοτουβλάκια, σχεδιάζουν την ανατροπή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής – που βέβαια δεν τολμάνε να σκεφτούνε μήπως έχει κάποια σχέση με τον καπιταλισμό/ιμπεριαλισμό, με την πραγματική ταξική πάλη. Γιατί στους κοινωνικούς και εθνικούς αγώνες δεν παίρνουν μέρος μόνο οι προλετάριοι αλλά και άλλες τάξεις, κράτη και έθνη με διαφορετικά και σε μεγάλη έκταση αντίθετα συμφέροντα μεταξύ τους και με το προλεταριάτο, τους εργαζόμενους γενικά. (9)
Δια του παραδείγματος βέβαια καμιά επανάσταση δεν συνέβη. Ο Λένιν πίστευε ότι η Ρωσική επανάσταση θα λειτουργούσε καταλυτικά και θα ακολουθούσαν το παράδειγμα της πρώτα απ’ όλους οι γερμανοί προλετάριοι. Κάτι που έδινε άλλη ώθηση και στήριγμα στην Ρωσική. Δεν παραδειγματίστηκαν ούτε οι γερμανοί, ούτε οι γάλλοι, ούτε κανένα άλλο προλεταριάτο η ευρωπαϊκός λαός. Οι επαναστάσεις στην Ουγγαρία κλπ πολύ γρήγορα καταπνίγηκαν στο αίμα, χωρίς πάλι την ενεργή βοήθεια του ευρωπαϊκού προλεταριάτου. Οι ευρωπαίοι προλετάριοι και εργαζόμενοι στη συνέχεια – εκτός των συνειδητών επαναστατών που πάντοτε και σε όλες τις εποχές υπάρχουν – δεν κούνησαν ουσιαστικά το δαχτυλάκι τους όταν σφαγιάζονταν οι Ισπανικός λαός από τους φασίστες του και με τη βοήθεια της ναζιστικής Γερμανίας.
Αλλά και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αντάρτικα μαζικά κινήματα συναντάμε στην Ελλάδα, τη Γιουγκοσλαβία και βέβαια στην Σοβιετική Ένωση – όπου κατακτήθηκε από τους ναζί. Στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουμε να κάνουμε με την αντίσταση (βλ. παραπομπή 7).
Στη Ν. Αν. Ασία η κινέζικη επανάσταση – που υπήρξε μακροχρόνια – έπαιξε ρόλο «παραδείγματος» μόνο λόγο παρόμοιων κοινωνικών συνθηκών στις γύρω χώρες, των οποίων στήριξε τους επαναστατικούς αγώνες. Στη Λ.Αμερική το παράδειγμα της Κούβας δεν προκάλεσε κύμα επαναστάσεων, όπως περίμενε ο ηρωικός Τσε Γκεβάρα, που πιστεύοντας στο «παράδειγμα» προσπάθησε να την εξαπλώσει και με τη δική του συμμετοχή. Οι σημερινές εξελίξεις στις χώρες αυτές θα προέρχονται άμεσα από το κουβανέζικο παράδειγμα. Είναι αποτέλεσμα της ωρίμανσης των συνθηκών μέσα στις ίδιες τις χώρες. Οι επαναστάτες βέβαια,πάντοτε συνδέονται, εμπνέονται και παραδειγματίζονται από τις επαναστάσεις,τους αγώνες, τις απεργίες, τις θεωρητικές και πολιτικές προόδους που συμβαίνουν σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Αλλά άλλο – δυστυχώς αυτοί – και άλλο τι κάνουν οι λαοί.
Ο Γ.Μ. αδυνατεί να καταλάβει τι γίνεται στον σημερινό καπιταλιστικό / ιμπεριαλιστικό κόσμο. Ενώ π.χ. το ΚΚΕ μιλάει πάντοτε για τις «λυκοφιλίες» των ιμπεριαλιστών ο Γ.Μ μας διαβεβαιώνει ότι «Οι στρατηγικές των δύο φίλων (ΔΝΤ,Γερμανίας) είναι απολύτως συγκλίνουσες. Ο ανταγωνισμός τους είναι ο τρόπος συνεργασίας τους, ο τρόπος που οργανώνεται η ενότητά τους απέναντι στον κόσμο της εργασίας.». Ωραίο! Οι στρατηγικές τους είναι συγκλίνουσες και ο ανταγωνισμός τους αποτελεί τον τρόπο συνεργασίας τους. Θαυμάσια. Οι αντιθέσεις μέσα στον ιμπεριαλιστικό κόσμο εξαφανίζονται. Αντιθέσεις για το ξαναμοίρασμα του κόσμου που μπορεί να τους οδηγήσουν – όπως και στο παρελθόν – ακόμα και σε πόλεμο. Αν όχι άμεσα μεταξύ τους έμμεσα: στις διαφιλονικούμενες περιοχές. Ο Γ.Μ. είναι ουσιαστικά οπαδός του Καούτσκι. Που όχι μόνο δεν έβλεπε την υποταγή,την κατάκτηση και «πολιτισμένων» καπιταλιστικών χωρών από τις πιο ισχυρές – παρά μόνο των αγροτικών περιοχών – αλλά πίστευε στη δυνατότητα ενός «υπερ-ιμπεριαλισμού», μια κατάσταση δηλαδή που όλοι οι ιμπεριαλιστές θα συνεργάζονταν αρμονικά στην εκμετάλλευση της παγκόσμιας εργατικής τάξης και τη λεηλασία των καθυστερημένων, αγροτικών, χωρών του κόσμου.
