Συνεχίζει η γειτονική Τουρκία το γνωστό της παιχνίδι, του “επιτήδειου ουδέτερου”. Τώρα φιλοδοξεί να γίνει ο κόμβος μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρωπαϊκής ηπείρου, όσον αφορά το φυσικό αέριο. Προκύπτει αυτονόητα το ερώτημα: Φυσικό Αέριο ναι, αλλά από ποιον; Και κυρίως σε ποια γεωπολιτική τιμή, σε ποιό νόμισμα; Η ανακοίνωση του Τούρκου προέδρου Ερντογάν ότι θέλει να δημιουργήσει έναν κόμβο φυσικού αερίου στην Τουρκία σε συμφωνία με τη Μόσχα δεν είναι μια εμπορική πρόταση όπως οποιαδήποτε άλλη, αφού τουλάχιστον δύο στοιχεία πρέπει να κυκλωθούν με “κόκκινο” μελάνι: ποιος θα μπορούσε να αποδειχθεί άλλον ένα παίκτη εντός του ευρωμεσογειακού χώρου και κυρίως τι θα συνέβαινε με τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Χωρίς να ξεχνάμε ότι ο Λίβυος υπουργός Πετρελαίου είπε πρόσφατα ότι αξιολογεί την δυνατότητα κατασκευής ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου προς την Ιταλία, η Λιβύη είναι ένα πρώτο σημείο παρατήρησης / ερμηνείας του προβλήματος: αφορά το πρόβλημα διακίνησης, δεν αποτελεί μια μαγική λύση στο ενεργειακό πρόβλημα. Ο Ερντογάν υπέγραψε συμφωνία σχετικά με την αποκλειστική οικονομική ζώνη με την Τρίπολη που παραβιάζει τους φυσικούς νόμους της γεωγραφίας, επειδή χαράσσει μια κάθετη γραμμή στη μέση του “mare nostrum ad excludedum”. “Ξεχνώντας” δηλαδή ότι παρεμβάλλονται τα θαλάσσια όρια νότια της Κρήτης ,που δεν είναι απλώς ελληνικό νησί, Χώρας κράτους μέλους της ΕΕ (και του ΝΑΤΟ). Η χαλαρότητα με την οποία οι Βρυξέλλες χειρίστηκαν το υπογραμμένο νέο Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο θα μπορούσε να είναι προάγγελος άλλων προβλημάτων σε ολόκληρη την περιοχή.
Ο Τούρκος πρόεδρος υποστήριξε την πρόταση του Ρώσου ομολόγου του για έναν διεθνή κόμβο φυσικού αερίου στην Τουρκία, δίνοντας εντολή στην κυβέρνησή του να παρουσιάσει γρήγορα σχέδια εφαρμογής, αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής της Αστάνα, με την οποία ο Πούτιν προσπαθεί να σχηματίσει έναν ενεργειακό μοχλό πάνω από την Ευρώπη. Όταν ο Ερντογάν λέει ανοιχτά ότι «δεν θα υπάρξει αναμονή για αυτό το πρόβλημα», προσθέτει αλάτι στις ανοιχτές ευρωπαϊκές πληγές που παλεύουν αφενός με το Λαϊκό εισόδημα που συρρικνώνεται πανευρωπαϊκά και, αφετέρου, με την αταβιστική πλέον καθυστέρηση με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαχειρίζεται πολύ συχνά καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.Ο παραλληλισμός με το πως φέρθηκε η Τουρκία στους Σύρους μετανάστες το αποδεικνύει: αποφασίστηκε από την Ε.Ε. να δοθούν 6 δισεκατομμύρια ευρώ στον Τούρκο πρόεδρο (με τα οποία δεν τιθάσευσε τον μεγάλο εσωτερικό πληθωρισμό) για να κρατήσει 5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στο έδαφός του, ουσιαστικά να τους γκετοποιήσει και να τους χρησιμοποιήσει στην γεωπολιτική του ενάντια στους γείτονές του, Έλληνες και Βούλγαρους.
Την “εργαλειοποίηση” του Μεταναστευτικού από την πλευρά του, τη ζούμε σε καθημερινή βάση. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται το σκεπτικό για τον αγωγό Eatsmed: οι επικριτές του σημειώνουν ότι είναι μια οικονομικά δαπανηρή και δύσκολη κατασκευαστική εργασία. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι οι ίδιες επικρίσεις ασκήθηκαν και στον TAP, ο οποίος αντ’ αυτού εξασφαλίζει στην Ιταλία το 10% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και που εμπόδισε τους λογαριασμούς να γίνουν ακόμη πιο ακριβοί στην γειτονική χώρα.
Υπό το πρίσμα των νέων ανακαλύψεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως οι Zohr, Nohr, Mercury και Kronos, ο κόμβος του Ερντογάν θα συγκρουστεί με τον αγωγό φυσικού αερίου Eastmed, ο οποίος παραμένει το πιο διαπιστευμένο όργανο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού τόσο στον ευρω-Μεσογειακό χώρο όσο και σ’ αυτόν της Μέσης Ανατολής.
*Μέλος της “Πολιτικής Πρωτοβουλίας”
