Του Σταύρου Χριστακόπουλου*
από τη Ρήξη που κυκλοφορεί (φ. 84)
από τη Ρήξη που κυκλοφορεί (φ. 84)
Μπορεί η Ελλάδα να αποτινάξει το καθεστώς του «πρώτου προτεκτοράτου της ευρωζώνης»;
Η ζοφερή πραγματικότητα των οικονομικών δεικτών, ο θάνατος της ελληνικής οικονομίας και η συνεχώς εξαπλούμενη δυστυχία των Ελλήνων δεν έχουν ανάγκη από επιχειρηματολογία για να αναδειχθούν. Αυτή βρίσκεται διάσπαρτη ακόμη και στα λεγόμενα «μνημονιακά» ΜΜΕ, μεγάλο μέρος των οποίων χύνουν ποταμούς τα κροκοδείλια δάκρυα για να εξαγνιστούν, περιγράφοντας τις καταστροφικές συνέπειες των δανειακών συμβάσεων, των μνημονίων τους και, εσχάτως, της αναδιάρθρωσης του χρέους (PSI).
Υπεραρκετές είναι πλέον και οι κακές ειδήσεις –όχι προβλέψεις ή εκτιμήσεις, αλλά ειδήσεις– για τον Αρμαγεδδώνα των όλο και νεότερων εισπρακτικών μέτρων, με τα οποία ματαίως θα επιχειρηθεί να αντληθούν αμύθητα ποσά σε ελάχιστο χρόνο από μια κλινικά νεκρή οικονομία.
Τι είδους ανάπτυξη; «Εξωστρεφή», με εισροή ξένων κεφαλαίων και αύξηση εξαγωγών, με παράκαμψη του διεφθαρμένου κράτους, με έργα υποδομών, με κίνητρα την πτώση του παραγωγικού κόστους και τη διευκόλυνση του επιχειρείν. Η Ελλάδα θα γίνει αγνώριστη μετά την αναπτυξιακή επέλαση και θα απαντήσει στην εθνική μιζέρια και το σοκ της πιο βίαιης εσωτερικής υποτίμησης που έχει υποστεί ευρωπαϊκό κράτος.
Ο στόχος όμως πλέον δεν είναι να κλείσουν οι τρύπες ενός προϋπολογισμού που καταρρέει ήδη από το πρώτο τρίμηνο. Ούτε να μειωθεί το έλλειμμα για να γίνει, υποτίθεται, διαχειρίσιμο το χρέος. Στο εξής, μετά τη διάσωση των ξένων τραπεζών και επενδυτικών σχημάτων, η οποία κόστισε μια κανονικότατη εσωτερική πτώχευση σε επίπεδο τραπεζών, δημοσίων οργανισμών, ασφαλιστικών ταμείων, νοσοκομείων, πανεπιστημίων και σχεδόν κάθε μορφής ΝΠΔΔ, περνάμε πλέον στην επόμενη και σημαντικότερη φάση της ελεγχόμενης (από τους δανειστές) χρεοκοπίας.Τι είδους ανάπτυξη; «Εξωστρεφή», με εισροή ξένων κεφαλαίων και αύξηση εξαγωγών, με παράκαμψη του διεφθαρμένου κράτους, με έργα υποδομών, με κίνητρα την πτώση του παραγωγικού κόστους και τη διευκόλυνση του επιχειρείν. Η Ελλάδα θα γίνει αγνώριστη μετά την αναπτυξιακή επέλαση και θα απαντήσει στην εθνική μιζέρια και το σοκ της πιο βίαιης εσωτερικής υποτίμησης που έχει υποστεί ευρωπαϊκό κράτος.