Σε αυτό το σημείο υπήρξε η σφοδρή αντίδραση του Λένιν και στον «Ιμπεριαλισμό» του ακριβώς αυτή την άποψη του Καούτσκι αντικρούει. Αξίζει εδώ να παραθέσουμε το σχετικό απόσπασμα:
Ο ορισμός του Κάουτσκι λέει:
περιοχές, άσχετα από το ποια έθνη τις κατοικούν».
Αυτός ο ορισμός δεν αξίζει απολύτως τίποτε, γιατί είναι μονόπλευρος, δηλαδή ξεχωρίζει αυθαίρετα μονάχα το εθνικό ζήτημα (παρ' όλο που το ζήτημα αυτό είναι εξαιρετικά σπουδαίο, τόσο αυτό καθαυτό όσο και στη σχέση του με τον ιμπεριαλισμό)και το συνδέει αυθαίρετα και όχι σωστά μόνο με το βιομηχανικό κεφάλαιο των χωρών που προσαρτούν άλλα έθνη,βάζοντας στην πρώτη μοίρα εξίσου αυθαίρετα και όχι σωστά την προσάρτηση……. Ο ιμπεριαλισμός είναι η τάση για προσαρτήσεις - να πού καταλήγει το πολιτικό μέρος του ορισμού του Κάουτσκι. Είναι σωστό, αλλά στο έπακρο ατελές, γιατί πολιτικά ο ιμπεριαλισμός είναι γενικά η τάση προς τη βία και την αντίδραση. Εδώ όμως μας απασχολεί η οικονομική πλευρά της υπόθεσης, που την έμπασε στον ορισμό του ο ίδιος ο Κάουτσκι. Τα λάθη του ορισμού του Κάουτσκι χτυπούν στα μάτια. Για τον ιμπεριαλισμό είναι χαρακτηριστικό ίσα-ίσα όχι το βιομηχανικό, μα το χρηματιστικό κεφάλαιο. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Γαλλία η εξαιρετικά γοργή ανάπτυξη του χρηματιστικού κεφαλαίου, με παράλληλη εξασθένηση του βιομηχανικού,προκάλεσε από τη δεκαετία 1880-1890 και δω την εξαιρετική όξυνση της(αποικιακής) πολιτικής των προσαρτήσεων. Για τον ιμπεριαλισμό είναι χαρακτηριστική η τάση ακριβώς για προσαρτήσεις όχι μόνο αγροτικών περιοχών,αλλά ακόμη και των πιο βιομηχανικών (οι γερμανικές βλέψεις στο Βέλγιο, οι γαλλικές στη Λωρραίνη), γιατί, πρώτο, ο τερματισμός του μοιράσματος του κόσμου αναγκάζει κατά το ξαναμοίρασμα ν' απλώνονται τα χέρια σε κάθε λογής εδάφη.
Δεύτερο, το ουσιαστικό για τον ιμπεριαλισμό είναι ο ανταγωνισμός μερικών μεγάλων Δυνάμεων που τείνουν προς την ηγεμονία, δηλ. προς το άρπαγμα εδαφών όχι τόσο άμεσα για τον εαυτό τους όσο για την εξασθένηση του αντιπάλου και την υπόσκαψη
της ηγεμονίας τον (για τη Γερμανία, το Βέλγιο έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα, σαν σημείο στήριξης ενάντια στην Αγγλία. Για την Αγγλία, η Βαγδάτη, σαν σημείο στήριξης ενάντια στη Γερμανία κλπ.). [Βλ. Λένιν«Ο ιμπεριαλισμός κεφ. VII, Διαλεχτά Έργα τ. 1, μέρος 2, Εκδοτικό ΚΕ-ΚΚΕ, σελ. 504-505].
Και παρακάτω συνεχίζει : «Η ουσία του ζητήματος βρίσκεται ότι ο Καούτσκι αποσπά την πολιτική του ιμπεριαλισμού από την οικονομία του, εξηγώντας τις προσαρτήσεις, σαν την πολιτική «που προτιμάει» το χρηματιστικό κεφάλαιο και αντιπαραθέτοντας σε αυτήν μια άλλη δήθεν αστική πολιτική πάνω στην ίδια βάση του χρηματιστικού κεφαλαίου.Απ’ αυτά βγαίνει ότι τα μονοπώλια στην οικονομία συμβιβάζονται με τον όχι μονοπωλιακό, όχι βίαιο, όχι αρπαχτικό τρόπο δράσης στην πολιτική. Απ’ αυτά βγαίνει ότι το εδαφικό μοίρασμα της γης, που τέλειωσε ακριβώς στην εποχή του χρηματιστικού κεφαλαίου και που αποτελεί τη βάση της ιδιομορφίας των σημερινών μορφών ανταγωνισμού, ανάμεσα στα μεγαλύτερα, κεφαλαιοκρατικά κράτη,συμβιβάζεται με την μη ιμπεριαλιστική πολιτική. Το αποτέλεσμα είναι το σκέπασμα , η άμβλυνση των πιο θεμελιακών αντιθέσεων της νεότατης βαθμίδας του καπιταλισμού, αντί το ξεσκέπασμα του βάθους αυτών των αντιθέσεων, το αποτέλεσμα είναι να έχουμε αστικό ρεφορμισμό αντί μαρξισμό» {στο ίδιο σελ. 505-6).
