Τετάρτη 23 Απριλίου 2014

«Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναλάβει μια τεράστια ευθύνη»

Πριν τρεις εβδομάδες το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το δίκτυο transform! οργάνωσαν στην Αθήνα ένα διεθνές συνέδριο με θέμα «Η Αριστερά στην κυβέρνηση». Σε μία από τις πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν συμμετείχε, μαζί με τον Γιάννη Δραγασάκη, τον Μάκη Κουζέλη και τον Σλοβένο Anej Korsika, και ο Καναδός καθηγητής πολιτικών επιστημών Λίο Πάνιτς. Η παρέμβασή του, που αναδείκνυε μια ειλικρινή αγωνία για την επιτυχή έκβαση των προσπαθειών του ΣΥΡΙΖΑ, συνδυασμένη με μια σεμνότητα κάπως ασυνήθιστη στους μαρξιστικούς πανεπιστημιακούς κύκλους, τράβηξε την προσοχή του ακροατηρίου – και τη δική μας. Δυο μέρες αργότερα, συναντηθήκαμε μαζί του και προσπαθήσαμε να εμβαθύνουμε στους προβληματισμούς που έθεσε. Αποσπάσματα αυτής της συζήτησης-συνέντευξης φιλοξενούμε σήμερα στο Δρόμο.
Μας έκανε εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο μιλήσατε στο συνέδριο, επειδή και ο τρόπος έχει σημασία. Εκφραστήκατε με πραγματική έγνοια για το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, τονίσατε τη σημασία του και την ανάγκη στήριξής του από τη διεθνή Αριστερά…
Είπα ότι έχω ξανάρθει παλιότερα στην Ελλάδα, αλλά τώρα νιώθω πιο ταπεινός παρά ποτέ. Διότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μοναδικός αριστερός πολιτικός σχηματισμός που, εντός της παρούσας βαθιάς κρίσης, έφτασε στο σημείο να «βλέπει» κυβέρνηση. Άρα τι να κάνω; Να σας μιλήσω για θεωρητικά μοντέλα; Ή να εκφράσω μια τυπική αλληλεγγύη; Νιώθω ότι θα είμαι πιο χρήσιμος αν απευθύνω στον ΣΥΡΙΖΑ μερικές δύσκολες ερωτήσεις, γνωρίζοντας ότι οι απαντήσεις που θα δώσετε θα κρίνουν εν πολλοίς την τύχη όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της χώρας σας. Θα χρωματίσουν ακόμη και την προοπτική της ευρωπαϊκής και διεθνούς Αριστεράς. Διότι έχετε αναλάβει μια τεράστια ευθύνη! Που γίνεται βαρύτερη από το γεγονός ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη η Αριστερά είναι 20 χρόνια πίσω – και δεν μιλάω καν για τη Βόρεια Αμερική…

Δηλαδή, τι να περιμένουμε και τι όχι από την εκτός Ελλάδας Αριστερά;
Κατανοώ την ανάγκη του ΣΥΡΙΖΑ και του ελληνικού λαού να νιώσει ότι θα υπάρξει μια έμπρακτη βοήθεια στις κρίσιμες δυσκολίες, που αναπόφευκτα θα ενταθούν. Αλλά καταρχήν πρέπει να αναγνωρίσετε πόσο αδύναμη είναι η Αριστερά στη δυτική Ευρώπη, που σας ενδιαφέρει πιο άμεσα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σημειώνονται πρόοδοι. Όμως σε σχέση με τις απαιτήσεις αλλά και τις δυνατότητες, η Αριστερά είναι πολύ αδύναμη, κι άρα δεν μπορεί να κάνει για την Ελλάδα ό,τι θα έπρεπε. Έγραψα στον Guardian ότι είναι ευθύνη της ευρωπαϊκής Αριστεράς να δημιουργήσει χώρο στον οποίο θα μπορεί να αναπνεύσει μια εναλλακτική προσπάθεια όπως του ΣΥΡΙΖΑ, να μην τους αφήσει να πνίξουν τον ΣΥΡΙΖΑ και την Ελλάδα.

