Του Γεράσιμου Δεληβοριά
Μετά τον «συνωστισμό στην παραλία της Σμύρνης» και τις άλλες γλαφυρές ατάκες της, η κ. Μαρία Ρεπούση ξαναχτύπησε, υποστηρίζοντας ότι την σημερινή εποχή αναπαραστάσεις όπως αυτή της Εξόδου του Μεσολογγίου «δεν προσφέρουν τίποτε, αναπαράγουν την εθνικιστική έξαρση, επαναλαμβάνονται συνεχώς και δεν γίνεται κανένας ιστορικός στοχασμός».
Ο εορτασμός των εθνικών επετείων, σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος και το κυριότερο, δεν είναι καθόλου «χρήσιμες για την ιστορική μας μνήμη», σ’αυτό έχει απόλυτο δίκηο η κ. Ρεπούση. Είναι όντως «στερεοτυπικές» και αποστεωμένες, ώστε μάλλον απωθούν, παρά διδάσκουν τη νεολαία.
Πώς θα μπορούσαν αλήθεια αυτές οι γιορτές να είναι πιο «αναστοχαστικές» ώστε να ικανοποιηθεί και η «πολιτική ορθότητα» της κ-ας βουλευτού? Ένα παράδειγμα μας δίνει ο Γ.Βλαχογιάννης. Ξεκινάει λέει, ο γέρο αγωνιστής, επιζών της Εξόδου, να παρακολουθήσει την πρώτη επίσημη τελετή για την Έξοδο. Ακούει τους δεκάρικους καθαρευουσιάνικους λόγους των φρακοφορεμένων επισήμων κι απογοητεύεται. –Όχι ορέ, δεν ήταν έτσι ! λέει κι απομακρύνεται.
Κι εκεί στη γωνιά, ακούει ένα γέρο ζητιάνο, να τραγουδάει το μοιρολόϊ της Εξόδου. Για τις πρώτες ελπίδες που φουσκώνανε τα στήθη. Για τις πρώτες νίκες Για τους δώδεκα μήνες της πολιορκίας. Για τις στερήσεις, την πείνα, την απόγνωση. Για το πείσμα να κρατήσουνε τον Ιερό πτολίεθρο, αυτήν την «άθλια μάντρα» που χλεύασε ο Ιμπραήμ. Για τη μεγάλη απόφαση. Για τη φοβερή εκείνη νύχτα. Για τη σφαγή, το χαλασμό, το κυνηγητό στα βουνά. Για τις χήρες και τα ορφανά που ζητιανεύουν ακόμη. Αγκάλιασε ο γέρος τον οργανοπαίχτη και κλαίγανε μαζί.
-Ναι ορέ, έτσι ήτανε !
Είναι αλήθεια αρκετά «αναστοχαστική» μια τέτοια αναπαράσταση, ή μήπως «αναπαράγει την εθνικιστική έξαρση» ? Πιστεύει ειλικρινά η καλή καθηγήτρια, πως οι σημερινοί Έλληνες ταυτίζουνε τους Τούρκους του 1826 με τους σημερινούς Τούρκους και μπορούν σε στιγμές εθνικής έξαρσης να απαιτήσουν έναν καινούργιο πόλεμο με την Τουρκία, όπως οι χωρικοί του 19ου αιώνα, που πυροβολούσανε τους ηθοποιούς που παίζανε τον «κακό» και ενοχλούσαν την «άμοιρη νέα»?
Και τι σημαίνει ακριβώς «εθνικιστική έξαρση»? Η Επανάσταση του 1821 ήταν ακριβώς μια «εθνικιστική έξαρση». Ήταν η απελπισμένη προσπάθεια των Ελλήνων να μετατραπούν από «Γένος» σε «Έθνος», να μετουσιωθούν από «κατηγόρημα» σε «υποκείμενο» της Ιστορίας. Η αισιόδοξη αυτή τραγωδία τελικά απέτυχε, με οδυνηρές συνέπειες για την πορεία του Έθνους. Και η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου, είναι η συμπύκνωση αυτού του δράματος. Γι’ αυτό κι έκλαιγε ο γέρος του Βλαχογιάννη. Για τις χαμένες ελπίδες. Για τη «μεγάλη γέννα, που όλο την περιμένουμε κι όλο κινάει για νάρθει κι όλο συντρίμμι χάνεται, στο γύρισμα του κύκλου».
Όσο για την καλή καθηγήτρια και βουλευτίνα, δεν χρειάζεται να την «μαζέψει» κανείς, όπως ζητά ο Δήμαρχος Μεσολογγίου. Είναι αλήθεια πως στην αρχή τουλάχιστον, έκανε αρκετές χρήσιμες και καυστικές παρατηρήσεις πάνω στην Εθνική μας Ιδεολογία. Όμως η δογματική της προσκόλληση στην αμερικανόφερτη «πολιτική ορθότητα» την καθιστά τουλάχιστον γραφική, θιμίζοντας την παροιμία που λέει «είπανε του λωλού να χέσει κι αυτός εξεκωλιάστηκε». Ίσως θα έπρεπε να προσέξει, γιατί το ακατάσχετο χέσιμο προκαλεί αιμορροϊδες.