Στη συνέχεια αντέκρουσε και τη θεωρία του «υπεριμπεριαλισμού» που επινόησε ο Κάουτσκι και που τη θεώρησε ως την «πιο αντιδραστική παρηγοριά των μαζών με τις ελπίδες ότι μπορεί να γίνει διαρκής ειρήνη στις συνθήκες του καπιταλισμού, με την απόσπαση της προσοχής τους από τις οξείες αντιθέσεις και τα αγκαθερά προβλήματα της σύγχρονης εποχής και τον προσανατολισμό της προσοχής τους προς τις ψεύτικες προοπτικές κάποιου δήθεν νέου μελλοντικού «υπεριμπεριαλισμού».Ξεγέλασμα των μαζών – εκτός από αυτό, απολύτως τίποτα άλλο δεν υπάρχει στη«μαρξιστική» θεωρία του Καούτσκι» (στο ίδιο σελ. 534)
Παρέθεσα ένα μεγάλο απόσπασμα από το έργο του Λένιν «Ιμπεριαλισμός» - αποφεύγοντας ανάλογα από τα«Τετράδια του Ιμπεριαλισμού» του ίδιου ή από τον «Ιμπεριαλισμό» του Ν.Μπουχάριν, για να μην κουράσω περισσότερο τον αναγνώστη. Αλλά δεν μένει, έστω και με αυτά, καμιά αμφιβολία για το που κινείται θεωρητικά και πολιτικά ο Γ. Μ.Πως στην πραγματικότητα αυτός έχει «αποδράσει» από το μαρξισμό. Και δεν θα είχα τίποτα να του προσάψω αν το έλεγε ανοιχτά και όχι να εκδίδει το περιοδικό«ΘΕΣΕΙΣ» ως θεωρητικό όργανο της μαρξιστικής σκέψης στην Ελλάδα που ασχολείται με αναλύσεις και ζητήματα της πάλης των τάξεων.
Όταν μας διαβεβαιώνει ότι οι στρατηγικές των δύο φίλων (ΔΝΤ και Γερμανίας) – δηλαδή του μπλόκ με επικεφαλής τις ΗΠΑ και αυτού που προσπαθεί να διαμορφώσει η Γερμανία – είναι απολύτως συγκλίνουσες, διότι ένας είναι ο εχθρός: η εργατική τάξη, στην πραγματικότητα εξαπατά τον κόσμο της εργασίας και της αριστεράς διότι απλά τους λέει ότι α) είναι δυνατό να υπάρξει«υπερ-ιμπεριαλισμός», δηλαδή β) δεν δείχνει ποιες είναι οι βαθιές αντιθέσεις τους και ποιοι κίνδυνοι και δυνατότητες για τους λαούς και τους εργαζόμενους προέρχονται από αυτές. Μια αδυναμία του άλλωστε είναι η προσήλωση του στην«αναδιάρθρωση» του κεφαλαίου που δεν του επιτρέπει να δει τις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές συγκρούσεις που σήμερα αναπτύσσονται, διαμορφώνονται και προβάλλουν μεταξύ των μεγάλων και πολύ μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
Επιμένει βέβαια να μας εξηγήσει γιατί και πως συγκλίνουν οι στρατηγικές τους και που αποκλίνουν:
«Οι«γραμμές» που συγκρούονται μέσα στο ενιαίο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο είναι δύο: Η γραμμή του ΔΝΤ, η οποία απαιτεί άμεση μείωση του ελληνικού χρέους ή μακροχρόνιο «πάγωμά» του, ενώ η γραμμή που εκφράζεται από την κυβέρνηση της Μέρκελ (την οποία υιοθετεί και η ελληνική κυβέρνηση,οχυρωμένη ταυτόχρονα πίσω από μια «αντιγερμανική» ρητορεία για εσωτερική κατανάλωση) είναι τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια σε συνδυασμό με την επιμήκυνση αποπληρωμής.».
Ενιαίος μπορεί να είναι ο χώρος του ιμπεριαλισμού –αυτό είναι το στρατόπεδο πρώτα απ’ όλα(δες στη συνέχεια) – αλλά δεν είναι (και δεν μπορεί) ομογενοποιημένος. Άρα υπάρχουν και διαφορές και συγκρούσεις και ιδιαίτερα ανταγωνιστικά συμφέροντα,στρατηγικές και τακτικές. Όσο για την «αντιγερμανική ρητορεία που υιοθετεί για εσωτερική κατανάλωση η κυβέρνηση συμβαίνει γιατί ο λαός από κάτω αυτή τη στιγμή αισθάνεται αντιγερμανικά, συνδέει το χτες (Κατοχή, δάνεια, εκτελέσεις κλπ κλπ)με το σήμερα. Δηλαδή στην αριστερά δίνεται η δυνατότητα να στριμώξει και τους νεοφασίστες που θαυμάζουν τον Χίτλερ με τη σημερινή δημαγωγία τους. Και συνεχίζει:
«Γίνεται προφανές ότι δεν πρόκειται για «ανταγωνιστικές καταστάσεις» μεταξύ «λογικά σκεπτόμενων παικτών»,που θα μπορούσαν να παρασυρθούν σε «λάθος επιλογές» και «ατυχήματα», όπως θα το ήθελαν οι κάθε λογής αστικές προσεγγίσεις περί «παιγνίων» μεταξύ αυτόβουλων υποκειμένων, που το καθένα «επιδιώκει να μεγιστοποιήσει το όφελός του».Πρόκειται για αποχρώσεις εντός της ενιαίας νεοφιλελεύθερης στρατηγικής, οι οποίες προκύπτουν από το κενό ηγεμονίας που δημιουργείται στη στρατηγική αυτή από τις διογκούμενες αντιστάσεις των λαϊκών τάξεων.»