Η νέα εσωτερική πτώχευση
Κατ’ αρχάς, η «επιχείρηση PSI» έκλεισε με απόλυτη επιτυχία:
1. Οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να αναπληρώνουν λογιστικά τις ζημίες από το «κούρεμα», αλλά, προκειμένου να «εξυγιανθούν», θα πρέπει οι μέτοχοί τους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, κάτι που, με κάποια πιθανή εξαίρεση, είναι αδύνατον. Συνεπώς θα προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης, το οποίο όμως δεν θα ελέγχεται καν από το ελληνικό κράτος, αλλά από τους δανειστές, στον έλεγχο των οποίων θα περάσουν οι τράπεζες και, συνεπώς, οι καταθέσεις.
Όπως άλλωστε προ πολλών ημερών είχε αναγγείλει σε «χαμηλούς τόνους» ο Γκίκας Χαρδούβελης, έμπειρος τραπεζίτης και σύμβουλος του Λουκά Παπαδήμου, «οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν, όμως οι πολιτικοί δεν θα τις μετατρέψουν σε προβληματικές επιχειρήσεις, καθώς δεν θα ασχολούνται με τις καθημερινές αποφάσεις» (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=448354)!
2. Τα ασφαλιστικά ταμεία και όλοι οι οργανισμοί που προαναφέραμε έχουν ήδη πει «αντίο» στις καταθέσεις τους, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος τις μετέτρεψε αναγκαστικά σε ομόλογα τα οποία «κουρεύτηκαν». Κανονικά ένας εισαγγελέας θα έπρεπε ήδη να έχει παρέμβει για να εξετάσει υπό ποιους όρους, σε ποιο χρόνο έγινε η μετατροπή, από ποιους αγόρασαν οι οργανισμοί ομόλογα, σε ποια τιμή κ.λπ.
3. Επίσης ζημιωμένοι έχουν βγει οι Έλληνες ιδιώτες –αποταμιευτές και επιχειρήσεις – που «κουρεύτηκαν» αναγκαστικά, χωρίς να αναπληρώσουν τις απώλειές τους. Την ώρα μάλιστα που οι επαγγελματίες κερδοσκόποι, ιδιαίτερα οι ειδικευμένοι στην εκ του ασφαλούς κερδοσκοπία εις βάρος χρεοκοπημένων χωρών (vulture funds) έστησαν ένα τρελά προσοδοφόρο πάρτι χάρη στο PSI των Γερμανών και του Παπαδήμου (http://www.euro2day.gr/specials/dr_money/131/articles/690144/Article.aspx).
Όλοι οι ανωτέρω αναμένεται να χάσουν και όσα τους απέμειναν στον επόμενο γύρο χρεοκοπίας, καθώς διεθνείς τραπεζικοί οίκοι, ανεξάρτητοι (και μη…) αναλυτές, οίκοι αξιολόγησης και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος προμηνύουν νέα αναδιάρθρωση χρέους, καθώς την πρόβλεψη για μείωσή του στην περιοχή του 120% του ΑΕΠ το 2020 δεν την πιστεύουν ούτε νήπια.
Όμως το ελληνικό χρέος θα ανήκει πλέον κατά 75% σε επίσημους δανειστές (ευρωζώνη, ΕΚΤ και ΔΝΤ) και προφανώς ούτε στην επόμενη φάση θα μειωθεί. Άρα και η νέα απομείωσή του θα βαρύνει το υπόλοιπο 25%, δηλαδή τους Έλληνες κατόχους του, οι οποίοι θα χάσουν ό,τι τους απέμεινε μετά το πρώτο PSI.
Σημειώστε δε ότι, από τις διεθνείς τράπεζες και τον Σόιμπλε έως τον Παπαδήμο, επιβεβαιώνεται η παροχή ενός ακόμη δανείου (του τρίτου), με το αυτονόητο νέο μνημόνιο (το τρίτο). Νέο δάνειο χωρίς νέο «κούρεμα» του χρέους είναι πολύ δύσκολο να το φανταστεί κάποιος…
1. Οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να αναπληρώνουν λογιστικά τις ζημίες από το «κούρεμα», αλλά, προκειμένου να «εξυγιανθούν», θα πρέπει οι μέτοχοί τους να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, κάτι που, με κάποια πιθανή εξαίρεση, είναι αδύνατον. Συνεπώς θα προσφύγουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Στήριξης, το οποίο όμως δεν θα ελέγχεται καν από το ελληνικό κράτος, αλλά από τους δανειστές, στον έλεγχο των οποίων θα περάσουν οι τράπεζες και, συνεπώς, οι καταθέσεις.
