Του Πέτρου Παπαπολυβίου
Με αφορμή τη σημερινή επέτειο της 1ης Απριλίου 1955, θα παρουσιάσουμε την εν πολλοίς άγνωστη «Απόφαση της πλατειάς Ολομέλειας της Κ.Ε. του Α.Κ.Ε.Λ.», που λήφθηκε τον Μάιο του 1957 και, ανάμεσα στα άλλα, προχωρά και σε μια αναθεώρηση της στάσης του κόμματος απέναντι στην ΕΟΚΑ. Το πλήρες κείμενο της απόφασης, προσιτό τα τελευταία χρόνια στους ερευνητές της νεότερης ιστορίας της Κύπρου, βρίσκεται στα Αρχεία των ΑΣΚΙ, στην Αθήνα και πρόκειται να αναδημοσιευθεί από τον γράφοντα, σε έναν τόμο για την ΕΟΚΑ που θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες. Η «Πλατειά Ολομέλεια» της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ ήταν η πρώτη ύστερα από την προγραφή του κόμματος και τις μαζικές συλλήψεις δεκάδων στελεχών του, τον Δεκέμβριο του 1955, και όπως ήταν επόμενο ασχολήθηκε στην απόφασή της με τη διεθνή κατάσταση, τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, τις κυπριακές πολιτικές εξελίξεις, την τακτική του κόμματος, τα οικονομικά προβλήματα, κ.ά..Ένα κεφάλαιο της Απόφασης τιτλοφορείται «Για τη θέση του κόμματος έναντι στην ΕΟΚΑ». Εκεί, η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ θεωρεί ότι οι κυπριακές συνθήκες και ο συσχετισμός των δυνάμεων «επιβεβαιώνουν ακόμα μια φορά την ορθότητα της θέσης του κόμματος έναντι του ένοπλου αγώνα της δεξιάς» και επαναλαμβάνει «την απόλυτη διαφωνία προς την τακτική της ΕΟΚΑ». Ταυτόχρονα, καταγράφει ότι «στη στάση μας έναντι στην ΕΟΚΑ διαπράξαμε μια σειρά λάθη, μερικά από τα οποία αρκετά σοβαρά». Μάλιστα, η ευθύνη για «τα σοβαρά σεχταριστικά λάθη» αποδίδεται στην «κεντρική ηγεσία του κόμματος και ιδιαίτερα στον κεντρικό καθοδηγητικό πυρήνα»… Και συνεχίζει η Απόφαση:
«Πρώτα – πρώτα από την αρχή υποτιμήσαμε σοβαρά το κίνημα της ΕΟΚΑ, θεωρώντας το σαν κίνημα μερικών δεκάδων φανατικών της δεξιάς, προορισμένο να σβήσει σε μερικούς μήνες και δεν μπορέσαμε να μάθουμε και να παρακολουθήσωμε τις προετοιμασίες που γίνουνταν πάνω από τρία χρόνια. Δεύτερο, η ανακοίνωση του Π.Γ. τον Απρίλη του 1955, ήταν μια πολύ βιαστική και αψυχολόγητη ενέργεια, που πρόδινε σύγχυση και έλλειψη ψυχραιμίας και με τον τρόπο που έπιανε το ζήτημα θεωρητικολογώντας για ατομική τρομοκρατία με αποσπάσματα από τον Λένιν, δεν βοηθούσε καθόλου τις μάζες να δουν σωστά για ποιους λόγους το κόμμα μας διαφωνούσε με την τακτική του ενόπλου αγώνα. Τρίτο, οι χαρακτηρισμοί που σε ανακοινώσεις και άρθρα μας δώσαμε στην ΕΟΚΑ και τους αγωνιστές της, αποκαλώντας τους «Ψευτοδιγενήδες», «τραμπούκους», «βαρελόττα», «τρακατρούκες» κλπ ήταν προκλητικοί και σεχταριστικοί που ενώ δεν εξυπηρετούσαν καθόλου την εθνική μας υπόθεση και την ενότητα του λαού, οπλίζαμε την ΕΟΚΑ και το μοναρχοφασισμό στην επίθεσή τους ενάντια στο κόμμα και το λαϊκό κίνημα και έριχναν νερό στο μύλο της διάσπασης και του κινδύνου εμφύλιου σπαραγμού.
(…) Πού οφείλετο η διάπραξη αυτών των σοβαρών σεχταριστικών λαθών της Κεντρικής καθοδήγησης στη στάση μας έναντι της ΕΟΚΑ; Αυτά τα λάθη βασικά οφείλονται στο δογματισμό με τον οποίο βλέπαμε την Εθναρχία, τη Δεξιά και γενικά την κυπριακή αστική τάξη και το ρόλο τους στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Ξεκινώντας από τη θέση του Στάλιν ότι «η αστική τάξη πέταξε στο βούρκο την σημαία της εθνικής ανεξαρτησίας» εφαρμόσαμε δογματικά αυτή τη θέση στην εχτίμησή μας απέναντι στην κυπριακή αστική τάξη, τη Δεξιά, και την Εθναρχία, που τους βλέπαμε όλους όργανα, «πλασιέ» των Αμερικάνων ιμπεριαλιστών, έτοιμους να προδώσουν την εθνική μας υπόθεση κάμνοντας απαράδεχτους συμβιβασμούς με τους βρετανούς αποικιστές. (…) Με βάση τη λανθασμένη και δογματική αυτή θέση για την κυπριακή αστική τάξη και την ηγεσία της και το ρόλο της στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα που τον χαρακτηρίζαμε «ξενόδουλο» [και] «ανθενωτικό» διαπαιδαγωγήσαμε το κομματικό σύνολο. Και έτσι όταν βρεθήκαμε μπροστά στο καινούργιο αυτό φαινόμενο του ένοπλου αγώνα της δεξιάς δεν μπορέσαμε να εχτιμήσουμε ψύχραιμα και αντικειμενικά αυτό το φαινόμενο.»
Δημοσιεύθηκε στην εφημ. «Ο Φιλελεύθερος» την 1η Απριλίου 2017
Ανάρτηση από: https://geromorias.blogspot.gr