Εδώ μάλλον τάχει χαμένα. Γι αυτό μπλέκει «ανταγωνιστικές καταστάσεις» και «λογικά σκεπτόμενους παίκτες». Αλλά επιμένει στις αποχρώσεις της ενιαίας νεοφιλελεύθερης στρατηγικής – αποσπασμένη πάντοτε από τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα – και επικρίνει τις αστικές προσεγγίσεις που θεωρούν ότι πρόκειται για αυτόβουλα υποκείμενα που το καθένα επιδιώκει να μεγιστοποιήσει το κέρδος του!!! Εδώ παίρνει αυτόματο διαζύγιο με τη πραγματικότητα και φυσικά με το έργο του Μαρξ που αυτό διδάσκει: ότι, ιδιαίτερα, στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής ο καθένας προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το όφελος του (10).
Συνεχίζει :«Ας είμαστε επομένως σαφείς: Ο κόσμος της εργασίας στην Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα σε δύο εκβιασμούς: Ο βαθμός εκμετάλλευσης πρέπει να αυξηθεί κι άλλο, αλλά τα κέντρα εξουσίας δεν συμφωνούν στο πώς θα γίνει αυτό. Η πρόταση Μέρκελ (κανείς δεν μιλάει για «λύση») είναι η συνέχιση της υφεσιακής πολιτικής λιτότητας ακριβώς όπως αυτή εφαρμόζεται σήμερα. Η πρόταση του ΔΝΤ είναι κούρεμα ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για επανένταξη της Ελλάδας στις «αγορές», κάτι όμως που ως αντάλλαγμα θα απαιτεί επίσης δρακόντεια μέτρα λιτότητας. Οπότε; Ποια είναι η διαφορά από τη σκοπιά του εργαζόμενου/άνεργου στην Ελλάδα; Καμία!» (8)
Εδώ το «καλό παραλήρημα». Βεβαίως για τον εργάτη καμιά διαφορά δεν υπάρχει, μιλώντας πάντοτε θεωρητικά, είτε εφαρμόζεται φιλελεύθερη, κεϋνσιανή ή νεοφιλελεύθερη πολιτική. Εργάτης θα είναι. Έλα όμως που την εποχή που λειτουργούσε το κράτος πρόνοιας αυτός έβλεπε λεφτά στο χέρι του, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εκπαίδευση και μια σειρά άλλα «φιλολαϊκά» μέτρα και κατακτήσεις. Αυτά που του αφαιρούν σήμερα και αγανακτεί και αγωνίζεται και ψήφισε και θα ξαναψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Γι’ αυτά που του αφαιρεί το Μνημόνιο δεν κατρακυλάνε ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΔΗΜΑΡ; Γι αυτό ο ίδιος δεν επιδιώκει να αναλάβει τη διακυβέρνηση μια κυβέρνηση της Αριστεράς που θα διαπραγματευτεί ειλικρινά, πραγματικά, με τους δανειστές; Ή μήπως θα διαπραγματευτεί την ανατροπή του καπιταλισμού και την άδεια να «χτίσει» το σοσιαλισμό. Για τον Γ. Μ, ισχύει αυτό που λέει η Τασούλα στη σχετική διαφήμιση «Εσύ έχεις ξεφύγει». Λέει και γράφει ό,τι του κατέβει. Νομίζει ότι δεν ενδιαφέρει τον κάθε δύστυχο σήμερα αν μαζί με το «κούρεμα» του κουρέψουν κάποια χρέη και δόσεις. Τον ενδιαφέρει και πολύ μάλιστα. Το αν τον «παραμυθιάζουν» είναι μια άλλη ιστορία, που θα τη καταλάβει όταν θα διαψευστούν οι υποσχέσεις και ελπίδες του.
Που βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα στις δύο προτάσεις; Μην σπάτε το κεφάλι σας. Την προσφέρει στο πιάτο ο «οικονομολόγος» μας. «Η διαφορά βρίσκεται στο ότι η πρόταση του ΔΝΤ εμπλέκει αντικειμενικά και τους εργαζόμενους/άνεργους των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Το κούρεμα του ελληνικού χρέους δεν θα επιβαρύνει ιδιαίτερα τον προϋπολογισμό των κρατών αυτών, αλλά θα είναι μόνο η αρχή. Θα ακολουθήσουν κι άλλα «κουρέματα» αν συμβεί το ελληνικό, γεγονός που αντικειμενικά θα θέσει σε ολόκληρη την Ευρώπη το ερώτημα «ποιος πληρώνει την κρίση». Ενώ της Μέρκελ δεν τους εμπλέκει…Δηλαδή η Μέρκελ σκέφτεται να μην επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των άλλων κρατών και να μην εμπλέξει τους εργαζόμενους / άνεργους των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Ειλικρινά εδώ δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο. Η ανοησία δεν σχολιάζεται. Ακολουθεί η «απόδραση»: κυβέρνηση αριστεράς, παράδειγμα για εργαζόμενους σε Ευρώπη και ΗΠΑ, που τα σχολιάσαμε στην αρχή.