Όπως άλλωστε προ πολλών ημερών είχε αναγγείλει σε «χαμηλούς τόνους» ο Γκίκας Χαρδούβελης, έμπειρος τραπεζίτης και σύμβουλος του Λουκά Παπαδήμου, «οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν, όμως οι πολιτικοί δεν θα τις μετατρέψουν σε προβληματικές επιχειρήσεις, καθώς δεν θα ασχολούνται με τις καθημερινές αποφάσεις» (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=448354)!
2. Τα ασφαλιστικά ταμεία και όλοι οι οργανισμοί που προαναφέραμε έχουν ήδη πει «αντίο» στις καταθέσεις τους, καθώς η Τράπεζα της Ελλάδος τις μετέτρεψε αναγκαστικά σε ομόλογα τα οποία «κουρεύτηκαν». Κανονικά ένας εισαγγελέας θα έπρεπε ήδη να έχει παρέμβει για να εξετάσει υπό ποιους όρους, σε ποιο χρόνο έγινε η μετατροπή, από ποιους αγόρασαν οι οργανισμοί ομόλογα, σε ποια τιμή κ.λπ.
3. Επίσης ζημιωμένοι έχουν βγει οι Έλληνες ιδιώτες –αποταμιευτές και επιχειρήσεις – που «κουρεύτηκαν» αναγκαστικά, χωρίς να αναπληρώσουν τις απώλειές τους. Την ώρα μάλιστα που οι επαγγελματίες κερδοσκόποι, ιδιαίτερα οι ειδικευμένοι στην εκ του ασφαλούς κερδοσκοπία εις βάρος χρεοκοπημένων χωρών (vulture funds) έστησαν ένα τρελά προσοδοφόρο πάρτι χάρη στο PSI των Γερμανών και του Παπαδήμου (http://www.euro2day.gr/specials/dr_money/131/articles/690144/Article.aspx).
Όλοι οι ανωτέρω αναμένεται να χάσουν και όσα τους απέμειναν στον επόμενο γύρο χρεοκοπίας, καθώς διεθνείς τραπεζικοί οίκοι, ανεξάρτητοι (και μη…) αναλυτές, οίκοι αξιολόγησης και κάθε άλλος ενδιαφερόμενος προμηνύουν νέα αναδιάρθρωση χρέους, καθώς την πρόβλεψη για μείωσή του στην περιοχή του 120% του ΑΕΠ το 2020 δεν την πιστεύουν ούτε νήπια.
Όμως το ελληνικό χρέος θα ανήκει πλέον κατά 75% σε επίσημους δανειστές (ευρωζώνη, ΕΚΤ και ΔΝΤ) και προφανώς ούτε στην επόμενη φάση θα μειωθεί. Άρα και η νέα απομείωσή του θα βαρύνει το υπόλοιπο 25%, δηλαδή τους Έλληνες κατόχους του, οι οποίοι θα χάσουν ό,τι τους απέμεινε μετά το πρώτο PSI.
Σημειώστε δε ότι, από τις διεθνείς τράπεζες και τον Σόιμπλε έως τον Παπαδήμο, επιβεβαιώνεται η παροχή ενός ακόμη δανείου (του τρίτου), με το αυτονόητο νέο μνημόνιο (το τρίτο). Νέο δάνειο χωρίς νέο «κούρεμα» του χρέους είναι πολύ δύσκολο να το φανταστεί κάποιος…
Εισπράκτορες παντού
Καθώς λοιπόν οι προσδοκίες από την αποδοτικότητα των φόρων συνεχώς μειώνονται λόγω της τρομακτικής ύφεσης, οι δανειστές εξετάζουν κάθε δυνατή μέθοδο προκειμένου να αντλήσουν κάθε ικμάδα από το ελληνικό πτώμα. Έτσι έχουμε τη λίστα των ήδη αποφασισμένων –και υπογεγραμμένων από τα άθλια ερείπια του συστήματος εξουσίας– προβλέψεων των δανειακών συμβάσεων:
● Κατάργηση 200 εφοριών και ανάθεση σε ιδιώτες της είσπραξης των –αβάστακτων και πρακτικά αδύνατον να εισπραχθούν σε ρευστό– φόρων. Με όλες τις μεθόδους των ιδιωτών εισπρακτόρων.
