Του Γιώργου Τασιόπουλου
«Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν...» τραγουδούσε ο ευαίσθητος, λυρικός τραγουδιστής, συνοδός στη χαρά μας των μετεφηβικών μας χρόνων, ο Νίκος Παπάζογλου*, ο τραγουδιστής με το κόκκινο μαντίλι.
------------------------------*******-------------------------------
«Δεν αρκεί ν΄ αλλάξουμε τον κόσμο – δεν κάνουμε άλλωστε και τίποτ΄ άλλο μέχρι τώρα.
Τούτο συμβαίνει και χωρίς εμάς.
Πρέπει επιπλέον να ερμηνεύσουμε αυτή την αλλαγή
Ακριβώς για να την αλλάξουμε.
Έτσι ώστε ο κόσμος να μην αλλάζει πια χωρίς εμάς.
Και έτσι ώστε να μην καταντάει ένας κόσμος χωρίς εμάς».
Γκύντερ Άντερς
Από το προλογικό σημείωμα του Στέφανου Ροζάνη*
Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από το «Die Antiquiertheit des Menschen» («”Η επαν”-“απαρχαίωση” του ανθρώπου»), του Γερμανού φιλοσόφου Γκύντερ Άντερς.
Γραμμένο το 1956 περιγράφει με ανατριχιαστική ακρίβεια ένα μέλλον που ταυτίζεται με τις πιο ζοφερές στιγμές του δικού μας παρόντος:
“Για να καταπνιγεί κάθε εξέγερση πριν ακόμη προλάβει να εκδηλωθεί δεν απαιτούνται βίαια μέσα. Οι χιτλερικές μέθοδοι είναι ξεπερασμένες. Αρκεί να δημιουργηθούν εξαρτήσεις τόσο ισχυρές ώστε η ιδέα και μόνο της εξέγερσης να μην έρχεται στο μυαλό κανενός.
Θα ήταν ιδανικό η διαμόρφωση των ατόμων να ξεκινάει από την ώρα που γεννιούνται, με τη συρρίκνωση των έμφυτων ικανοτήτων τους. Κατόπιν, η εξάρτηση θα θωρακιστεί με τον δραστικό περιορισμό της παιδείας, προσανατολισμένης στην επαγγελματική εκπαίδευση. Ένα ακαλλιέργητο άτομο έχει στενό ορίζοντα σκέψης και όσο η σκέψη του περιορίζεται σε ασήμαντες ασχολίες τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να εξεγερθεί.
Πρέπει να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ώστε η πρόσβαση στην πραγματική γνώση να γίνει ολοένα δυσκολότερη για τους πολλούς.
Θα χρησιμοποιείται η πειθώ και όχι η ωμή βία. Θα προβάλλονται μαζικά, μέσω της τηλεόρασης, «ψυχαγωγικά» προγράμματα που θα κολακεύουν πρωτίστως το συναίσθημα και τα ένστικτα. Το πνεύμα θα απασχολείται με ό,τι ελαφρύ, ασήμαντο, παιδαριώδες. Σε ένα περιβάλλον ακατάσχετης φλυαρίας με αδιάκοπη μουσική υπόκρουση η ανάπτυξη της σκέψης θα παρεμποδίζεται. Το σεξ θα τεθεί στην πρώτη γραμμή των ανθρωπίνων ενδιαφερόντων — δεν υπάρχει καλύτερο κοινωνικό ηρεμιστικό
Ό,τι αποκοιμίζει τη διαύγεια του μαζικού ανθρώπου είναι κοινωνικά ωφέλιμο, ότι απειλεί να τον αφυπνίσει πρέπει να διακωμωδηθεί, να καταπνιγεί, να καταπολεμηθεί.
Κάθε θεωρία που θα αμφισβητεί το σύστημα πρέπει να καταδικάζεται ως ανατρεπτική και τρομοκρατική, το ίδιο κι εκείνοι που την υποστηρίζουν”.
[«”Η επαν”-“απαρχαίωση” του ανθρώπου»), του Γερμανού φιλοσόφου Γκύντερ Άντερς.
Μετάφραση του Αντώνη Καραβασίλη από τη γαλλική έκδοση: «L’obsolescence de l’homme», εκδ. IVREA, Παρίσι 2002.]»
* Ο Νίκος Παπάζογλου έφυγε πρόωρα τέτοιες μέρες του 2011.
Όπως είχε πει για το μαντίλι του, «άρχισα να το φορώ για τη μοτοσικλέτα, γιατί, ξέρεις, καρφώνονται μέλισσες στον λαιμό σου, ό,τι θέλεις. Και έμεινε. Άρχισε να με βοηθάει μετά στο τραγούδισμα πολύ». Αλλά και βέβαια σύμφωνα με τον ίδιο, « έχει χρησιμεύσει και για να σκουπίσει τα δάκρυά του από λύπη ή έρωτα».
** GUNTHER ANDERS, «Η απαρχαίωση των ιδεολογιών του κομφορμισμού – Δύο κεφάλαια από την απαρχαίωση του ανθρώπου», εκδ. Έρασμος
