Πριν από 199 χρόνια, η Ελλάδα κήρυξε κι επίσημα την έναρξη του αγώνα για την ανεξαρτησία της από τον οθωμανικό ζυγό. Ωστόσο, κανένα κράτος της Γηραιάς Ηπείρου και καμία «Μεγάλη Δύναμη» δεν είδε με θετικό μάτι την επανάσταση.
Έχοντας ήδη ζήσει την Γαλλική Επανάσταση, τους πολέμους του Ναπολέοντα και με τις επαναστάσεις σε Ιταλία και Ισπανία να βρίσκονται σε εξέλιξη, οι Ευρωπαίοι καταδίκασαν πάραυτα την ελληνική επανάσταση παρόλο που αυτή δεν ήταν κοινωνική, όπως όλες οι υπόλοιπες, αλλά εθνικοαπελευθερωτική. Εξάλλου, μια ενδεχόμενη διάλυση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, θα ανέτρεπε ριζικά τις ισορροπίες στην Ευρώπη κάτι που κανείς από τους μεγάλους δεν ήθελε. Η μόνη στήριξη στα πρώτα βήματα της επανάστασης ήρθε από πολύ μακριά, από ένα έθνος που ήξερε καλά και το ίδιο τι σημαίνει να αποζητάς την ανεξαρτησία σου.
Η φτωχή Αϊτή με την πλούσια καρδιά
Η ηγεσία των ελληνικών επαναστατικών δυνάμεων και η Πελοποννησιακή Γερουσία αμέσως μετά την κήρυξη της Επανάστασης στην Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου υπογράφουν την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, το οποίο αποτελεί την πρώτη πράξη διεθνούς δικαίου της επαναστατημένης χώρας. Παράλληλα, επιφανείς Έλληνες που ζούσαν στο Παρίσι, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, κοινοποίησαν έκκλησή τους προς την παγκόσμια κοινότητα, δια της οποίας ζητούσαν βοήθεια και συμπαράσταση προς την επανάσταση.
Η μοναδική απάντηση ήρθε από το «Χαΐτιον», τη σημερινή Αϊτή. Η φτωχή Αϊτή είχε αποκτήσει και η ίδια την ανεξαρτησία της από τους Γάλλους, λίγο μετά το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης. Την 1η Ιανουαρίου 1804, η Αϊτή ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της και γίνεται το πρώτο ελεύθερο κράτος εγχρώμων, ενώ λίγο πριν – το 1794 – γίνεται και η πρώτη χώρα που καταργεί επίσημα την δουλεία. Μέχρι και το 1820 οι διαμάχες στην Αϊτή τόσο με τους Γάλλους και τους Ισπανούς όσο και για την ανάληψη της εξουσίας δεν έχουν σταματήσει. Μέχρι που τελικά αναλαμβάνει την εξουσία ο μιγάς Ζαν Πιερ Μπουαγέ, ο οποίος συνέβαλε και στην ολοκληρωτική επιτυχία της επανάστασης στη χώρα του. Η χώρα παρέμενε φτωχή και μόλις είχε αρχίσει να ανακάμπτει από τις συνεχείς μάχες, όμως αυτό δεν σταμάτησε τον Μπουαγέ από το να εκφράσει ανοιχτά την στήριξη της χώρας του στον ελληνικό λαό και τον δίκαιο αγώνα του.
Ο Αϊτινός πρόεδρος ήταν ο μόνος που απάντησε θετικά στην επιστολή που είχε αποστείλει ο Αδαμάντιος Κοραής και οι υπόλοιποι επιφανείς Έλληνες στην παγκόσμια κοινότητα. Ο Μπουαγιέ με απαντητική επιστολή στις 15 Ιανουαρίου 1822 αναγνωρίζει το δικαίωμα των Ελλήνων γι’ αυτοδιάθεση και μιλά με θερμά λόγια για την επανάσταση. Αποτελεί την πρώτη επίσημη αναγνώριση της ελληνικής επανάστασης και του ελληνικού κράτους.
«Με μεγάλο ενθουσιασμό μάθαμε ότι η Ελλάδα αναγκάστηκε τελικά να αρπάξει τα όπλα, για να αποκτήσει την ελευθερία της και τη θέση που της ανήκει ανάμεσα στα κράτη. Πολίτες, μεταφέρετε στους συμπατριώτες σας τις θερμότερες ευχές για απελευθέρωση, που σας στέλνει ο λαός της Αϊτής», έγραφε μεταξύ άλλων ο Ζαν Πιερ Μπουαγέ (ΦΩΤΟ).
Όπως τονίζει, η Αϊτή είναι μια φτωχή χώρα που ακόμα παλεύει με τα δικά της προβλήματα. Ωστόσο, αυτό δεν τους σταματά να προσφέρουν την πενιχρή αλλά άκρως σπουδαία βοήθειά τους. Η Αϊτή στέλνει στους Έλληνες 45 τόνους καφέ προς πώληση, ώστε να αγοραστούν καριοφίλια και άλλα πολεμοφόδια, αλλά και 100 Αϊτινούς εθελοντές. Οι 100 αυτοί ήρωες από την Αϊτή δεν καταφέρνουν να φτάσουν ποτέ στην Ελλάδα καθώς πεθαίνουν από τις κακουχίες κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού προς την χώρα μας. Ωστόσο, η θυσία τους ίσως είναι από τις πιο ηρωικές που σημειώθηκαν από μη Έλληνες κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Με αυταπάρνηση ξεκίνησαν για ένα ταξίδι σε μια τόσο μακρινή χώρα, ένα σχεδόν αδύνατο ταξίδι με τα μέσα της εποχής, με μόνο σκοπό να βοηθήσουν κάποιους «αγνώστους» ώστε να απελευθερωθούν.