Μια άλλη, σημαντική και καθοριστική «αμαρτία» του – αυτή η παλιά που επεσήμανε ο Λένιν – είναι ότι αποσπά την πολιτική από την οικονομία του ιμπεριαλισμού. Έτσι η σημερινή κρίση δεν προέρχεται από την κρίση που περνάει το καπιταλιστικό /ιμπεριαλιστικό σύστημα αλλά οφείλεται στη «χρεοκοπία του νεοφιλελεύθερου τρόπου λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος. Με άλλα λόγια, η κρίση γεννήθηκε από τα στοιχεία και τις σχέσεις που συνθέτουν τον πυρήνα του νεοφιλελευθέρου υποδείγματος» (11). Δεν είναι το καπιταλιστικό / ιμπεριαλιστικό σύστημα γερασμένο (Σαμίρ Αμιν: βλ. εδώ στον ΟΙΣΤΡΟ), αλλά έχει χρεοκοπήσει ο νεοφιλελεύθερος τρόπος λειτουργίας του. Ένας άλλος τρόπος λειτουργίας – αυτός που θα μας παρουσιάσει ο Γ. Μηλιός και περί αυτόν, π.χ. Γιάννης Δραγασάκης (12) – όχι φυσικά νέο-φιλελεύθερος αλλά κάτι άλλο, μπορεί να μας βγάλει από την κρίση. Πως; Μα «Όπως πάντα στις κρίσιμες στιγμές θα αποφασίσει η ταξική πάλη» μας κατακεραυνώνει. Η παραπομπή στην ταξική πάλη θυμίζει εκείνο το παλιό «απορία ψάλτου βηξ» ή τον «από μηχανής θεό» των αρχαίων προγόνων μας. Αλλά πως θα αποφασίσει η ταξική πάλη όταν δεν θα έχει ένα «μπούσουλα», ένα πρόγραμμα για το οποίο να αγωνιστεί, να «χύσει το αίμα της»;
Ο Γ.Μ. με όλα αυτά όμορφα και ρομαντικά που λέει, το ελληνικό παράδειγμα που θα ξεσηκώσει την εργατιά σε Ανατολή και Δύση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το
«ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ».
Εκεί λοιπόν διαβάζουμε ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς – την οποία προσδοκούν όλοι-«θα έχει ως στόχο την ανακοπή της σημερινής καταστροφικής πορείας, , την υπέρβαση της κρίσης με την κοινωνία όρθια και την οικονομική και οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας. Η πορεία αυτή θα είναι μια διαδικασία μεγάλων συγκρούσεων και προοδευτικών ανακατατάξεων , όμως παράλληλα και ανάλογα με τον συσχετισμό δυνάμεων θα τίθενται ζητήματα που θα
απαιτούν ευρύτερες αλλαγές που θα θέτουν στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.
απαιτούν ευρύτερες αλλαγές που θα θέτουν στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.
Η προσπάθεια αυτή απαιτεί διευρυμένη στήριξη στο κοινωνικό αλλά και στο πολιτικό επίπεδο, κινητοποίηση του λαού ώστε να διασφαλίζεται η επίτευξη των στόχων της αριστερής διακυβέρνησης.
5. Ο δρόμος για την προώθηση της κυβέρνησης της αριστεράς δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα αλλά θα είναι μια σκληρή μάχη…….. Η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική και απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρεμβάσεων και δράσεων» .
Μεγάλες συγκρούσεις – μόνο εσωτερικές ή και από έξωθεν επεμβάσεις, αυτό δεν είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί αλλά πρέπει πάντα να το έχουμε στο μυαλό μας – και ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδίου παρεμβάσεων και δράσεων – όχι σκέτα ταξική πάλη. Αλλά και σχέδιο. Αν όχι τελειωτικό, μέχρι τη παραμικρή λεπτομέρεια, αλίμονο η πραγματική ζωή είναι πιο πλούσια και γεμάτη απρόοπτα και εκπλήξεις. Αλλά ένα σχέδιο χρειάζεται.