● Τον ψηφισμένο νόμο που προβλέπει αυτόφωρο για χρέη πάνω από 5.000 ευρώ.
● Μεταφορά των δανείων, των εσόδων από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και των φορολογικών εσόδων σε ειδικό ταμείο, εκτός ελληνικής δικαιοδοσίας, για να εξυπηρετούνται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα οι δανειακές υποχρεώσεις.
● Σύμφωνα εξ άλλου με το ΦΕΚ 2501/4.11.2011, το οποίο παρουσίασε «Το Ποντίκι» την Πέμπτη 4.4.2012, τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας μεταβιβάζονται στο ταμείο αυτό «κατά πλήρη κυριότητα και χωρίς ανταλλάγματα». Επίσης μεταβιβάζονται «χωρίς την υποχρέωση καταβολής φόρων, ενώ δεσμεύονται ακόμη και μελλοντικά περιουσιακά δικαιώματα». Άνευ όρων και ανταλλαγμάτων…
● Όλα τα παραπάνω, βεβαίως, αφορούν παρόντες και μελλοντικούς ενεργειακούς πόρους και εταιρείες. Την ίδια ώρα μάλιστα που η Διεθνής Ομάδα Κρίσεων (International Crisis Group – ICG), μία δεξαμενή σκέψης με ιδιαίτερη επιρροή διεθνώς και ιδιαίτερα στις Βρυξέλλες, υποδεικνύει πως: «Η Λευκωσία θα πρέπει να δεσμευτεί ότι θα παραχωρήσει στους Τουρκοκυπρίους το 20% των καθαρών εσόδων ή του φυσικού αερίου που θα εντοπιστεί στις έρευνες υδρογονανθράκων μέσα στην ΑΟΖ της Κύπρου» (http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=451523&h1=true).
Σημειωτέον ότι ο πρώτος πρόεδρος του ICG ήταν το αμερικανικό «γεράκι» και πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, Μόρτον Αμπράμοβιτς, ο οποίος είχε παίξει σημαντικό ρόλο στις παρασκηνιακές απόπειρες διευθέτησης των θεμάτων του Αιγαίου με φόντο τα ενεργειακά κοιτάσματα.
● Κατάργηση 200 εφοριών και ανάθεση σε ιδιώτες της είσπραξης των –αβάστακτων και πρακτικά αδύνατον να εισπραχθούν σε ρευστό– φόρων. Με όλες τις μεθόδους των ιδιωτών εισπρακτόρων.
● Τον ψηφισμένο νόμο που προβλέπει αυτόφωρο για χρέη πάνω από 5.000 ευρώ.
● Μεταφορά των δανείων, των εσόδων από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και των φορολογικών εσόδων σε ειδικό ταμείο, εκτός ελληνικής δικαιοδοσίας, για να εξυπηρετούνται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα οι δανειακές υποχρεώσεις.