Σε ό,τι αφορά τη στάση άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων απέναντι σε μια ενδεχόμενη κυβέρνηση Τσίπρα;
Ας ξεκινήσω από τον Μίλιμπαντ (επικεφαλής των Βρετανών Εργατικών) που τον γνωρίζω καλά και τον εκτιμώ. Στράφηκε εναντίον του Μπλερ, και όσα λέει τα εννοεί – αλλά είναι όμηρος των δομών της σοσιαλδημοκρατίας. Δεν «βλέπει» τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα ίδια και χειρότερα ο Ολάντ, κι ακόμη περισσότερο ο Ρέντσι.
Όμως, αντικειμενικά, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να τους δείξει ότι υπάρχει περιθώριο για ελιγμούς, και τότε θα κατανοήσει ο κάθε Μίλιμπαντ τη σημασία μιας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Μια κυβέρνηση που αντιστέκεται και δείχνει τις δυνατότητες, θα κάνει ευκολότερο και για τον Μίλιμπαντ να επιβάλλει π.χ. το σχέδιό του για έλεγχο των τιμών των βασικών αγαθών. Τότε μπορεί κι αυτός, όταν διαπραγματεύεται με τη Μέρκελ, να αντιταχθεί σε τυχόν απόπειρα «πνιγμού» του ΣΥΡΙΖΑ.

Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, στις «ερωτήσεις» που θέτετε προς τον ΣΥΡΙΖΑ…
Θέλω να ξεκινήσω επαναλαμβάνοντας ότι η πολιτική απόφαση του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ είναι το πιο δημιουργικό κείμενο αριστερού κόμματος που έχω διαβάσει εδώ και δεκαετίες. Όχι τόσο για τις επιμέρους αναλύσεις, αλλά κυρίως για τον «επίλογό» του – τα σημεία εκείνα που καλούν για τη δημιουργία και έκφραση του πλατύτερου δυνατού πολιτικού κινήματος ανατροπής, και επισημαίνουν ότι «για να πετύχουμε οτιδήποτε, πρέπει να υπάρχει συνεχής λαϊκή πίεση». Δεν θυμάμαι την ακριβή διατύπωση, αλλά αυτό είναι το νόημα.
Τώρα όμως γίνεται επείγον να αρχίσετε να υλοποιείτε αυτή τη θαυμάσια δήλωση. Να ξέρετε ότι οι λαοί της Ευρώπης και πολλών ακόμη περιοχών του κόσμου σας παρακολουθούν με προσμονή, διότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μοναδικό σχέδιο που οδηγεί στα πρόθυρα της εξουσίας – έστω και σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα.
Αν επιτύχει, πράγμα που είναι εφικτό, από τη μια θα επιλύσει τα πιο πιεστικά προβλήματα του ελληνικού λαού, από την άλλη όμως θα δυσαρεστήσει τη Δύση, πολύ περισσότερο απ’ ό,τι π.χ. η Βολιβία.

Επειδή θα συμβαίνει στο «δυτικό» κόσμο;
Ναι! Κι εδώ αρχίζουν τα ερωτήματα: Πόσο προετοιμάζεστε για να μην βρεθεί ακέφαλο το κόμμα, να μην αναγκαστεί δηλαδή να μεταπηδήσει ολόκληρο στον κρατικό μηχανισμό, όπως συνέβη στη Βενεζουέλα και στη Βολιβία; Ή, πώς προετοιμάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ για να οικοδομήσει αυτό το πλατύτατο λαϊκό κίνημα που το χρειάζεστε εξίσου με το να πάρετε την κυβέρνηση; Ή πάλι, σε σχέση με την Ευρωζώνη: Το ξέρουμε ότι δεν θέλετε να φύγετε, αλλά ποιος ξέρει πώς θα απαντήσει μια γερμανοκρατούμενη Ευρώπη; Έχω πληροφορηθεί ότι υπάρχει σχέδιο, και καταλαβαίνω ότι δεν θέλετε να το συζητήσετε δημόσια, γιατί τα ΜΜΕ παραμονεύουν να σας επιτεθούν. Ωστόσο αν δεν το συζητήσετε με τη βάση σας, με τα δίκτυα αλληλεγγύης κ.λπ., πώς θα προετοιμάσετε τους ανθρώπους σας για τις επερχόμενες δυσκολίες;

