Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2019

ΠΛΑΤΩΝ: Το αφεντικό και οι δούλοι δεν γίνονται ποτέ φίλοι

Συχνά παπαγαλίζουμε τα λόγια του Πλάτωνα για τη σχέση αφεντικού-δούλων. Πόσο καλά καταλαβαίνουμε όμως την ουσία και την ισχύ της σήμερα;

        Ο Πλάτωνας μιλώντας πάντα από τη σκοπιά των αφεντικών, που είχαν τους δούλους στην ιδιοκτησία τους, έλεγε, πως το αφεντικό και οι δούλοι δεν μπορεί να γίνουν φίλοι. Συνεπής μάλιστα με την αριστοκρατική του καταγωγή και τις ολιγαρχικές και ιδεαλιστικές του αντιλήψεις αποκαλεί τους δούλους στους “Νόμους” του “ είδος ζώου” και στην ιδανική του Πολιτεία, καθώς ο πολίτης δεν επιτρέπεται να ασχολείται με την εργασία γιατί τον υποβιβάζει στα επίπεδα “των εσχάτων” και τον εξισώνει με τους δούλους,όλες τις φροντίδες, που αποβλέπουν στην ικανοποίηση του σώματος τις θεωρεί απασχόληση δούλου.


Ας θυμηθούμε, πως στο δουλοκτητικό καθεστώς της αρχαίας Ελλάδας, ο δουλοκτήτης ήταν ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής, των πρώτων υλών μα και της ίδιας της παραγωγικής δύναμης, που ήταν ο δούλος. Ο δούλος ήταν ένα απλό “σώμα” κατά τον Αριστοτέλη. Δεν είχε κανένα δικαίωμα αφού δεν θεωρούνταν άνθρωπος αλλά απλό αντικείμενο (res), που έπαιζε το ρόλο του εργαλείου, του μέσου παραγωγής, που το χρησιμοποιούσε ο “δεσπότης”, το αφεντικό. Ο δούλος παρήγαγε με την εργασία του τον πλούτο και το αφεντικό τον ιδιοποιούνταν.

     Τι άλλαξε σήμερα; Ο δούλος έχει μετατραπεί σε μισθωτό εργαζόμενο. Μπορεί κανείς δικαιολογημένα να ισχυριστεί, ότι ο δούλος και ο μισθωτός διαφέρουν σημαντικά. Το αφεντικό τότε είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στο δούλο, ενώ ο σύγχρονος εργαζόμενος είναι ελεύθερο άτομο και μπορεί να διαλέξει εργοδότη, όποτε θελήσει. Στα λόγια όμως. Αν ρίξουμε μια ματιά από κοντά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι, θα διαπιστώσουμε, ότι τα αφεντικά έχουν το δικαίωμα να απολύσουν τους εργαζόμενους ή να μεταφέρουν την επιχείρησή τους σε άλλη χώρα ή να αλλάζουν τρόπο επένδυσης των κεφαλαίων τους χωρίς να νοιάζονται, αν οι εργαζόμενοι θα πεθάνουν από την πείνα. Διαθέτοντας τόσο την οικονομική όσο και την πολιτική εξουσία στα χέρια τους πετσοκόβουν μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά δικαιώματα χωρίς να νοιάζονται, αν θα πεθάνουν τα θύματά τους, επειδή δεν μπορούν να αγοράσουν φάρμακα ή επειδή δεν έχουν να πληρώσουν γιατρούς και νοσοκομεία. Σήμερα δεν θεωρείται φόνος, όταν κάποιος πεθαίνει, αν δεν έχει λεφτά για να πάει στο γιατρό ή να αγοράσει φάρμακα. Κι αν δούμε το πρόβλημα πιο μακροσκοπικά διαπιστώνουμε, ότι τα αφεντικά για το ξαναμοίρασμα των αγορών, για να αυγατίσουν τα κέρδη τους εξαπολύουν πολέμους με εκατομμύρια νεκρούς και πρόσφυγες. Δικαίωμα ζωής και θανάτου είχε το αφεντικό στην αρχαία Ελλάδα, όπως και σήμερα.

        Τα αφεντικά, η άρχουσα τάξη δηλαδή, είχαν από τότε και εξακολουθούν να έχουν μέχρι σήμερα στα χέρια του όλη την εξουσία. Οι δούλοι, οι κολίγοι αργότερα και οι εργάτες σήμερα θεωρούν ότι τα αφεντικά είναι οι δικαιούχοι του παραγόμενου πλούτου. Δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι χωρίς αυτούς “γρανάζι δε γυρνά”. Δεν έχουν αποκτήσει δηλαδή ταξική συνείδηση, σε βαθμό που να τους οδηγήσει στην ανατροπή της εξουσίας των αφεντικών και στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.


        Καταλαβαίνουμε λοιπόν, ότι ο Πλάτωνας, αν και μιλούσε από τη μεριά των αφεντικών ξεστόμιζε μια μεγάλη αλήθεια: Οι ηγεμόνες και οι δούλοι τότε, οι τσιφλικάδες και οι κολίγοι αργότερα και το κεφάλαιο και οι εργάτες σήμερα δεν είναι δυνατόν να συμφιλιωθούν σαν τάξεις μεταξύ τους. Διεξάγεται μια ανειρήνευτη πάλη ανάμεσα στις τάξεις μέχρι την ολοκληρωτική κατάργηση των τάξεων, μέχρι τότε που όλοι οι άνθρωποι θα προσφέρουν στην κοινωνία ανάλογα με τις ικανότητές τους και θα απολαμβάνουν τα παραγόμενα αγαθά ανάλογα με τις ανάγκες τους. Η δημιουργία της αταξικής κοινωνίας, που έχει ήδη δρομολογηθεί με αγώνες και θυσίες, αποτελεί μονόδρομο.


Ανάρτηση από: https://geromorias.blogspot.com