● Σύμφωνα εξ άλλου με το ΦΕΚ 2501/4.11.2011, το οποίο παρουσίασε «Το Ποντίκι» την Πέμπτη 4.4.2012, τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας μεταβιβάζονται στο ταμείο αυτό «κατά πλήρη κυριότητα και χωρίς ανταλλάγματα». Επίσης μεταβιβάζονται «χωρίς την υποχρέωση καταβολής φόρων, ενώ δεσμεύονται ακόμη και μελλοντικά περιουσιακά δικαιώματα». Άνευ όρων και ανταλλαγμάτων…
● Όλα τα παραπάνω, βεβαίως, αφορούν παρόντες και μελλοντικούς ενεργειακούς πόρους και εταιρείες. Την ίδια ώρα μάλιστα που η Διεθνής Ομάδα Κρίσεων (International Crisis Group – ICG), μία δεξαμενή σκέψης με ιδιαίτερη επιρροή διεθνώς και ιδιαίτερα στις Βρυξέλλες, υποδεικνύει πως: «Η Λευκωσία θα πρέπει να δεσμευτεί ότι θα παραχωρήσει στους Τουρκοκυπρίους το 20% των καθαρών εσόδων ή του φυσικού αερίου που θα εντοπιστεί στις έρευνες υδρογονανθράκων μέσα στην ΑΟΖ της Κύπρου» (http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=451523&h1=true).
Σημειωτέον ότι ο πρώτος πρόεδρος του ICG ήταν το αμερικανικό «γεράκι» και πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, Μόρτον Αμπράμοβιτς, ο οποίος είχε παίξει σημαντικό ρόλο στις παρασκηνιακές απόπειρες διευθέτησης των θεμάτων του Αιγαίου με φόντο τα ενεργειακά κοιτάσματα.
«Λύσεις» για κάθε γούστο
Η απαρίθμηση των συνεπειών του PSI, των υπογεγραμμένων ή υπό επίσημο σχεδιασμό συμφορών που θα βρουν την Ελλάδα το (πολύ σύντομο) επόμενο διάστημα θα μπορούσαν να καταλάβουν απείρως περισσότερο χώρο από τον διαθέσιμο γι’ αυτό το κείμενο. Όμως η απαρίθμηση των κακών μαντάτων δεν είναι το κυρίως ζητούμενο. Το κρίσιμο της επόμενης περιόδου αφορά τη δυνατότητα της Ελλάδας να αποτινάξει το καθεστώς του «πρώτου προτεκτοράτου της ευρωζώνης», όπως εύστοχα έχει ήδη διεθνώς χαρακτηριστεί.
Δυστυχώς, λοιπόν, όλα όσα παραθέσαμε έως τώρα δεν είναι τίποτε περισσότερο από τους όρους που θέτει η ευρωζώνη για την παραμονή μας στους κόλπους της. Ήδη άλλωστε η ζώνη του ευρώ μαζί με το ΔΝΤ –αν υποθέσουμε ότι θα προχωρήσει η νέα δανειακή σύμβαση– θα είναι σχεδόν οι αποκλειστικοί κάτοχοι των ελληνικών χρεών.
Οι οποίοι, όμως, ταυτόχρονα, θα είναι και οι αποκλειστικοί κάτοχοι του ελληνικού κράτους, με τους εγχώριους κουίσλινγκ να χορεύουν σαν θλιβερές μαριονέτες στον σκοπό που θα σφυρίζουν οι κατακτητές της χώρας.
Απέναντι σε αυτή τη δυσοίωνη πραγματικότητα εκ μέρους του συνόλου του πολιτικού συστήματος αντιπαρατάσσονται αμέτρητες θεωρητικές και, για να είμαστε στοιχειωδώς ευγενείς, ευφάνταστες «λύσεις».
- «Λύσεις» απελπισμένες.
- «Λύσεις» άσχετες με την οικονομική, αλλά και την πολιτική κατάσταση της ευρωζώνης.
- «Λύσεις» που αγνοούν την οικονομία και τους κανόνες της.
- «Λύσεις» που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τη θέση της Ελλάδας στον χάρτη.
- «Λύσεις» που δεν έχουν ούτε ένα στοιχείο οράματος γι’ αυτή τη δύσμοιρη χώρα.
- «Λύσεις» που αποσκοπούν στην εκλογική κερδοσκοπία ξοφλημένων ή τυχάρπαστων εκλογικών σχηματισμών.
- «Λύσεις» που σύντομα θα αποδειχθούν συμπληρωματικές των δανειακών συμβάσεων και των μνημονίων τους.