Είμαστε πράγματι πίσω σ’ αυτά…
Αυτά είναι όντως τεράστια ζητήματα στα οποία άλλοι, που θεωρούνταν πολύ σπουδαιότεροι από τον ΣΥΡΙΖΑ, τα έκαναν θάλασσα! Αν τα θέτω, με κάθε σεμνότητα, είναι επειδή πιστεύω ότι μπορούν να βοηθήσουν. Αλλά και να μην καταφέρετε να τα απαντήσετε όλα, δεν πρέπει να το θεωρήσετε μεγάλη αποτυχία.
Διότι αυτό που είναι εντυπωσιακό, και ίσως δεν έχετε συναίσθηση ότι συμβαίνει, είναι το γεγονός ότι εδώ στην Ελλάδα η αλλαγή είναι στην ημερήσια διάταξη. Δεν πρόκειται για κάτι συνηθισμένο!

Μας πάτε «μία κρύο μία ζέστη» [γέλια…] Συνυπολογίζοντας όσα είπαμε ώς τώρα, στην περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, ποια θα ήταν η επίδραση εκτός Ελλάδας;
Να ξεκινήσω από το εξής: Υπάρχει τα τελευταία χρόνια μια αίσθηση ανεπάρκειας όσον αφορά τη συνέχιση της πολιτικής των διαμαρτυριών, που ξεκίνησε χρόνια πριν με το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα. Ήδη πριν ξεκινήσει η κρίση, υπάρχει μια αίσθηση ότι αυτές οι τακτικές διαμαρτυρίας δεν προσφέρουν πραγματική διέξοδο. Φυσικά είχαν θετική επίδραση, έτσουξαν την παγκόσμια άρχουσα τάξη, απονομιμοποίησαν τα δόγματά της.
Αλλά μυριάδες αγωνιστές σε όλο τον κόσμο κατανοούν πλέον τα όρια της διαμαρτυρίας. Βλέπουν δηλαδή ότι, σε τελική ανάλυση, δεν αλλάζει τίποτα αν δεν πάρεις την κρατική εξουσία. Έτσι, οποιοσδήποτε σοβαρός άνθρωπος στην Αριστερά κατανόησε τη σπουδαιότητα αυτού που συνέβη με την εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ. Όλοι σήμερα ψάχνουν μια νέα πολιτική. Μαοϊκοί, τροτσκιστές, πρώην φιλοσοβιετικοί, σε όλο τον κόσμο οι πάντες ψάχνονται, οικοδομούν νέα κινήματα, νέα συνδικάτα, νέα κόμματα. Είναι εντυπωσιακό! Και υπάρχει δίψα για εμπειρίες σαν του ΣΥΡΙΖΑ, που επιδιώκουν την εξουσία.

Πριν χρόνια είπατε ότι από το 1989 η Αριστερά έχασε τη φωνή της. Ακόμα και η μη ορθόδοξη, επειδή κι αυτή κλονίστηκε από την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ. Ο Έλληνας σκηνοθέτης Αγγελόπουλος είχε αναφερθεί στην ανάγκη για ένα «νέο συλλογικό όνειρο»…
Πιστεύω ότι δεν μπορούμε να βασίζουμε την πολιτική μας στη «συνέχεια» της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ναι, να μάθουμε από τότε, αλλά η τοτινή γλώσσα δεν «μιλάει» πλέον στις πλατιές μάζες. «Μιλάει» μόνο σε εμάς, τους οργανωμένους επαναστάτες. Κι ο κόσμος είναι τόσο διαφορετικός!
Ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε και μετασχηματίστηκε με τρόπους που κανείς δεν θα μπορούσε τότε να φανταστεί. Άρα χρειαζόμαστε ένα ζωντανό μαρξισμό, όχι ένα απολίθωμα. Κι αυτό θα εξαρτηθεί από οραματιστές, που δεν θα είναι μόνο πολιτικοί. Θα εξαρτηθεί και από τους Αγγελόπουλους. Τι θαυμάσιος καλλιτέχνης! Κοιτάξτε, έχουμε τόσα μυαλά, τόσες πηγές, και δεν τις χρησιμοποιούμε. Είναι κρίμα. Θα έπρεπε παντού να δείχνετε τις ταινίες του και να τις συζητάτε, τι σημαίνουν για τον αγώνα σας. Θα ήταν τόσο πιο πλούσια η πολιτική δουλειά όλων μας!


Ανάρτηση από: http://e-dromos.gr