Για να κλείσουμε με τους άθλους του Γ. Μηλιού. Είναι μάλλον βέβαιο ότι με αυτά που γράφει και λέει – σε ομιλίες του, στην τηλεόραση κλπ – δεν ασχολείται κανένας στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Κακώς, κάκιστα. Γιατί αυτά αποτελούν ζητήματα γραμμής και έχουν σχέση με το τι θα κάνει μια κυβέρνηση της αριστεράς αύριο – ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Αν με τέτοιες απόψεις – και ανθρώπους - πάει να κυβερνήσει θα ταλαιπωρηθεί άσχημα. Και περισσότερο ο λαός. Ο εχθρός μέσα και έξω από την Πόλη θα παραμονεύει.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1- Βλ. Λ Ριζάς : «Διλήμματα γραμμής» ΟΙΣΤΡΟΣ
2 – Εδώ παραθέτω μια ανθολόγηση από λόγους, συνεντεύξεις και άρθρα του Αλ Τσίπρα, που υποστηρίζουν τα εντελώς αντίθετα με όσα υποστηρίζει σταθερά ο Γ. Μηλιός: «…Στρεφόμαστε ενάντια σε μια Γερμανική Ευρώπη, κάτι που ονειρεύονται οι συντηρητικοί όπως η κυρία Μέρκελ.» (DIE ZEIT 9/11/12), «..το αποτέλεσμα της διεθνούς αυτής σύγκρουσης ανάμεσα στην παρωχημένη στρατηγική της κυρίας Μέρκελ για την Ελλάδα και την Ευρώπη και στις απαιτήσεις του ΔΝΤ που για τους δικούς του λόγους δεν θέλει πια να χρηματοδοτεί ένα αποτυχημένο πρόγραμμα, το οποίο απέτυχε γιατί ήταν η δική τους συνταγή αποτυχημένη…. Λέμε συντονισμός όλων των χωρών του Νότου, που βγαίνουν στο προσκήνιο, που εξεγείρονται στην Ευρώπη για να αλλάξει αυτή η καταστροφική πολιτική, να υπάρξουν μέτρα πραγματικής ανάπτυξης.» (συνέντευξη τύπου για Πανελλαδική Συνδιάσκεψη 19-11-12), δηλώσεις του για το Eurogroup (21-11-12), καθώς και την ομιλία του στην κοινή συνεδρίαση ΚΟ και Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ (4-11-12) όπου αναφέρθηκε δριμύτατα κατά της πολιτικής της κ. Μέρκελ και της Γερμανίας, ζητώντας «…ουσιαστική αναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης, η οποία θα πρέπει να σέβεται την εθνική κυριαρχία και αξιοπρέπεια της χώρας μας. … συμφωνία ανάμεσα σε θεσμικά ισότιμους εταίρους στην Ευρωζώνη. Όχι ανάμεσα σε αποικία της πρώην γερμανικής Αφρικής και την αυτοκρατορία του Κάιζερ. Γιατί αυτήν την αντίληψη αποπνέει η χθεσινή δήλωση της κυρίας Μέρκελ περί απώλειας της εθνικής κυριαρχίας όσων χωρών έχουν δημόσιο χρέος πάνω από 80% ή 90%. …. δεν μας κυβερνούν ευρωπαϊστές αλλά Μερκελιστές, που αντλούν τη δύναμή τους από την ισχύ της καγκελαρίου…. αντίληψη αυτή της μετατροπής των χωρών με υψηλό δημόσιο χρέος, σε οικονομικές αποικίες εντός της ευρωζώνης, είναι που καταστρέφει την ίδια την Ευρώπη…. θα έπρεπε να γνωρίζει η κυρία Μέρκελ ότι στις κρίσεις δεν στεριώνουν αυτοκρατορίες, αλλά συντρίβονται αυτοκρατορικές και αποικιοκρατικές αντιλήψεις.». Στη Βουλή – κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το μεσοπρόθεσμο (7-11-12) επανέλαβε για «τα μνημόνια που βουλιάζουν τον Ευρωπαϊκό Νότο, δεν προωθούν την ευρωπαϊκή ιδέα.»
«Όχι της νέας, αποσταθεροποιητικής διαίρεσης ανάμεσα στον πλούσιο Βορρά των πιστωτών και τον φτωχό Νότο των χρεωστών.» (Τσίπρας: ομιλία στο Αμβούργο- στο συνέδριο του Ιδρύματος Zeit – Stiftung της εφημερίδας Die Zeit, )
«Πρέπει να επανασταθεροποιήσουμε την Ελλάδα και την Ευρώπη…. και να αντιστρέψουμε τη de facto διαίρεσή της ανάμεσα στον πιστωτικό Βορρά και τον χρεωστικό Νότο» (άρθρο Αλ. Τσίπρα στη η ημερήσια γερμανική εφημερίδα «Neues Deutschland» 20- 21/10/12). «Ούτε δημιουργώντας στο Νότο αποικίες χρέους. Διότι η Ελλάδα πλέον, ως μια χώρα που δε θα έχει καμιά δημοσιονομική κυριαρχία, θα είναι μια χώρα αποικία στη Γερμανία και στις ισχυρές χώρες του Βορρά.» (Συνέντευξη Α. Τσίπρα στο πρακτορείο Reuters 27-10-12)
3- Γ. Μηλιός: «Η επινόηση και κατασκευή του «λευκού Κινέζου» εργαζόμενου» [ΑΥΓΗ 29/7/12] «βασικό επίδικο της κρίσης δεν είναι ούτε δανειστές-δανειζόμενοι ούτε Βορράς-Νότος. Είναι η αντίθεση κεφάλαιο-εργασία!». Σε άλλο άρθρο του – αποτέλεσμα συλλογικής «σοφίας» - και υπογεγραμμένο μαζί με «πιστούς» μαθητές του, ισχυρίζεται (ισχυρίζονται) ότι η γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ (εννοείται η δική του, της αρεσκείας του) «Είναι η γραμμή που αντιμετωπίζει την αναδιάρθρωση των Μνημονίων ως επίθεση του κεφαλαίου στην εργασία και όχι σαν «πόλεμο μεταξύ κρατών», «γερμανοποίηση» της Ευρώπης κ.ο.κ., ο οποίος θα ήταν αναγκαστικά και πόλεμος μεταξύ των εργαζόμενων των κρατών. Είναι η γραμμή που λέει ότι εμείς ως κομμάτι του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς μιλάμε στο όνομα όλων των Ευρωπαίων εργαζόμενων, όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και των Γερμανών, και των μεταναστών που ζουν σε κάθε χώρα της Ευρώπης. Είναι η γραμμή που μιλάει για κατάργηση του Μνημονίου και για ένα εναλλακτικό σχέδιο κοινωνικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης με κριτήριο και προτεραιότητα τις κοινωνικές ανάγκες». («Για το μαζικό ριζοσπαστικό κόμμα της Αριστεράς!» ΑΥΓΗ : 21/09/2012
4- .Γ. Μηλιός «Άλλη μια σύνοδος, άλλο ένα Plan B...» (ΑΥΓΗ: 21/10/2012) « Η εναλλακτική πρόταση της εθνικής αναδίπλωσης, της περιχαράκωσης εντός των συνόρων, οδηγεί σε μια αναγκαστική συμμαχία με την εθνική αστική τάξη».