- «Λύσεις» που θα ξεχαστούν μετά τις εκλογές ή θα τις πάρει ο άνεμος της εθνικής συντριβής.
Ωστόσο ο μόνος αρμόδιος για να κρίνει κατακτητές, μαριονέτες και «λύσεις» είναι ο ελληνικός λαός, αυτό το άτυχο διεθνές πειραματόζωο – το «καναρίνι» στο ορυχείο της ευρωπαϊκής κρίσης, όπως ξένα ΜΜΕ τον έχουν επιτυχημένα χαρακτηρίσει –, του οποίου τις αντοχές όλοι δοκιμάζουν χωρίς να είναι βέβαιοι για τα όριά του. Δεν ξέρω αν θα ήθελαν να τα γνωρίσουν. Δεν ξέρω επίσης αν θα ήθελε και ο ίδιος να τα αγγίξει. Το στοίχημα αυτό θα παραμένει ανοιχτό μέχρι τις «καθυστερήσεις»…
Δυστυχώς, λοιπόν, όλα όσα παραθέσαμε έως τώρα δεν είναι τίποτε περισσότερο από τους όρους που θέτει η ευρωζώνη για την παραμονή μας στους κόλπους της. Ήδη άλλωστε η ζώνη του ευρώ μαζί με το ΔΝΤ –αν υποθέσουμε ότι θα προχωρήσει η νέα δανειακή σύμβαση– θα είναι σχεδόν οι αποκλειστικοί κάτοχοι των ελληνικών χρεών.
Οι οποίοι, όμως, ταυτόχρονα, θα είναι και οι αποκλειστικοί κάτοχοι του ελληνικού κράτους, με τους εγχώριους κουίσλινγκ να χορεύουν σαν θλιβερές μαριονέτες στον σκοπό που θα σφυρίζουν οι κατακτητές της χώρας.
Απέναντι σε αυτή τη δυσοίωνη πραγματικότητα εκ μέρους του συνόλου του πολιτικού συστήματος αντιπαρατάσσονται αμέτρητες θεωρητικές και, για να είμαστε στοιχειωδώς ευγενείς, ευφάνταστες «λύσεις».
- «Λύσεις» απελπισμένες.
- «Λύσεις» άσχετες με την οικονομική, αλλά και την πολιτική κατάσταση της ευρωζώνης.
- «Λύσεις» που αγνοούν την οικονομία και τους κανόνες της.
- «Λύσεις» που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τη θέση της Ελλάδας στον χάρτη.
- «Λύσεις» που δεν έχουν ούτε ένα στοιχείο οράματος γι’ αυτή τη δύσμοιρη χώρα.
- «Λύσεις» που αποσκοπούν στην εκλογική κερδοσκοπία ξοφλημένων ή τυχάρπαστων εκλογικών σχηματισμών.
- «Λύσεις» που σύντομα θα αποδειχθούν συμπληρωματικές των δανειακών συμβάσεων και των μνημονίων τους.
- «Λύσεις» που θα ξεχαστούν μετά τις εκλογές ή θα τις πάρει ο άνεμος της εθνικής συντριβής.
Ωστόσο ο μόνος αρμόδιος για να κρίνει κατακτητές, μαριονέτες και «λύσεις» είναι ο ελληνικός λαός, αυτό το άτυχο διεθνές πειραματόζωο – το «καναρίνι» στο ορυχείο της ευρωπαϊκής κρίσης, όπως ξένα ΜΜΕ τον έχουν επιτυχημένα χαρακτηρίσει –, του οποίου τις αντοχές όλοι δοκιμάζουν χωρίς να είναι βέβαιοι για τα όριά του. Δεν ξέρω αν θα ήθελαν να τα γνωρίσουν. Δεν ξέρω επίσης αν θα ήθελε και ο ίδιος να τα αγγίξει. Το στοίχημα αυτό θα παραμένει ανοιχτό μέχρι τις «καθυστερήσεις»…
* Διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας
«Το Ποντίκι»
«Το Ποντίκι»