Τετάρτη 11 Απριλίου 2018

Οι μικροεκρήξεις θυμίζουν ότι το «ηφαίστειο» είναι ενεργό

Του Σταύρου Λυγερού


Μπορεί οι εισροές προσφύγων-μεταναστών από την Τουρκία να έχουν περιορισθεί δραστικά σε σύγκριση με το 2015, αλλά δεν έχουν σταματήσει. Ειδικά το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία σταθερή αύξηση του αριθμού. Στις πρώτες εννέα ημέρες του Απριλίου πέρασαν σε Λέσβο, Χίο και Σάμο 1173 πρόσφυγες και παράνομοι μετανάστες. Εάν ληφθεί υπόψη ότι επαναπροωθούνται στην Τουρκία συγκριτικά ελάχιστοι, γίνεται κατανοητό ότι ακόμα και οι μικρές εισροές είναι αρκετές για να κρατούν τις υπάρχουσες δομές υποδοχής υπερπλήρεις και ως εκ τούτου το «ηφαίστειο» ενεργό.
Την κατάσταση σώζει μόνο το γεγονός ότι κάποιοι από τους εγκλωβισμένους στην Ελλάδα καταφέρνουν να φεύγουν παράνομα από τη χώρα. Αν και δεν έχουμε μαζικές εκροές, αθροιστικά τον τελευταίο χρόνο υπολογίζεται ότι έχουν φύγει αρκετές χιλιάδες. Η κύρια οδός είναι τα αφύλακτα περάσματα παραλλήλως του βαλκανικού διαδρόμου.
Οι περισσότεροι περνούν τα σύνορα προς τη FYROM και συνεχίζουν προς τη Σερβία. Λιγότεροι επιλέγουν τον δρόμο μέσω Αλβανίας, ενώ ένας μικρός αριθμός δοκιμάζει τον θαλάσσιο δρόμο προς την Ιταλία. Το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου έχει συρρικνώσει τη ροή προς τα ελληνικά νησιά, αλλά έχει αυξήσει τη ροή από την Τουρκία προς τη Βουλγαρία. Οι Αφρικανοί προτιμούν τον θαλάσσιο δρόμο από τη Λιβύη προς το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα.

Με το σταγονόμετρο
Η με το σταγονόμετρο μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα προς άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην απροθυμία των εταίρων μας. Οι περισσότερες χώρες-μέλη επισήμως δεν αρνούνται, αλλά εκδηλώνουν εμπράκτως την απροθυμία τους. Υπάρχουν, όμως, και κάποιες που αρνούνται με πρώτες τις χώρες Βίζεγκραντ (Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία και Πολωνία).
Η Κομισιόν είχε επιχειρήσει να ασκήσει πίεση στις χώρες-μέλη που δεν ανταποκρίνονται, ζητώντας να επιβληθεί πρόστιμο 250.000 ευρώ για κάθε πρόσφυγα που ενώ θα έπρεπε να γίνει δεκτός από μία χώρα-μέλος δεν γίνεται. Ούτε κι αυτό, όμως, πέρασε. Το αποτέλεσμα είναι την πίεση να συνεχίσουν να τη δέχονται οι χώρες-μέλη που είναι πύλες, Αυτές είναι κυρίως η Ελλάδα και η Ιταλία. Προσφάτως έχει προστεθεί στο κλαμπ και η Βουλγαρία, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνησή της, με τη σύμπραξη πολιτών, έχει υιοθετήσει σκληρά μέτρα εναντίον όσων εισέρχονται παρανόμως στο έδαφός της.
Εκτός από το να διαμαρτύρεται επειδή δεν γίνεται τίποτα, η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να παρέμβει δραστικά για να επιταχυνθεί ο ρυθμός μετεγκατάστασης. Μπορεί, όμως, να παρέμβει δραστικά σ’ ένα άλλο επίπεδο: στην επιτάχυνση του ρυθμού διεκπεραίωσης των αιτήσεων για παροχή ασύλου, έτσι ώστε να πολλαπλασιασθεί ο αριθμός των επαναπροωθήσεων στην Τουρκία.

