Οι ερμηνείες, το Κυπριακό και η κομματική αυθαιρεσία
Tου Άριστου Μιχαηλίδη
Οι πιο παραστατικές αντιδράσεις στα αποτελέσματα των εκλογών ήταν όσων ήθελαν να τα απομακρύνουν από το κυπριακό πρόβλημα. Ήταν έντονοι πολλοί εκ των αναλυτών, πολιτικών κυρίως, που προσπαθούσαν να υπερτονίσουν τη σαθρή εκτίμησή τους ότι τα αποτελέσματα δεν έχουν σχέση με το Κυπριακό, ούτε προπάντων με τη Διζωνική. Επιδέχονται ερμηνειών γύρω από όλα, από τη διαφθορά, την οικονομία, τα πρόσωπα, αλλά όχι με το Κυπριακό! Είναι όμως αστείο. Διότι αυτό είναι η πρώτη απόδειξη ότι τα κόμματα και η πολιτική ηγεσία δεν θέλουν να λάβουν πραγματικά υπόψη το μήνυμα του λαού και προσπαθούν να δώσουν τις πιο βολικές ερμηνείες. Όμως, το Κυπριακό, όσο κι αν σε περιόδους νηνεμίας, όταν για παράδειγμα δεν υπάρχουν συνομιλίες, περνά στη δεύτερη μοίρα της καθημερινότητας, ποτέ δεν είναι στη δεύτερη μοίρα των προτεραιοτήτων του λαού. Γιατί αφορά στην εθνική και φυσική επιβίωσή του και το γνωρίζει πολύ καλά, το ζει στο πετσί του. Ακόμα και τα τελευταία χρόνια, που η οικονομική κρίση και οι προσωπικές δυσκολίες ήταν αναγκαστικά η καθημερινή ασχολία του.
Αν οι πολιτικοί ταγοί θέλουν πράγματι να πάρουν το μήνυμα της κάλπης, ας αφήσουν κατά μέρος τα παίγνια για να αναγνωρίσουν (και να διαχειριστούν με σεβασμό, αν έχουν ακόμα την ειλικρίνεια και την εντιμότητα να βλέπουν τον λαό στα μάτια) το μήνυμα που αφορά στο Κυπριακό. Τα δύο κόμματα, που εκπροσωπούν και ταυτίζονται με τη λεγόμενη «ενδοτική» γραμμή και όσα περιλαμβάνει η πίστη τους στη ΔΔΟ, δηλαδή ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, και τα οποία το προηγούμενο διάστημα επιχείρησαν να ποντάρουν στη «ρεαλιστική γραμμή» τους σε αντίθεση με την «απορριπτική γραμμή» όλων των άλλων, είχαν για πρώτη φορά στην ιστορία τους τόσο μεγάλες απώλειες ψηφοφόρων. Έχασαν μαζί 72.824 πολίτες από εκείνους που τους ψήφισαν το 2011. Και από την άλλη, αυτοί που θεωρούνται «απορριπτικοί» και κατά βάση απορρίπτουν πια με καθαρό λόγο τη λύση ΔΔΟ, και οι οποίοι δοκίμασαν σε αυτή τη βάση στο παρελθόν να δημιουργήσουν κοινό μέτωπο (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Συμμαχία, Αλληλεγγύη, Οικολόγοι) παρά τις απώλειες ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, υποστηρίζονται από 129.102 πολίτες. Αν προστεθούν στους απορριπτικούς της ΔΔΟ και όσοι ψήφισαν ΕΛΑΜ, είναι 142.143 πολίτες. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι αν μπορούν ακόμα να μην τους λαμβάνουν υπόψη. ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ έχουν ασφαλώς περισσότερους ψήφους, μαζί: 198.029. Αλλά, πρώτον, δεν θα μπορούσαν ποτέ μαζί τα δυο άκρα να ταυτιστούν σε κοινό μέτωπο. Προπάντων, μετά το πατατράκ του 2004, όταν ο λαός αποφάσισε αντίθετα από τις ηγεσίες. Όσο απίθανη είναι η συνένωση του ενδιάμεσου χώρου, σε πολλαπλάσιο βαθμό είναι απίθανο το κοινό μέτωπο ΔΗΣΥ – ΑΚΕΛ. Έχοντας μάλιστα μπροστά τους και τις εκ διαμέτρου πολιτικές τους στην οικονομία, που οι ηγεσίες τις βάζουν πάνω από το Κυπριακό. Εξάλλου, ποιος μπορεί να πάρει το ρίσκο για να εκτιμήσει ότι οι 180.644 πολίτες, που απείχαν από τις εκλογές, ανήκουν στον «ενδοτικό» ή τον «απορριπτικό» χώρο. Το σίγουρο είναι πως αποδοκιμάζουν όλο το πολιτικό σύστημα, αλλά σε αυτό το πλαίσιο η πιο έντονη αποδοκιμασία αφορά στα δύο μεγάλα κόμματα. Και το πιο πιθανό είναι ότι τα αποδοκιμάζουν για όλα, όχι μόνο για τις θέσεις τους στο Κυπριακό, αλλά ΚΑΙ γι’ αυτές. Επομένως, το μόνο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι, για πρώτη φορά τόσοι πολλοί πολίτες στρέφουν την πλάτη στις πολιτικές της διζωνικής και στηρίζουν όλα τα κόμματα που τις απορρίπτουν. Ακόμα και η Πνοή Λαού, με απόλυτες αντιδιζωνικές θέσεις, που δεν μπήκε στη Βουλή, πήρε 3.072 ψήφους, που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Αλλά, και η Κερύνεια, που πολλοί τη χρησιμοποιούν για να πουν ότι οι Κερυνειώτες έβγαλαν βουλευτές μόνο ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, έχει κι άλλη ανάγνωση, που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Από τις 28.649 ψηφοφόρους οι 9.865 δεν πήγαν να ψηφίσουν. Κι από όσους ψήφισαν, τα διζωνικά κόμματα πήραν μαζί 54,43% και τα αντιδιζωνικά 41,85%. Αυτό το ποσοστό δεν λαμβάνεται υπόψη στους προβληματισμούς της ηγεσίας όταν αποφασίζει αυθαίρετα τι θέλει ο λαός στο Κυπριακό;
Φυσικά και δεν έχουν οι δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόροι την ίδια απόσταση από την όποια λύση και από τη ΔΔΟ. Αλλά, αυτό που έχει σημασία σήμερα είναι η στροφή, η τάση του λαού, που έχει ξεκινήσει αυθόρμητα και από ένστικτο μια νέα εποχή στην παραδοσιακή σχέση του με τα κόμματα και τις επιλογές τους σε όλα τα επίπεδα, προπάντων όμως στο Κυπριακό.