Το
1996 ο Παναγιώτης Κονδύλης είχε γράψει τα εξής, σχεδόν προφητικά:
"Οι
καταστάσεις ανάγκης και οι κρίσεις μπορούν να ενεργοποιήσουν τόσο κεντρομόλες
όσο και φυγόκεντρες δυνάμεις, να γεννήσουν τόσο αλληλεγγύη όσο και διαμάχη
[...]. Η αλληλεγγύη (με την κοινωνιολογική, όχι με την ψυχολογική έννοια)
προκύπτει όταν το πρόβλημα της λήψεως αποφάσεων λύνεται δεσμευτικά [...].
Αλλιώς είτε δημιουργείται άμεση σύγκρουση, είτε επικρατούν οι κεντρόφυγες
δυνάμεις με βάση την αρχή 'ο σώζων εαυτόν σωθήτω'.
Ποιον απ' τους δύο δρόμους θα πάρει η Ευρώπη δεν μπορεί ακόμα να λεχθεί με
έσχατη βεβαιότητα. Πριν από λίγον καιρό ακόμη ήταν δυνατό να κατανέμεται η
ευημερία, και απ' αυτό επωφελήθηκαν όλοι σε απόλυτα μεγέθη, μολονότι μερικοί
επωφελήθηκαν περισσότερο συγκριτικά με άλλους. Όμως η ώρα της αλήθειας θα
σημάνει όταν στην ημερήσια διάταξη δεν θα βρίσκεται πλέον η κατανομή της
ευημερίας, αλλά η κατανομή σημαντικών βαρών. Η ένοχη συνείδηση, η οποία, έμμεσα
τουλάχιστον, απετέλεσε ίσαμε σήμερα το κίνητρο της γερμανικής ταμειακής
γενναιοδωρίας, θα μπορούσε να μετατραπεί σε απροθυμία ή και σε επιθετικότητα,
αν η χαμηλή απόδοση των άλλων θα απαιτούσε από τη Γερμανία εξαιρετικές θυσίες
ως αντιστάθμισμα σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Ίσαμε σήμερα δεν υπάρχουν ενδείξεις
εκ μέρους άλλων ευρωπαϊκών εθνών ότι είναι διατεθειμένα να κάνουν θυσίες για
χάρη τρίτων· και η έφεση προς αλληλέγγυα συμπεριφορά εξασθενίζει σήμερα και στο
εσωτερικό των διαφόρων ευρωπαϊκών εθνών".
Παναγιώτης
Κονδύλης, Από τον 20ό στον 21ο αιώνα.
Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000, εκδ. Θεμέλιο 21998, σ. 104.
ΥΓ: Το είχαμε παραθέσει το 2012 [ http://blogvirona.blogspot.gr/2012/07/blog-post_5385.html : Θανάση Ν. Παπαθανασίου, «Εποχή πνευματικής και υλικής χρεοκοπίας στην Ευρώπη; Μια πολύτιμη ευκαιρία για να αναδυθεί το Νόημα»].