Η ευρωτουρκική συμφωνία
Η ευρωτουρκική συμφωνία προβλέπει πως οι αιτήσεις για άσυλο των νεοεισερχομένων θα διεκπεραιώνονται στα νησιά. Η καθυστέρηση διεκπεραίωσης των αιτήσεων έχει μετατρέψει τα εκεί hot spots (κέντρα ταυτοποίησης και καταγραφής) σε κέντρα φιλοξενίας για απροσδιόριστο χρόνο με αποτέλεσμα κάθε τόσο να ξεσπούν ταραχές. Αυτές τις ημέρες είχαμε για μία ακόμα φορά επεισόδια τραυματισμούς και σημαντικές υλικές ζημιές στη Μόρια της Λέσβου. Ας σημειωθεί ότι εκεί φιλοξενούνται 6300 άτομα, ενώ ο καταυλισμός είναι για 3000.
Για να συνεχίσει να εφαρμόζει την ευρωτουρκική συμφωνία του 2016, η Άγκυρα ζητάει να καταργηθεί η βίζα για τους Τούρκους που επισκέπτονται την ΕΕ. Ειδικά μετά το κύμα των διώξεων και το κλίμα που επικρατεί στην Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, πολλοί Τούρκοι θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους. Αυτός είναι ένας πρόσθετος απαγορευτικός λόγος για την κατάργηση της βίζας εκ μέρους της ΕΕ.
Ενδεικτικό του κλίματος είναι ότι η Γερμανία ζητάει η Ελλάδα να εφαρμόσει τη συμφωνία «Δουβλίνο». Δηλαδή, να δέχεται πίσω όσους πρόσφυγες-μετανάστες εισήλθαν στην ΕΕ μέσω των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και έχουν υποβάλει εδώ αίτηση για παροχή ασύλου, αλλά στη συνέχεια μετέβησαν σε άλλες χώρες-μέλη. Υπενθυμίζουμε ότι η συμφωνία “Δουβλίνο” είναι επισήμως υπό αναθεώρηση, επειδή ακριβώς έχει ακυρωθεί στην πράξη.

Φορτωμένες οι δομές υποδοχής
Εάν ίσχυε εφαρμοζόταν αυστηρά η συμφωνία “Δουβλίνο”, η Ελλάδα θα κατακλυζόταν από δεκάδες χιλιάδες πρόσθετων προσφύγων-μεταναστών. Δεδομένου ότι οι δομές υποδοχής έχουν υπερβεί τα όριά τους, είναι προφανές πως μία τέτοια εξέλιξη θα ισοδυναμούσε με καταστροφή και για τους ίδιους τους πρόσφυγες-μετανάστες και για την Ελλάδα.
Εάν καταρρεύσει η ευρωτουρκική συμφωνία δεν πρόκειται να επαναληφθεί το ρεύμα του 2015. Το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου έχει καταστήσει την οδό προς τα ελληνικά νησιά μη ελκυστική. Οι πρόσφυγες-μετανάστες βλέπουν την Ελλάδα σαν χώρα-τράνζιτ και δεν θέλουν να εγκλωβιστούν εδώ. Γι’ αυτό και η πλειονότητα είναι απρόθυμη να μπει σ’ αυτή την περιπέτεια, ακόμα και εάν μέσω των διακινητών οι τουρκικές αρχές τους παρακινούν προς αυτή την κατεύθυνση.

Αυτό, ωστόσο, δεν είναι παρήγορο, επειδή η Ελλάδα δεν είναι σήμερα σε θέση να δεχθεί ούτε μερικές χιλιάδες ακόμα. Όπως προαναφέραμε, οι δομές υποδοχής είναι ήδη υπερφορτωμένες και δεν αντέχουν έστω και μικρομεσαίες εισροές. Επεισόδια, όπως αυτά στη Μόρια δεν είναι τίποτα άλλο από μικροεκρήξεις, οι οποίες θυμίζουν πως το «ηφαίστειο» είναι ενεργό.
 
Ανάρτηση από: https://slpress.gr