5- Το ερώτημα είναι ποια κοινωνικά συμφέροντα εκφράζονται και ταυτόχρονα συγκαλύπτονται από την επιμονή «νέτα-σκέτα» στον «αντικαπιταλιστικό αγώνα» ενώ ταυτόχρονα υποβαθμίζουν, μέχρι πλήρους εξαφάνισης τον «αντι-ιμπεριαλιστικό». Ο Γ.Μ. π.χ. έχει δημοσιεύσει στις ΘΕΣΕΙΣ» άρθρο με τίτλο «Εθνικισμός ανώτατο στάδιο του αντι-ιμπεριαλισμού» (τ. 88/ 2004). Αν πάρουμε υπόψη μας ότι τελευταία και το ΚΚΕ φλερτάρει έντονα με την εγκατάλειψη της θεωρίας του ιμπεριαλισμού, μια και ο Λένιν είναι ξεπερασμένος σε αυτό τουλάχιστον το θέμα, κι ότι που ασκείται κριτική στο ΕΑΜ διότι κατά τη γνώμη του δεν είχε «ταξικό» προσανατολισμό ή ακόμα ότι στη ίδια βάση αρνείται ότι σήμερα πρόκειται - κι επιτίθεται σε όποιον μιλάει για «Νέα Κατοχή», πρέπει να «ψάξουμε» το «γιατί». Βέβαια η γ.γ. του ΚΚΕ, κ. Αλέκα Παραρήγα μιλώντας στη 14η Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων (23-11-12) δήλωσε ότι «αντι-ιμπεριαλιστικός αγώνας είναι αντικαπιταλιστικός» (ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 25/ 11 /12).
Συνεπώς πρέπει να δούμε ποιοι δεν θέλουν να εξετάσουνε τις αντιθέσεις ανάμεσα στις «εθνικές» ηγετικές ομάδες ή ακόμα κι ανάμεσα σε μια διεθνή ελίτ και τις «εθνικές» ελίτ ή ακόμα στο «έθνος-κράτος». Να εξετάσουνε, δηλ. σε βάθος και σε πλάτος τι θα έπρεπε να ενδιαφέρει το εργατικό κίνημα. Αλλά για όλα αυτά σε επόμενο σχετικό άρθρο.
6 – Αργότερα ο Ανδρέας Παπανδρέου, στην Ιδρυτική Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ θα επαναλάβει ουσιαστικά αυτό το τρίπτυχο καλώντας το λαό να αγωνιστεί μαζί με το ΠΑΣΟΚ για «Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση, Δημοκρατική Διαδικασία» (βλ. σελ 10 και 15) της Διακήρυξης. Το ότι η κοινωνική απελευθέρωση δεν επιτεύχθηκε ΠΟΥΘΕΝΑ στον κόσμο μέχρι τώρα και γιατί, είναι ένα ζήτημα που χρειάζεται μεγάλη συζήτηση. Επίσης το ίδιο χρειάζεται μεγάλη συζήτηση ο βαθμός και η έκταση της Εθνικής Ανεξαρτησίας – που περιλαμβάνει βέβαια την ανεξαρτησία του κράτους και τη λαϊκή κυριαρχία. Αλλά γι’ αυτά έχουμε χρόνο.
7 – Πολύ σωστά ο μακαρίτης Άγγελος Ελεφάντης είχε παρατηρήσει ότι ο όρος «Αντίσταση» ενώ «στο πρακτικό επίπεδο κάλυψε μια ανέκδοτη μορφή πάλης κατά του ναζισμού στο εσωτερικό όλων των κατεχόμενων χωρών… Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο όρος αντίσταση στη διάρκεια της αντίστασης (1941-1944) είναι άγνωστος. Κανείς δεν τον είχε χρησιμοποιήσει τότε. Η πάλη, ένοπλη ή πολιτική, ονομάζεται αγώνας, εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, αντάρτικο, οι μαχητές ονομάζονται αντάρτες (της Δεξιάς και της Αριστεράς), Εαμίτες, Ελασίτες, Εδεσίτες κ.λπ., ένοπλοι και μη ένοπλοι, της υπαίθρου και των πόλεων, είναι αγωνιστές κι όλοι μαζί συναγωνιστές. Στην Ελλάδα ο όρος αντίσταση αρχίζει να χρησιμοποιείται μετά τα Δεκεμβριανά, οπότε οι πρώην αντάρτες και αγωνιστές γίνονται αντιστασιακοί, όπως σ’ ολόκληρη την Ευρώπη.» Το κείμενο δημοσιεύθηκε στα «Ενθέματα» της Αυγής, 16.9.2001 και αναδημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα για την 28η Οκτωβρίου στις 28/ 10/ 12 στην ΑΥΓΗ-ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ.