Οι Ευρωπαίοι
Αρκετούς μήνες μετά αφού η Αϊτή αναγνωρίζει την επανάσταση και οι 100 Αϊτινοί ξεκινούν για το μακρό ταξίδι τους, οι Μεγάλες Δυνάμεις συνεχίζουν να καταδικάζουν την Ελληνική Επανάσταση.
Εξάλλου ήδη από τον Νοέμβριο του 1820 στο Συνέδριο της Ιεράς Συμμαχίας η Ρωσία, η Πρωσία και η Αυστρία υπέγραψαν πρωτόκολλο, που διακήρυσσε το δικαίωμά τους να επεμβαίνουν στρατιωτικά σε τρίτες χώρες με σκοπό την αντιμετώπιση των επαναστατικών κινημάτων. «Σύμφωνα με τις αρχές της Ιεράς Συμμαχίας, κάθε επανάσταση ήταν έργο του Σατανά και κάθε σκλαβιά κάτω από το ζυγό του σουλτάνου είναι ευλογημένη από το Θεό», αναφέρουν οι ιστορικοί.
Στην ίδια λογική στις 14 Δεκεμβρίου 1822 η Ιερή Συμμαχία καταδίκασε την ελληνική επανάσταση θεωρώντας τη διακήρυξή της «αυθάδη και αδεξία». Οι εκπρόσωποι της Συμμαχίας αρνήθηκαν να δεχτούν την ελληνική αντιπροσωπεία που είχε πάει στη Βερόνα, για να ζητήσει βοήθεια. Την επιτροπή αποτελούσαν οι Παλαιών Πατρών Γερμανός, Γεώργιος Μαυρομιχάλης, Ανδρέας Μεταξάς και ο φιλέλληνας Γάλλος πλοίαρχος Ζουρντέν, και είχαν σκοπό να παρουσιάσουν τις θέσεις των επαναστατημένων Ελλήνων. Ιδιαίτερα έντονες ήταν οι αντιδράσεις κατά της επανάστασης από την Αυστρία με τον καγκελάριο Μέτερνιχ και κυρίως από την Βρετανία καθώς φοβούνταν ότι η εμπλοκή της Ρωσίας σε πόλεμο κατά της Τουρκίας θα άλλαζε τις ισορροπίες στην Ευρώπη και θα ισχυροποιούσε τη Ρωσία φέρνοντάς την στη Μεσόγειο.
Χρειάστηκαν πολλές μάχες, πραγματικές και πνευματικές, των Ελλήνων και πιέσεις από Φιλέλληνες, για να αρχίσει να μεταστρέφεται η στάση των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση. Η πρώτη που διαφοροποιήθηκε και άρχισε να στηρίζει τους Έλληνες ήταν τελικά η Βρετανία, η οποία αναγνώρισε την επανάσταση ενάμιση χρόνο μετά την Αϊτή.
Η επιστολή του Μπουαγέ
Η επιστολή του προέδρου της Αϊτής προς τους Έλληνες με την οποία αναγνωρίζεται η Ελληνική Επανάσταση διασώθηκε σε ελληνική μετάφραση στο «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» του φιλικού και αγωνιστή του ’21, Ιωάννου Φιλήμονος:
«Ζαν Πιερ Μπουαγέ,
πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην.
Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Έλληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου , εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.
Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας
Μπόγερ»
Η Αϊτή σήμερα
Η Αϊτή παραμένει και σήμερα μια ελεύθερη χώρα, η οποία όμως συνεχίζει να αντιμετωπίζει πολύ έντονα προβλήματα. Αποτελεί μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας, του χαμηλότερου προσδόκιμου ζωής, του υψηλότερου ποσοστού ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, του μεγαλύτερου ποσοστού αναλφαβητισμού και ανεργίας, των πιο βάρβαρων δικτατοριών.
Τον Ιανουάριο του 2010 δέχτηκε ακόμα ένα πλήγμα. Ένας σεισμός μεγέθους 7 ρίχτερ ισοπέδωσε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας στοιχίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον 300.000 ανθρώπους και προκαλώντας τεράστιες καταστροφές με 1,6 εκατ. ανθρώπους να μένουν άστεγοι.
Η Ελλάδα ήταν μια από τις πρώτες χώρες που απέστειλε βοήθεια στην Αϊτή με τους Έλληνες διασώστες να συμβάλλουν τα μέγιστα στον εντοπισμό ζωντανών ανάμεσα στα χαλάσματα. Μάλιστα, στις 24 Ιανουαρίου Έλληνες και Γάλλοι διασώστες, ανέσυραν ζωντανό έναν 24χρονο από τα ερείπια ξενοδοχείου, δώδεκα ημέρες μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7 Ρίχτερ.
Η Ελλάδα ήταν μια από τις πρώτες χώρες που απέστειλε βοήθεια στην Αϊτή με τους Έλληνες διασώστες να συμβάλλουν τα μέγιστα στον εντοπισμό ζωντανών ανάμεσα στα χαλάσματα. Μάλιστα, στις 24 Ιανουαρίου Έλληνες και Γάλλοι διασώστες, ανέσυραν ζωντανό έναν 24χρονο από τα ερείπια ξενοδοχείου, δώδεκα ημέρες μετά τον καταστροφικό σεισμό των 7 Ρίχτερ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε έναν χρόνο από τώρα η Ελλάδα γιορτάζει τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποια πρόβλεψη για να τιμηθεί η Αϊτή, η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επίσημα την Επανάσταση και οι 100 εθελοντές της που πέθαναν στο ταξίδι τους ως εδώ.
Ανάρτηση από: https://www.janus.gr/
