Του Γιάννη Χοντζέα
Πρόθεσή μας εδώ είναι να ανασηκώσουμε λίγο το πέπλο της περιόδου 1965- 1967, δηλαδή της περιόδου που άλλοι τη λένε «αποστασία» κι άλλοι περίοδο των πλατιών λαϊκών αντιιμπεριαλιστικών-αντιαμερικάνικων κινητοποιήσεων. Κινητοποιήσεων που σφραγίστηκαν με αίμα και θυσίες (Πέτρουλας), και καταπνίγηκαν όχι από την αστυνομική βία, η οποία στάθηκε ανίσχυρη να το πετύχει, αλλά από τη συνδυασμένη πολιτική, οργανωτική και πυροσβεστική (δηλ. τρομοκρατική) δραστηριότητα των παρατάξεων Κέντρου-Αριστεράς. Σε αυτές διεδραμάτιζαν ηγετικούς ρόλους οι σημερινοί ηγέτες του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕεσ. και του ΚΚΕ (Παπανδρέου Α., Κύρκος Λ., Φλωράκης Χ., που ήταν οργανωτικός γραμματέας της ΕΔΑ το 1966-1967 κ.λπ. κ.λπ.). […]
Βέβαιος διάδοχος του Γ. Παπανδρέου λόγω «εντοπιότητας», τίτλων οικογενειακών και προσωπικής επιρροής, ο Μητσοτάκης βλέπει να παραμερίζεται από τον Α. Παπανδρέου, που εμφανίζεται να διαθέτει υπερατλαντικά στηρίγματα, την άγνωστη μέχρι τότε στην Ελλάδα τεχνική του «σταρ σύστεμ» και της «κοινωνικής ψυχολογίας», ο οποίος όμως προβαίνει σε ενέργειες που τον φέρνουν στην αριστερά της Ε.Κ. Αυτή η αναπάντεχη εναλλαγή ρόλων (ο υπερατλαντικός Α. Παπανδρέου σε ρήξη με την αμερικάνικη παρέμβαση που εκφράστηκε με την «αποστασία», και ο αγγλόφιλος Μητσοτάκης ένα από τα κύρια όργανα της αμερικάνικης παρέμβασης) εκφράζει τη μεταβολή των διεθνών και εσωτερικών δεδομένων στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Η τότε ηγεσία της Αριστεράς τις διαφοροποιήσεις αυτές τις αντιμετωπίζει πασχίζοντας να παίξει και στα δύο ταμπλό. Βλέπει τον άνθρωπό της στο πρόσωπο του Α. Παπανδρέου, αλλά «αδυνατεί να κατανοήσει» τη ρήξη του με τον Μητσοτάκη. […]
Η άρνηση του Παλατιού να αναλάβει το Υπουργείο Εθν. Άμυνας ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου ήταν η αφορμή της κρίσης. Ο Μητσοτάκης συμβουλεύει τον Γ. Παπανδρέου να υποχωρήσει, αφού έτσι θα απαλλάσσονταν από τον Α. Παπανδρέου. Όμως αυτή είναι η επιφάνεια. Ο ίδιος ο Α. Παπανδρέου στα χρόνια που ακολούθησαν επικαλούνταν μια συνέντευξη που έδωσε στην «Μοντ» στα τέλη του 1963. Εδώ παρουσιάζεται μια «περίεργη σύμπτωση»: η ρήξη Καραμανλή-Παλατιού έγινε πριν μερικούς μήνες [Ιούνιος 1963], μετά την επίσκεψη του Ντε Γκωλ στην Ελλάδα [Μάιος 1963]. Ο Α. Παπανδρέου, ηγέτης της αριστεράς του αντίπαλου κόμματος, χρησιμοποιεί την «Μοντ», ημιεπίσημο όργανο του Γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών (για τότε τουλάχιστον), για να διατυπώσει το πρώτο του πολιτικό μανιφέστο. Και επακολουθεί η έναρξη της κλιμάκωσης της κρίσης. Αυτά όλα αν αποσυνδεθούν από τις εξελίξεις σε διεθνή κλίμακα και, σε σύνδεση μ’ αυτές, τις αντίστοιχες στρατηγικές ΗΠΑ, Ευρωπαίων κ.λπ. στον ευρύτερο χώρο της Α. Μεσογείου, φαίνονται ακατανόητα. […]
Μια εσωτερική, ενδοαστική διαμάχη για τον έλεγχο του στρατού, σίγουρα. Αλλά μια διαμάχη που έκφραζε και συμπύκνωνε το ανοιχτό πρόβλημα για το οποίο έχουμε μιλήσει. Ο «κακός» κι ο «καλός», ο «αποστάτης» κι ο «δημοκράτης» κ.λπ. Οι απλουστεύσεις αυτές προβλήθηκαν τότε, προβάλλονται και τώρα. Όλοι αυτοί που ξελαρυγγίζονται σήμερα για τον αντιιμπεριαλισμό τους και τον αντιαμερικανισμό τους, πάσχισαν τότε με κάθε τρόπο να πνίξουν κάθε σύνθημα, κάθε κινητοποίηση που χτυπούσε άμεσα την πηγή, την ουσία αυτής της διάστασης, και απόβλεπε στην επανατοποθέτηση του άλυτου ανοιχτού προβλήματος. Εξ ου και οι «λιτανείες» διαδηλώσεων από την Ιπποκράτους στην Ομόνοια με «εθνικό ύμνο» και διάλυση του κόσμου επί δύο μήνες, η αποκήρυξη σαν χαφιέδων κ.λπ. των διαδηλωτών την ημέρα της δολοφονίας του Πέτρουλα, των διαδηλωτών της 20 Αυγούστου 1965 κ.λπ. Όλα αυτά δημιούργησαν τους όρους για τον ιδεολογικό-πολιτικό-οργανωτικό αφοπλισμό των μαζών, που έκανε περίπατο το πραξικόπημα της 21/4/67. […]
Και η καπηλεία του αγώνα: ο Σωτήρης Πέτρουλας, διαγραμμένος λίγες μέρες πριν τη δολοφονία του. Η απόπειρα να σκεπαστεί το ζήτημα και να θαφτεί στα μουγκά ανατράπηκε από κάποιους «εξωκοινοβουλευτικούς προβοκάτορες»…
* Αποσπάσματα από εκτενές κείμενο του Γιάννη Χοντζέα στο Δελτίο 3 της πολιτικής ομάδας Α/συνεχεια (φθινόπωρο 1984).
Ανάρτηση από: https://edromos.gr/