8 – Η κ. Αλέκα Παπαρήγα ως φαίνεται συμφωνεί βασικά με τον Γ. Μ ή ο Γ.Μ με την κ. Παπαρήγα αφού στη ίδια ομιλία της έδωσε έμφαση στο ότι «Το εργατικό κίνημα και οι σύμμαχοί του δεν πρέπει να βρεθούν ανάμεσα στα διάφορα μίγματα διαχείρισης της κρίσης που εμφανίζονται σήμερα στην ΕΕ, αλλά και παγκόσμια, γιατί δεν υπάρχει φιλολαϊκό μίγμα διεξόδου από την κρίση… Η στοίχιση του εργατικού κινήματος και των συμμάχων του με το ένα ή το άλλο μίγμα διαχείρισης, με την μια ή την άλλη ιμπεριαλιστική δύναμη σημαίνει υποταγή και συστράτευση με ξένη σημαία.». Έτσι γλύτωσε τον χαρακτηρισμό «οπορτουνιστής» (όπου και 5).
9 – Ο μακαρίτης πια J. M. Blaut έγραφε σε ένα άρθρο του για τον «Εθνικισμό σαν αυτόνομη δύναμη»: «Αν η ταξική πάλη είναι η κινητήρια δύναμη της ιστορίας, όπως ισχυρίζονται οι μαρξιστές, τότε ποιος είναι ο ρόλος των εθνικών αγώνων, ή του εθνικισμού γενικότερα; Η παραδοσιακή μαρξιστική απάντηση στο ερώτημα είναι απόλυτα σαφής: η εθνική πάλη είναι απλούστατα μορφή της ταξικής πάλης. Αυτή η άποψη εκφράστηκε από τους Μαρξ και Ένγκελς, διαμορφώθηκε από τον Λένιν και μεταγενέστερους θεωρητικούς και γίνεται σήμερα αποδεκτή από τη μεγάλη πλειοψηφία των μαρξιστών. Ορισμένοι όμως μαρξιστές και νεομαρξιστές θεωρητικοί, όπως ο Νίκος Πουλαντζάς, Regis Debray, Tom Nairn και Horace Davis απορρίπτουν την αντίληψη αυτή. Για τους μελετητές αυτούς, ο εθνικισμός δεν είναι ούτε μορφή ταξικής πάλης, αλλά ούτε και προϊόν της ταξικής αυτής πάλης. Είναι μια αυτόνομη δύναμη, ένας δεύτερος κινητήρας της Ιστορίας. Στη μελέτη αυτή θα επιχειρηματολογήσω εναντίον αυτής της άποψης ότι ο εθνικισμός είναι μια δύναμη αυτόνομη από τη ταξική πάλη» (ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ-monthly review, τ. 57,Νοέμβρης-Δεκέμβρης 1992). Για να μην υπάρξει καμία παρεξήγηση η ταξική πάλη δεν άρχισε όταν εμφανίστηκε η αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, κεφαλαιοκρατών και προλεταριάτου. Αυτό το έχει εξηγήσει και ο ίδιος ο Μαρξ παραδεχόμενος ότι δεν ανήκει σε αυτόν η τιμή ότι ανακάλυψε την πάλη των τάξεων.
10- Κ Μαρξ: «Η ζημιά είναι αναπόφευκτη για το σύνολο της τάξης των κεφαλαιοκρατών. Πόση, όμως, από τη ζημιά αυτή θα αναλάβει ο καθένας από τους κεφαλαιοκράτες ξεχωριστά, πόσο γενικά θα συμμετάσχει σ’ αυτήν, αυτό γίνεται πια ζήτημα δύναμης και πανουργίας, και ο συναγωνισμός μετατρέπεται τότε σε πάλη εχθρών αδελφών. Έτσι επιβάλλεται η αντίθεση ανάμεσα στο συμφέρον του καθενός ξεχωριστού κεφαλαιοκράτη και στο συμφέρον του συνόλου της τάξης των κεφαλαιοκρατών, ακριβώς όπως προηγούμενα επιβαλλόταν στην πράξη με το συναγωνισμό η ταυτότητα αυτών των συμφερόντων» - ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, τ. 3ος ,σελ 320, εκδ. Σύγχρονη Εποχή. Εδώ βρίσκεται και το «μυστικό» που καθιστά αδύνατο τον «υπερ-ιμπεριαλισμό». Η σύγκρουση των μονοπωλίων, τον τράστ κλπ για λόγους οικονομικούς, πρεστίζ κλπ. Η εξουσία πάντοτε ήταν φορέας αβυσσαλέων αντιθέσεων προσωπικών συμφερόντων. Ο Γ.Μ όμως, με μια μονοκοντυλιά κατάργησε τον αγώνα για το ατομικό συμφέρον. Και οι προλετάριοι για το ατομικό τους συμφέρον αγωνίζονται ώσπου να καταλάβουν ότι μόνο ως συλλογικό μπορούν να το επιτύχουν.
11- Γιάννης Μηλιός «Η ελληνική κρίση ως εκδοχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της κρίσης της ΟΝΕ» [Η εισήγηση του Γιάννη Μηλιού στο Διεθνές Συνέδριο «Δημόσιο χρέος και πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη: Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς», που διοργανώνουν το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ο Συνασπισμός και το Ινστιτούτο Πουλαντζάς]
12- Λ Ριζάς «Γράφοντας και μιλώντας για το φασισμό: κρίσιμες αποσιωπήσεις», ΟΙΣΤΡΟΣ 1/11/12
